دراین میان، هیچگونه تردیدی نیست که فیلمهای متحرک هالیوود مخاطبانش را با تصاویر و اصواتی آشنا کرده اند که درصورت عدم حضور چنین رسانه ای، هیچگاه امکان تجربه آن برای مردم نواحی دور وجود نداشت . تولیدات هالیوودی مخاطبان ودوستداران سینما را به دنیای هم واقعی و هم فانتزی رهنمون می شدند و آنها را تااعماق زمین و اوج آسمان پیش می بردند.
نمایی ازفیلم شیخ محصول سال 1921 |
اما آنچه که دراین میان ازاهمیت بسیاری برخورداراست رسالتی است که برعهده رسانه ها گذاشته شده وصنعت فیلمسازی غرب بارها وبارها نشان داده که هیچگونه تعهدی نسبت به آن احساس نمی کند.
تاریخ شکل گیری فیلمهای سینمایی درهالیوود نشان می دهد که هالیوود معمولا تصویری مغشوش از سرزمین های ناشناخته جهان وساکنان آن ارائه می دهند. ساخت فیلم درمورد اقلیتهای جهان همچون جوامع سیاه پوست، افراد بومی سرزمین های مختلف، آسیایی ها وبه و یژه مسلمانان و نمایش تصویری نا متعارف ازمردمان این سرزمینها، بی تردید نشان دهنده غرض ورزی است که سالیان سال ازسوی هالیوود اعمال شده و هالیوود نشان داده که هیچ تمایلی به تغییررویه خود ندارد.
نگاهی اجمالی به فیلمهای تولید شده درسالهای دورونزدیک نشان می دهند که تمامی این ملتها از sوی هالیوود مورد تهاجم قرارگرفته اند، اما تردیدی نیست که این تهاجم درمورد جوامع مسلمان با شدت بیشتری همراه بوده است وتصاویرکلیشه ای ومنفی که ازساکنان سرزمینهای مسلمان نشین ارائه شده ، مغرضانه ترازسایراقوام بوده است.
این تخاصم و تهاجم تبلیغاتی- فرهنگی هالیوود درشخصیت سازی منفی ازافراد ساکن درخاورمیانه و پرداختن به فرهنگ عرب، به ویژه اسلام با نگاهی انتقادی و نفی گرایانه، ازدهه 1920 وبا شکل گیری فیلمهای صامت آغازشد.
|
نمایی ازفیلم پسرشیخ محصول سال 1926 |
فیلمهای "شیخ " محصول سال 1921 و" پسرشیخ" محصول سال 1926 با شرکت " رادولف والنتینو" ازجمله نخستین آثاری بودند که تصویرمنفی ازمسلمانان درفیلمهای هالیوودی ارائه دادند.
درهردواثر، مسلمانها انسانهایی دزد ، کلاهبردار، قاتل و ظالم معرفی شده اند و البته فیلمهای دیگری هم که دراین دهه کلید خوردند ، همچنان به ارائه تصویر منفی ازمسلمانان ادامه دادند و درنهایت این تصویرجعلی، منفی و اغراق آمیزاز مسلمانان، برای آثارهالیوودی یک وحدت رویه شد.
فیلم های"آهنگ عشق"(1923 )،"کافه ای درقاهره" و"عروس کویر" درزمره این آثارجای دارند .
فیلم"آهنگ عشق" داستان یک فرمانده فقیرالجزایری را روایت می کند که توطئه های کلونی فرانسه را خنثی کرده وبه شاه آفریقای شمالی تبدیل می شود.
فیلم "کافه ای درقاهره" محصول سال1924 نیز شرح حال یک راهزن عرب را درمحوریت دارد که یک مرد وزن انگلیسی را به قتل می رساند اما دخترشان را نزد خود نگه می دارد تا با وی ازدواج کند.
به گزارش خبرگزاری " مهر" فیلم " عروس کویر" محصول سال 1928 شرح حال مرد عربی به نام " قاسم بن علی " است که رهبری گروهی ازعربهای ملی گرا را که توسط افسران فرانسوی دستگیرشده اند ومورد شکنجه قرارگرفته اند ، برعهده می گیرد.
تمامی این فیلمها مسلمانان را به عنوان افرادی خشن وظالم معرفی می کنند ونکته جالب توجه دراینجاست که درپایان نشان می دهند درنبردی که میان مسلمانها وغربی ها درگرفته است ، موفقیت ازآن غربیهاست.
فرمانده الجزایری فیلم " آهنگ عشق " توسط سربازهای فرانسوی به قتل می رسد، دختری که قراراست درفیلم " کافه ای درقاهره " با مرد مسلمان ازدواج کند توسط یک مرد انگلیسی نجات می یابد وفیلم " عروس کویر" دربرگیرنده فرارشخصیتی است که " بن علی " را دستگیرکرده وبه قتل رسانده است .
فیلم " پسرصحرا" ازجمله فیلمهای صامتی بود که ازنقطه نظرمتفاوتی به تخریب پنداره موجود نسبت به مسلمانها پرداخت.
این اثرشرح حال پسری به نام " رائول" است که توسط یک قبیله کویرنشین عربی بزرگ می شود .اوبه " باربارا " که دختریک افسراست علاقه مند می شود اما ازآنجایی که عرب ومسلمان است با پاسخ منفی دخترمورد علاقه اش مواجه می شود اما زمانیکه درفیلم مشخص می شود که ریشه های " رائول " عربی نیست ازسوی باربارا مورد پذیرش قرارمی گیرد.
این اثربی تردید القا کننده این مفهوم نژاد پرستانه است که عربها ومسلمانان غیرقابل تحمل هستند و نباید آنها را با فرهنگ مدرن غرب مقایسه کرد.
به گزارش خبرگزاری " مهر" درطول قرن بیستم نیزتغییرات چندانی درزمینه تغییرکلیشه موجود درمورد مسلمانان بوجود نیامد .مسلمانان درسالهای اخیرهمچنان به عنوان افرادی خطرناک ، قاتل وبی رحم معرفی شده اند .وبه رغم اینکه درسالهای اخیرتعداد افرادی که با فرهنگ اسلام آشنا هستند افزایش یافته است، اما در آثار جدید هالیوود نیز، همان مسائلی را میتوان دید که دردهه 20 مشاهده می شد.
آنچه که براساس تاریخ واقعی شکل می گیرد، کمتردرفیلمهای هالیوودی نمود داشته است ودراین محصولات حتی کسانی که نقش عربها ومسلمانان را بازی می کردند به هیچ وجه با فرهنگ این دیارومردمان آن آشنا نیستند.
نمایی ازفیلم باد وشیرمحصول 1975 |
نمونه این امر فیلم " باد وشیر"محصول 1975 است که وقایع سال 1904 را روایت می کند.
دراین اثر" شون کانری" نقش عرب مسلمانی را بازی می کند که یک زن آمریکایی را درمراکش می رباید واز" تئودورروزولت "، رییس جمهوردرخواست می کند درازای آزادی زن ، باج سنگینی را پرداخت کند.
یکی ازکارشناسان فیلم درمورد نقش" شون کانری" دراین فیلم اعتقاد دارد که این شخصیت درسال 1904 طلیعه دارتروریستهای امروزی بوده است.
سازندگان این فیلم ادعا کردند که این اثربراساس یک رویداد واقعی جلودوربین رفته است ویک پرونده آدم ربایی واقعی اساس وشالوده فیلم را تشکیل داده است با این وجود با کمی تحقیق درتاریخ می توان دریافت که قربانی آدم ربایی سال 1904 یک مرد بود نه یک زن.
تغییری که درفیلمنامه این اثرصورت گرفته به وضوح تنها درجهت افزایش میزان هیجان فیلم نبوده است بلکه می خواسته برچسب توجیه نکردنی را برروی جامعه عرب ومسلمان نصب کند وآنها را به عنوان گروهی تروریست معرفی می کند که ازمواجهه با افرادی قدرتمند ترازیک زن بیمناک هستند.
علاوه براین نمایاندن پنداره های منفی ازعملکرد مسلمانها درفیلمهای هالیوودی نه تنها ازمیزان پذیرفتن جامعه عرب توسط جهان کاست، بلکه استفاده از"شون کانری" به عنوان یک تروریست عرب، نشان داد که عربها حتی لیاقت احیای نقش خود را درفیلمهایی که پیرامونشان ساخته می شود، ندارند.
درفیلمهایی که دردهه هفتاد وهشتاد درهالیوود ساخته شد، جهان عرب، درجایگاهی پست و پایین قرار داده شد وتنها پوشش دهنده داستانها وطرح هایی شد که دست دوم می نمودند.
فیلم "یکشنبه سیاه" محصول 1977 داستان توطئه تروریستی مسلمانهاست که دریک استودیوم بمب گذاری می کنند ودرصدد قتل تمامی ساکنان آن ازجمله رییس جمهورآمریکا برمی آیند.
به گزارش خبرگزاری "مهر" فیلم "نریون سیاه" محصول سال 1979 ازدیگرفیلمهایی است که می تواند دراین طبقه بندی جای گیرد. این اثر با صحنه ای آغازمی شود که درآن مسلمانها برروی عرشه یک کشتی به بد رفتاری با یک اسب می پردازند وزمانیکه کشتی غرق می شود با استفاده ازیک چاقوبه یک پسرحمله کرده ودارایی های وی رامی ربایند.
کتابی که این فیلم براساس آن جلودوربین رفت اثری از " جیمزپارلی " بود اما هیچ کدام ازاین عناصر را دربرنمی گرفت.
با این وجود، ارائه تصاویرمغشوش ازمسلمانها درفیلمهای سینمایی تنها به همین عوامل محدود نمی شود ومعرف دیدگاهی است که نه تنها به تخریب این دین می پردازد، بلکه برای ارائه تصویری منفی ازپیروان آن ازکوچکترین تلاشی مذایقه نمی کند.
نظر شما