غرب مدیون فیلسوفان اسلامی است

دکتر استوارت سیم استاد دانشگاه نورث آمبریا در نیوکاسل انگلستان در مورد تفاوتهای عمده و اصلی فلسفه اسلامی و فلسفه غرب به خبرنگار مهر گفت: با نگاه به تاریخ فلسفه غرب در می‌یابیم که این فلسفه تحت سیطره و نفوذ عقل گرایی بوده است.

سیم افزود: بر اساس این دیدگاه، استدلال عقلانی تنها شیوه و راه حل تمام مسائل جامعه است. در کنار این سنت عقلگرایی، سنت دیگری نیز وجود داشته که به این عقلگرایی محض با دیده شک و تردید نگریسته است.

وی یادآور شد: این سنت معتقد است که سنت عقلگرا مبتنی بر فرضهای ناپایداری است. آنها معتقد هستند که برخی فرضهای اساسی مطرح شده توسط عقلگرایان نیاز به اثبات دارند و این در حالی است که در این سنت بدیهی فرض شده اند.

سیم با اشاره به اینکه برای سالیان متمادی فلسفه غرب در اروپا تحت تأثیر آموزه‌های مسیحیت قرار داشت، گفت: در دوران مدرن فلسفه غرب به سمت سکولاریسم تغییر جهت داد. این چرخش از قرون 16 و 17 به بعد در فلسفه غرب رخ داده است.

مؤلف "دیکشنری لیوتار" در ادامه تصریح کرد: در این چرخش مسائل دینی به مثابه موضوعاتی از سنخ ایمان دیده شد تا از سنخ استدلال و عقلانیت. بر این اساس مسائل و موضوعات دینی خارج از حیطه و گستره فلسفه مورد بررسی قرار گرفتند. به عبارت دیگر مسائل دینی خارج از گستره فلسفه قرار گرفتند (اگرچه فلسفه دین هنوز در غرب مورد توجه است).

اساس و مبانی فلسفه غرب با فلسفه اسلامی متفاوت است

وی تأکید کرد: بر این اساس شاهد تفاوت بزرگی میان فلسفه غرب و فلسفه اسلامی هستیم. اساس و مبانی فلسفه غرب با فلسفه اسلامی متفاوت است. البته شباهتهایی نیز میان فلسفه غرب و فلسفه اسلامی وجود دارند ولی نقطه عزیمت دو فلسفه با یکدیگر متفاوت است.

این استاد فلسفه افزود: یکی دیگر از شباهتهای میان فلسفه اسلامی و فلسفه غرب تأکید بر موضوعات اخلاقی است. بر اساس باورهای موجود در فلسفه اسلامی این فلسفه بر اخلاق و مسائل و موضوعات آن تأکید ویژه‌ای دارد.

وی یادآور شد: بر این اساس، در برخی موضوعات، شیوه و روش تحقیق و استدلال در این دو سنت فلسفی می‌تواند مشابه همدیگر باشد.

فلسفه غرب باید ممنون فیلسوفان اسلامی باشد

سیم در مورد تأثیرات فلسفه اسلامی بر فلسفه غرب نیز تصریح کرد: فلسفه غرب باید ممنون فیلسوفان اسلامی باشد که آثار و آرای فیلسوفان یونانی را دوباره به غربیها معرفی کرد. در واقع این کتابخانه‌های اسلامی بودند که آثار فیلسوفان یونان باستان را حفظ و قرنها بعد آنرا به غرب معرفی کردند.

استاد دانشگاه نورث آمبریای انگلستان در ادامه تأکید کرد: برخی معتقدند فیلسوفانی چون افلاطون و ارسطو از رهگذر فیلسوفان اسلامی است که در کانون توجه غربیها قرار گرفته اند و چه بسا در نبود فیلسوفان اسلامی آنها مورد غفلت واقع می‌شدند.

وی افزود: به اعتقاد آنها این فیلسوفان اسلامی بودند که با این اندیشمندان دیالوگ و ارتباط برقرار کردند و سپس از طریق این دیالوگ، غرب دوباره این فیلسوفان را شناخت.

ریاضیات اسلامی سنت غرورآفرینی است

مؤلف "دیکشنری لیوتار" در پایان تأکید کرد: همچنین غرب خوب است به یاد داشته باشد که این تمدن اسلامی بود که در علم پیشتاز بود. در دوران مدرن بود که غرب در علم پیش افتاد. ریاضیات اسلامی سنت غرورآفرینی است که بر آنچه ما امروز در غرب می‌اندیشیم و راجع به آن فکر می‌کنیم تأثیر گذاشته است.