ستونهای دو هزار ساله نیازمند مرمت/ خورهه لایق رونق گردشگری

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه بقایا و ستونهای خورهه از جمله مهمترین آثار بر جای مانده از دوران باستان ایران زمین است که مورخان از این مجموعه به عنوان، آتشکده، معبد، کاخ و مرکز برگزاری جشنها و مراسم های مذهبی و ملی، عمارت و منزل ییلاقی و قبرستان یاد کرده اند که در دوره های باستان و دوره اسلامی مورد استفاده بوده است.

 

 

محوطه این ستون ها و مکان باستین سامان دهی شده و ستون ها همچنان منتظر مرمت هستند.

 

در کاوش های به عمل آمده از این منطقه، آثار متعددی از دوره سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و دوره اسلامی به دست آمده است که نشانگر کاربردهای مختلف آثار این منطقه در دوره های مختلف بوده است.

 

ستون های خورهه در روستای خورهه در شهرستان نیمور از شهرستان های محلات قرار دارد.

 

مجموعه باستانی و تاریخی خورهه محلات از آثا باستانی کشور که محلی برای مطالعه باستان شناسان است با شماره ملی 131 در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

 

خورهه محل برآمدن خورشید

 

خورهه در اوستا به مفهوم محل برآمدن خورشید است و از سویی کلمه خور در این کتاب به مفهوم منطقه ییلاقی است. این منطقه در شمال شرق محلات و در بین روستاهای دودهک، ورین و آب گرم، در کنار رودخانه خورهه قرار دارد. 

 

بررسی تحقیقات انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز می گردد.

 

روایت تاریخ نویسان از خورهه

 

این منطقه دارای اسناد تاریخی است و "لویی واند نبرگ" در کتاب باستان شناسی ایران باستان به نقل از هرتسفلد آورده است: "قابل تذکر است کمی به سمت جنوب در خورهه که سر راه اراک به کاشان است، معبدی است که هنوز دو ستون یونانی در آن پا برجاست."

 

پایه این ستون ها مدور ساده و سر ستون ها به سبک و شیوه ایونیک که نوعی دیگر از ستون سازی یونان با افکار و اسلوب محلی است، ساخته شده است.

 

 

اولین نقشه این منطقه توسط مهندس حاکمی در سال 1355 با تحلیل معماری کشیده شد.

 

ستون های 9 متری خورهه همچنان برافراشته

 

بنای تاریخی خورهه در مساحتی حدود 3550 متر احداث شده که شامل سه بخش ایوان اصلی، مجموعه بخش شمالی و مجموعه بخش غربی است.

 

ایوان اصلی دارای 12 ستون در دو ردیف بوده و در چهار طرف دارای دیواره جرز مانندی است. ارتفاع ستون ها به بیش از هفت متر رسیده که با توجه به حجم سقف ایوان ها ارتفاع ستون ها به بیش از 9 متر می رسیده است.

 

دو ستون از این مجموعه برجای مانده است. ستونها سنگی و با توجه به وجود معادن سنگ در محلات، جنس آنها از نوع تراورتن بهترین نوع سنگ است.

 

تفاوت خورهه با آثار تخت جمشید

 

این آثار با آثاری چون تخت جمشید از نظر نقش بندی تفاوت داشته و از پایه ستون به طرف بالا به شکل مخروط ناقص باریک ساخته شده و سطح مخروط ها حلزونی است.

 

بر اساس اسناد موجود تا سال 378 هجری چهار ستون پابرجا بوده است که به مرور تخریب شده اند.

 

اکثر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 بازمی گردد و در بین آثار کشف شده، می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگی تزئینی و شیشه، اشیاء فلزی و اسکلتهای انسان اشاره کرد.

 

با توجه به تغییرات آب و هوایی و از بین رفتن 10 ستون دیگر در طول تاریخ، مرمت این ستون ها در برنامه میراث فرهنگی استان قرار گرفت.

 

سامان دهی محوطه ستون های خورهه

 

آثار خورهه شامل محوطه و ستون ها است که اکنون محوطه تاریخی خورهه مرمت و سامان دهی شده است. این سامان دهی گام اول حفظ و مرمت این اثر باستانی است که می تواند نقش جدی در رونق گردشگری منطقه داشته باشد.

 

مدیرکل میراث‌فرهنگی، استان مرکزی در این باره به خبرنگار مهر گفت: سامان دهی این اثر باستانی را در قالب ساماندهی معبد خورهه  سال گذشته به تصویب رسید و امسال به پایان رسید.

 

 

محمدحسین فراهانی توضیح داد: ساماندهی این محوطه از سال گذشته آغاز شد و هم‌اکنون این پروژه با خوان سازی خطوط پلان، شیب ‌بندی به منظور هدایت آب‌های سطحی و ایجاد پیاده‌ رو با آجر فرش به منظور بازدید علاقه‌مندان به اتمام رسیده است.

 

مهار آسیب های شیمیایی با مرمت و سامان دهی