معطلی کامیونهای ایرانی در مرز بازرگان/ ترکیه به تعهداتش عمل نمی کند

به گزارش خبرنگار مهر، اخذ پول اضافی از رانندگان برای انجام کارهای اداری در گمرک گوربولاغ، رعایت نشدن نوبت و صف، معطل ماندن رانندگان در گمرک گوربولاغ، فروش گازوییل به کامیون‌های ترک از سوی برخی از افراد در گمرک بازرگان، عدم تناسب ساعات و روزهای کاری گمرکات دو طرف، نا آشنایی تجار و بازرگانان به قوانین وارداتی از جمله مشکلاتی است که روند فعالیت های عادی در دومین مرز رسمی ایران را دچار مشکل کرده است.

دریافت جریمه های 600 هزارتومانی در دو سوی گمرک از رانندگان مسافربری به دلیل حمل سوخت اضافی گازوییل، دو شیفته بودن فعالیت گمرک گوربولاغ و سه شیفته بودن گمرک بازرگان و عدم هماهنگی در ساعات و روزهای کاری در دو طرف، تاخیر در زمان آغاز به کار کارکنان گمرک گوربولاغ ترکیه نیز از دیگر مشکلاتی است که با وجود ملاقات های مرزی مسئولان دو طرف، امضای تفاهم نامه های همکاری به قوت خود باقی است.

هرچند در سالهای اخیر بر اساس رایزنی های دیپلماسی، افزایش ملاقات های مسئولان دو کشور حتی دیدار های مسئولان استانهای مرزی ایران و ترکیه، برگزاری نشست های دوستانه، عقد تفام نامه های مختلف اقتصادی، سیاسی و... موجبات ارتقای سطح روابط همه جانبه ایران و ترکیه به عنوان دو کشوردوست و همسایه شده است اما در برخی مواقع عدم عمل به تعهدات روند رشد مناسبات دو کشور را از شتاب فزاینده بازمی دارد.

در کنار این مسئله وجود برخی مشکلات و بی توجهی از سوی مسئولان استان آذربایجان غربی و عدم ارتقای سطح تجارت از سوی بازرگانان و تجار منطقه مشکلات را دو چندان می نماید که این امر ضرورت بازنگری توجه مسئولان استانی و کشوری را طلب می کند.

گمرک بازرگان دومین مرز رسمی و زمینی کشور به دلیل هم مرزی با کشور ترکیه دروازه ترانزیتی ایران به کشورهای اروپایی به شمار می رود، در زمان حاضرگمرک بازرگان از جایگاه بالایی در مبادلات اقتصادی و تردد مسافران از کشور به خارج برخوردار است.

معطلی 50 روزه ترخیص کالاهای ترانزیتی در مرز بازرگان

دبیر انجمن حمل و نقل بین المللی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به معطلی 50 روزه کالاهای ترانزیتی در مرز بازرگان اظهارداشت: برخی از کالاهای ترانزیتی که از استانها جنوبی کشور و با استفاده از مرز بازرگان ترخیص می شوند به دلیل تنوع محصولات و کنترل و بازرسی ازسوی کشور مقابل با معطلی یک ماه تا 50 روزه مواجه می شوند.

نوروزعلی قلی زاده با تاکید بر تعامل و همکاری مسئولان دو طرف اظهارداشت: بروز این مشکل موجب نارضایتی تجار و بازرگانان و اختلال در امرفعالیت های ترانزیتی می شود.

این در حالی است که تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی در کمترین زمان ممکن ترخیص شده و در صورت نداشتن مجوز و مشکل خاص تنها دو روزکالاها در صف ترخیص کالا معطل می مانند.

عدم عمل به تعهدات از سوی کشور ترکیه

قلی زاده با انتقاد از بی توجهی مسئولان ترکیه در عمل به تعهدات در مرز بازرگان بیان داشت: متاسفانه به دلیل ناهماهنگ بودن شیفت کاری گمرک بازرگان در ایران و گوربولاغ در ترکیه شاهد پرت کاری زیاد در این گمرک رسمی هستیم.

این مسئول با بیان اینکه عدم هماهنگی در ساعات کاری گمرکات دو طرف باعث بروز مشکل و گلایه تجار و بازرگانان شده است عنوانن کرد: در حال حاضر ساعات و تعداد دفعات شیفت کاری گمرک بازرگان با گمرک گور بولاغ هماهنگ نیست.

قلی زاده گفت: شیفت کاری کارکنان و گمرک گوربولاغ در ترکیه صبح تا عصر و عصر تا شب بوده این در حالی است که شفیت کاری گمرک بازرگان صبح تا ظهر، ظهر تا عصر و عصر تا شب تعیین شده است.

وی با اشاره به تاخیر ساعت شروع کاری در گمرک گور بولاغ نیز گفت: متاسفانه ساعت کاری در گمرک بازرگان از هشت صبح آغاز می شود در حالی که کارکنان گمرک گوربلاغ ترکیه با یک و نیم و در برخی مواقع با دو ساعت تاخیر فعالیت کاری خود را آغاز می کنند.

دبیر انجمن حمل و نقل بین المللی آذربایجان غربی با بیان اینکه روزانه بیش از 800 کامیون از مرز بازرگان تردد می کند بیان داشت: عدم هماهنگی و تناسب ساعات و شیفت کاری موجب بروز مشکلات زیاد و به وجود آمدن صف های طولانی و پرت کاری در این مرز می شود.

قلی زاده مناسب نبودن جاده دسترسی به مرز بازرگان و نیز عدم جداسازی مسیر کامیون ها و وسایط حمل کالاهای صادراتی در کشور را از دیگر مشکلات موجود در دروازه اتصال ایران به اروپا عنوان کرد و بر حل هرچه سریعتر این مشکلات از سوی مسئولان با توجه به اهمیت مبادلات اقتصادی به خصوص با کشور ترکیه تاکید کرد.

وی همچنین در پاسخ به سئوالی مبنی بر اخذ جریمه های اضافی گازوییل از رانندگان مسافربری در گمرک بازرگان عنوان کرد: این اقدام به دلیل تفاوت زیاد قیمت سوخت در ایران و ترکیه  از سوی برخی رانندگان سودجوی ایرانی در راستای حمل گازوییل مازاد صورت می گیرد که باید نظارت در این خصوص افزایش یابد.

عدم هماهنگی شیفت کاری گمرکات ایران و ترکیه معضلی اساسی

یکی از تجارفعال در مرز بازرگان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر به مسایل و مشکلات موجود در مرز بازرگان اشاره کرد و اظهارداشت: عدم تناسب زمان کاری گمرکات دو طرف موجب از دست رفت زمان و بروز مشکلات اساسی شده است.

وی با بیان اینکه گمرک گوربولاغ ترکیه با دو شفیت کاری و گمرک بازرگان با سه شفیت کار فعالیت می کنند و زمان آغاز به کار هر دو گمرک نیز متفاوت است بیان داشت: این ناهماهنگی سردرگمی تجار، مسافران و بازرگانان منطقه را درپی داشته است و عدم فعالیت گمرک گوربولاغ در شب نیز تبعات زیادی به همراه دارد.

این فعال اقتصادی در ادامه گفت: متاسفانه همچنین ایام کاری دو منطقه نیز با یکدیگر متفاوت است در ایران روزهای پنجشنبه و جمعه روزهای تعطیل است ولی در گمرک گروبولاغ روزها شنبه و یکشنبه تعطیل هستند که این امر عملا چهار روز فعالیت این گمرکات را تحت تاثیر قرار داده است.

وی از مسئولان خواست در ملاقات های مرزی دو طرفه مقامات دو کشور موضوعات را مذکور را مطرح و مورد بررسی قرار دهند.

یکی از رانندگان فعال در بخش مسافربری گمرک بازرگان با ابراز گلایه از وجود برخی مشکلات در این مرز به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه با مشکلات زیادی در این گمرک از جمله شکستن شیشه های خودرو، اخذ جریمه اضافی از گمرک بازرگان و گمرک گورولاغ دست و پنجه نرم می کنیم.

این اظهارات در حالی صورت می گیرد که مدیرکل گمرک بازرگان در گفتگوی تلفنی با خبرنگار مهر تمامی موارد مذکور را تکذیب کرده و اعلام کرد: در حال حاضر هیچ مشکلی به لحاظ ترخیص کالا و یا تردد مسافران و تاخیر زمانی در این خصوص صحت ندارد.

صادق نامدار در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هر سه ماه با تشکیل ملاقات مرزی با ترکیه مسایل و مشکلات گمرک بازرگان و گوربولاغ ترکیه مورد بررسی قرار می گیرد افزود: در حال حاضر مشکل خاصی در گمرک بازرگان وجود ندارد.

راه اندازی سامانه آسی کو دای جهانی در گمرک بازرگان

وی با اشاره به راه اندازی سامانه آسی کودای جهانی، اجرای سیستم وب بنیاد، ایجاد درب مشترک مرزی و واگذاری خدمات انبارهای عمومی گمرک بازرگان به بخش خصوصی طی سالجاری بیان داشت: این طرحها با هدف ارائه خدمات بهتر و مطلوب به تجار و صادر کنندگان و جلوگیری از هزینه های اضافه گمرکی و افزایش صادرات در سال جهاد اقتصادی انجام شده است.

نامدار اظهار داشت: سامانه آسی کودا یا یکسان سازی رویه ترانزیت خارجی برای کاهش تشریفات و زمان ترخیص راه اندازی طی ماه های آتی راه اندازی و سیستم وب بنیاد برای یکسان سازی ارزش کالاهای ترخیصی با سایر گمرکات کشور اوایل سالجاری در این گمرک راه اندازی شده است.

مدیر کل گمرک بازرگان همچنین با بیان اینکه در حال حاضر خدمات انبارداری این گمرک به بخش خصوصی واگذار شده است، عنوان کرد: گمرک بازرگان در بین 167 گمرک جز 10 گمرک فعال کشور بوده و در آمد عمومی این گمرک طی سال گذشته هزار و 140 میلیارد ریال بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 58 درصد افزایش داشت.

وی با اشاره به راه اندازی انبار آغاری ماکو توسط بخش خصوصی گفت: در حال حاضر با راه اندازی این انبار عمومی خدمات گمرکی به همراه سه انبار موجود ارتقا یافته و مدت زمان ترخیص کالا به کمتر از یک ساعت کاهش یافته است.

نامدار همچنین از استقرار تمام نمایندگان دستگاه های اجرایی ذیربط از جمله استاندارد، حمل و نقل و پایانه ها، بازرگانی و... در گمرک بازرگان خبرداد و اظهارداشت: با هدف روان سازی روند فعالیت های گمرکی و کاهش مدت زمان ترخیص کالا تمام نمایندگان دستگاه های اجرایی ذیربط در این گمرک مستقر شده اند.

مدیرکل گمرک بازرگان با بیان اینکه در حال حاضر ثبت سفارش بازرگانی در داخل گمرک انجام می شود اعلام کرد: برای اولین بار در سال 89 کلیه فرآیند های واردات و صادرات در این گمرک استاندارد سازی شده است و در این راستا طی سالجاری گواهی نامه ایزو 9001- 2008 توسط این گمرک اخذ شد.

نامدار همچنین با اشاره به توسعه زیرساخت ها در این گمرک گفت: در سالجاری سه میلیارد ریال برای توسعه زیرساخت ها در این گمرک هزینه می شود.

وی همچنین با اشاره به اینکه در سالجاری چهار میلیارد ریال برای مرمت و بازسازی محوطه گمرک بازرگان هزینه می شود اظهارداشت: برای تجهیز و توسعه کامل این گمرک 20 میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

ترخیص کالا در گمرک بازرگان به کمتر از 24 ساعت کاهش یافته است

نامدار با تکذیب تمامی اظهارات مبنی بر تاخیر و معطلی در خصوص ترخیص کالا و تردد مسافران در این گمرک اضافه کرد: تمام واردات و صادرات کالا در این گمرک در کمتر از 24 ترخیص و انجام می شود.

وی در زمینه اخباری مبنی بر تعلل در ترخیص کالا در این گمرک گفت: متاسفانه برخی تجار و بازرگان به دلیل عدم آشنایی کافی به مقررات واردات اقدام به تجارت می کنند که در این زمینه ممکن است برای اخذ مجوزهای اولیه از دستگاه های ذیربط برای ورود کالاها دچار مشکل شوند که در این صورت نیز در کمتراز پنج ساعت کالاهای وارداتی ترخیص می شوند.

مشکل تاخیر در عدم آشنایی تجار با قوانین گمرکی است

وی ادامه داد: برخی از بازرگانان و تجار به علت عدم آشنایی لازم اقدام به ورود کالاهایی می کنند که از سوی دستگاه های ذیربط به عنوان مثال دانشگاه علوم پزشکی یا اداره کل استاندارد و حتی از کشورهای مبدا نیز برای ورود آن کالا مجوز اخذ نکرده اند که در این راستا برای اخذ مجوز اولیه در ترخیص به موقع کالا دچار مشکل می شوند.

وی در ادامه افزایش 21 درصد میزان واردات توسط گمرک بازرگان در سال گذشته خبرداد و بیان داشت: سال گذشته 224 هزار تن کالا به ارزش 336 میلیون دلار کالا از کشورهای مختلف از طریق گمرک بازرگان وارد کشور شده که نسبت به مدت زمان مشابه سال 88 در زمینه ارزش 38 درصد رشد نشان می دهد.

نامدار یادآور شد: همچنین در سال 89 نیز 62هزار تن کالا به ارزش 44 میلیون دلار از طریق گمرک بازرگان وارد کشور شده که از نظر وزن 52 درصد و از لحاظ ارزش 30 درصد افزایش داشته است.

مدیرکل گمرک بازرگان با بیان اینکه در سال گذشته یک میلیون و700 هزار نفر از طریق مرز بازرگان به تردد کرده اند گفت: همچنین در ایام تعطیلات نوروزی نیز از طریق این گمرک 157 هزار نفر به داخل و خارج کشور رفت و آمد داشته اند.

راه انداز ی منطقه آزاد تجاری ماکو تا دو ماه آینده

نامدار با اشاره اظهاراتی در خصوص تخفیف 30 درصدی ترخیص کالا در مناطق آزاد تجاری و تمایل تجار و بازرگانان برای ترخیص کالاهای خود در منطقه آزاد ارس اظهارداشت: انجام چنین اقداماتی از سوی تجار و بازرگانی که در مرز بازرگان فعالیت می کنند صحت ندارد.

وی گفت: ایجاد منطقه آزاد تجاری راحل پایانی را طی و رئیس آن منصوب شده و تا یک الی دو ماه آینده منطقه آزاد تجاری در ماکو راه اندازی می شود تا تمام این شایعات نیز خاتمه پذیرد.

تخفیف 30 درصدی ترخیص کالا در منطقه های آزاد تجاری

مدیر کل گمرکات آذربایجان غربی در خصوص اخباری مبنی بر ترخیص کالا به دلیل وجود مشکل و زمان بر بودن مدت زمان ترخیص کالا در گمرک بازرگان و مبادرت بازرگان و تجار این گمرک برای ترخیص کالاهای خود از منطقه آزاد ارس گفت: وجود چنین اخباری صحت ندارد چرا که این روش برای تجار و بازرگانان به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد و انجام این اقدام نیز به دلیل بعد مسافت از مرز بازرگان تا منطقه آزاد ارس علانی به نظر نمی رسد.

پرویز تقوی با اشاره به تخفیف 30 درصدی از مناطق آزاد تجاری گفت: این اعمل تخفیف نیز شامل برخی کالا می شود نه تمام کالا در این راستا بازرگانان در صورت قبول کردن وجود مشکل تاخیر زمانی در گمرک بازرگان کالاهای خود را از طریق گمرکات تهران یا تبریز ترخیص کنند بهتر از منطقه آزاد تجاری ارس است.

وی با تاکید بر اینکه که وجود مشکل تاخیر زمانی در ترخیص کالا در گمرک بازرگان نیز به هیچ وجه صحت ندارد بیان داشت: در صورت نبود مشکل اخذ مجوز یا مشکل دار نبودن کالاهای وارداتی مدت زمان ترخیص کالا در گمرک بازرگان به کمتر از 24 ساعت کاهش یافته است.

تاریخچه گمرک بازرگان

شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو و در 15 کیلومتری شمال آن قرار گرفته است. بازرگان به عنوان نقطه خروجی مرز ایران و ترکیه در دامنه کوه آرارات واقع شده است. 

این منطقه نقطه انتهایی مسیر « جاده ابریشم» در ایران که از « پل خاتون » در مرز ترکمنستان شروع شده و پس از عبور از استان هایی خراسان  سمنان، تهران، قزوین، زنجان و آذربایجان غربی عبور می کند، به عنوان مهمترین و کوتاهترین راه موجود در جهت مبادله کالا و مسافر از طریق ایران به اروپا محسوب می شود.

گمرک بازرگان در سال 1305 زمانی که روستای بازرگان حدود 40 خانوار جمعیت داشته، در این منطقه مستقر بوده است.

ساختمان اولیه گمرک بازرگان شامل یک اطاق گلی بوده که حدود چهارتا پنج پرسنل در محل مذکور مشغول خدمت بوده اند. به علت عدم وجود امکانات و همچنین آذوقه ، مدتی گمرک بازرگان به شهرستان ماکو منتقل شد.

مجددا در سال 1314 با توجه به تقاضای تجار و مسافران مبنی بر انجام تشریفات گمرکی در مرز گمرک به محل قبلی انتقال یافت.

در طی سالهای 1315 تا 1317 ساختمان مستقلی در کنار جاده و در محلی که به عنوان کویی قدیم معروف است، احداث شد.

در سال 1317 دفاتر گمرکی مرز ایران و ترکیه که همگی تابع گمرک تبریز بودند شامل دفاتر گمرکی تمرچین، قطور، سیه چشمه، صوفیعلی و بازرگان بوده است که با شروع جنگ جهانی دفاتر صوفیعلی و تمرچین تعطیل و به پاسگاه مرزی تبدیل شدند، دفتر گمرکی قطور نیز به محل گمرک رازی منتقل شد، در ساختار سازمانی سال 1327 دفاتر گمرکی قطور، سیه چشمه و صوفیعلی از جمله گمرکات تابعه بازرگان محسوب شدند.

در سال 1318 به دلیل افزایش حجم مبادلات و تردد مسافرین قرارداد احداث ساختمان مشترک گمرکات ایران و ترکیه در جوار هم و در نقطه صفر مرزی به صورت مشابه منعقد شد.

به علت وقوع جنگ جهانی دوم در سال 1320 ساختمان گمرک ایران نیمه تمام باقی ماند که نهایتا در طی سالهای 1325 – 1327 ساختمان مذکور مرمت و گمرک بازرگان در محل مذکور شروع به کار کرد.

در سالهای 1328 – 1377 ساختمانهای جدید، انبارها و منازل مسکونی و سایر امکانات و تاسیسات مورد نیاز احداث گردید( در سال 1364 ساختمانهای اداری گمرک بازرگان به مساحت 4418 مترمربع و در 4 طبقه با زیر بنای 9119 مترمربع راه اندازی شد).

در طی جنگ تحمیلی حجم فعالیت گمرک بازرگان افزایش یافت و در سال 1377 نیز سازمان پایانه ها اقدام به ساخت ساختمان جدیدی که پاسخگوی نیازهای فعلی گمرک بازرگان باشد، به مساحت 450 مترمربع کرد.

گمرک مزبور در حال حاضر به عنوان شاهراه تزانزیتی ایران به اروپا در سطح مدیر کل و به منظور انجام امور مختلف گمرکی شامل مسافری ، واردات ، صادرات، ترانزیت ، قضایی و ... فعالیت می کند.

همچنین گمرک پلدشت و بازارچه های ساری سو و صنم بلاغی تحت مدیریت گمرک بازرگان مشغول فعالیت هستند.

آذربایجانغربی به دلیل دارا بودن 986 کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان غربی از استانهای استراتژیک در زمینه توسعه سطح تجارت خارجی به شمار می رود.

------------------------

گزارش: سکینه اسمی