خروج ژئو پارک قشم از لیست یونسکو فاجعه است

اسماعیل کهرم در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در حال حاضر زنجیره ای از بی توجهی به پارکهای ملی، مناطق حفاظت شده، تالابها و در نهایت ژئو پارک قشم در کشور وجود دارد که نشان دهنده کم اهمیت بودن مسائل زیست محیطی در نظر مسئولان است.

وی افزود: بی توجهی مسئولان به توسعه پایدار و ترجیح منافع اقتصادی ناپایدار به مسائل زیست محیطی این بار گریبان ژئو پارک منحصر به فرد قشم را گرفت.

پدر محیط زیست ایران با بیان اینکه از 22 تالاب بین المللی کشور 7 مورد در لیست تالابهای در معرض خطر قرار دارد گفت:‌ وقتی در پارک ملی کویر، نفت و در نایبندان گاز استخراج می کنند و در مجاورت میانکاله پالایشگاه راه اندازی می کنند خارج شدن ژئو پارک قشم از لیست یونسکو خیلی دور از انتظار نیست.

به اعتقاد کهرم، خروج ژئو پارک قشم از لیست یونسکو بازتاب بسیار بدی در دنیا برای وجهه زیست محیطی و فرهنگی ایران دارد و از دست دادن چنین فرصتی برای کشور فاجعه است.

وی افزود: تا زمانی که می دانیم محیط زیست در کشور از مسائل اولویت دار نیست بهتر است تلاش برای بین المللی کردن زیستگاهها و منابع با ارزش ایران را متوقف کنیم زیرا وقتی پس از مدتها تلاش و رایزنی منطقه ای را بین المللی می کنیم ولی به دلیل سوء مدیریت در زمان کوتاهی از لیست بین المللی خارج می شود تمام دنیا از بی اهمیت بودن مسائل زیست محیطی در کشور ما خبر دار می شوند که به نظرمی رسد امروزه چنین وضعیتی در دنیا بسیار ناپسند و غیر قابل قبول است.

کهرم با اشاره به ارزشهای زمین شناسی و زیست محیطی ژئو پارک قشم تصریح کرد: این ژئو پارک زیستگاه بسیاری از گونه های با ارزش چندین صد ساله مانند لاکپشتها، دوزیستان و گونه های با ارزشی مانند دلفینهاست.

وی با اشاره به انتقادهایی که محیط زیست ایران به امارات به دلیل خاکریزی هایی که در منطقه نخیلو انجام داده بود اظهار داشت: اگر این ژئو پارک از لیست یونسکو خارج شود به جای اینکه الگوی دیگر کشورها به ویژه کشورهای جنوب خلیج فارس باشیم قطعاً مورد نقد این کشورها قرار می گیریم و دیگر ارزش و اعتباری برای طرحهای زیست محیطی ما قائل نمی شوند.

کهرم با اشاره به نظارت و پایش دائم سازمانهای بین المللی بر مناطقی که در لیست شان قرار می گیرد گفت: ساخت و ساز غیر مجاز، استخراج معدن، تخریب سواحل ، بهره برداری از شن و ماسه و عدم توجه به برنامه ریزی برای نصب تابلو و ایجاد جاده دسترسی برای گردشگران در جزیره قشم از مهمترین مواردی است که یونسکو نسبت به آنها تذکر داده و مسلماً اگر مسئولان تصمیم جدی برای رعایت این موازین داشته باشند می توان این فرصت را غنیمت دانست و مانع حذف این ژئو پارک از لیست یونسکو شد.

به گزارش مهر، ژئوپارک یا پارک زمین شناسی به منطقه ای گفته می شود که چندین پدیده شاخص زمین شناسى در آن قرار گرفته باشد. در این محدوده ممکن است علاوه بر جاذبه‌های زمین‌شناسی، تعدادی جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی، هنری و تاریخی نیز وجود داشته باشد.

ژئوپارکها توسط سازمان علمی فرهنگی یونسکو به ثبت می رسند و توسط بالاترین مقام حکومتی منطقه اى که ژئوپارک در آن واقع شده است اداره مى شوند. هدف از ایجاد ژئو پارکها حفظ جاذبه های طبیعی به ویژه زمین شناختی، گسترش ژئوتوریسم و ایجاد توسعه پایدار در آن منطقه و تعامل لازم با جامعه محلی پیرامونی آن است. این پارکهای طبیعی قابلیت بالایی را برای کمک به آموزش در زمینه های مختلف علوم زمین شناسی و محیط زیست را دارد.

اگر پس از 4 سال ژئوپارکها با استانداردهای ذکر شده در یونسکو منطبق بودند به آنها کارت سبز تعلق می گیرد که نماد توسعه پایدار گردشگری و ژئوتوریسم در مناطق روستایی ژئوپارک است و اگر ژئوپارک طی این چهار سال هنوز به استانداردهای لازم نرسید به آن کارت زرد تعلق می گیرد که نماد فرصت است و اگر پس از این دوره زمانی باز ژئوپارک نتوانست اهداف توسعه پایدار را پیاده کند با کارت قرمزرنگ از شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو حذف می شود. و متاسفانه اینک خبر می رسد که ژئوپارک قشم نه تنها کارت زرد خود را حدود 18 ماه پیش دریافت کرده بلکه تاگرفتن کارت قرمز هم فقط 6 ماه فاصله دارد.

یونسکو از ایران خواسته بود تا برنامه مدیریت این ژئوپارک شامل برنامه های حضور گردشگران در عرصه، فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی و فعالیتهای آموزشی و حفاظتی را تدوین و ارائه کند. همچنین ایجاد زیرساختهای رفاهی و کنترل و هدایت بازدید کنندگان نیز بخشی از این خواسته است و برای این کار مهلت دو ساله در نظر گرفته شده بود.

ژئوپارک قشم با وسعتى بالغ بر30 هزار هکتار در غرب جزیره قشم قرار گرفته است. این ژئوپارک دارای 8 سایت به نام های "دره ستاره ها"، "کورکورا کوه"، "بام قشمگ، گدره تندیس ها"، "دره شور"، "تنگه چاه کوه"، "نمکدان" و "دولاب" است که در سال 1385 به ثبت رسید. در قاره پهناور آسیا، ایران یکی از 6 کشور صاحب ژئوپارک (بعد از چین، مالزی، کره، ژاپن و ویتنام) و تنها کشور منطقه خاورمیانه است که از سال 2006 میلادی و به عنوان یکی از 19 کشور جهان به طور رسمی کاندیدای بهره مندی از این امتیاز شده است.

یونسکو اسفند 90 را به عنوان زمان بازرسی نهایی از ژئوپارک قشم در نظر گرفته و اگر در این زمان، ایران به تعهدات خود عمل نکرده باشد، این ژئوپارک از فهرست یونسکو حذف خواهد شد.