به گزارش خبرنگار مهر، آذربایجان غربی در کنار دارا بودن فرهنگ غنی و تمدن باستانی، با سه کشور خارجی 891 کیلومتر مرز مشترک دارد که این امر ضرورت توجه به ارتقای شاخص های فرهنگی از جمله کتاب و کتابخوانی را با توجه به قرار گرفتن در راس هجمه های فرهنگی دشمنان دوچندان می کند.
صاحب نظران بخش فرهنگی یکی از مولفه های تعالی حوزه فرهنگ در یک جامعه را توسعه شاخص کتاب و کتابخوانی عنوان می کنند که این امر باید با توجه به ویژگی و بافت فرهنگی هر منطقه مورد توجه قرار گیرد.
متاسفانه در دوره های گذشته و کنونی با وجود بالا رفتن آمار و ارقام کتاب و کتابخوانی و سرانه فضای کتابخانه ای در استان به عرضه عناوین کتابهایی متناسب با فرهنگ متنوع استان از سوی مسئولان به خصوص در بخش برگزاری نمایشگاه های کتاب توجه چندانی نشده است.
اما با وجود این مشکل وضعیت فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح این استان در مقایسه با برخی استانها و کلانشهرها از جایگاه خوبی برخوردار است به طوری که تمامی آمارها و ارقام شاخص ها در این بخش برابر با میانگین کشوری و در برخی مواقع بالاتر از این میانگین است.
بیان این موضوع به این مفهوم نیست که این استان در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد چرا که میانگین کشوری نیز از نرم و استاندارد های جهانی فاصله دارد و باید برنامه ریزی های اصولی این خلاء را به درستی برطرف کنیم.
سرانه فضای کتابخانه ای آذربایجان غربی بالاتر از میانگین کشوری
در مقایسه با سایر استانها به خصوص برخی از کلانشهر ها وضعیت سرانه فضای کتابخانه ای در استان مطلوب به نظر می رسد.
مسئول کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر سرانه فضای کتابخانه ای آذربایجان غربی را یک متر 61 سانتی بالاتر اعلام کرد و اظهارداشت: این در حالی که میانگین کشوری یک متر و 30 سانتی متر است.
علی فیروز با بیان اینکه در حال حاضر 104 کتابخانه در سطح استان وجود دارد بیان داشت: این تعداد شامل 58 کتابخانه عمومی و 46 کتابخانه مشارکتی است.
وی ادامه داد: در استان آذربایجان غربی به ازای هر 27 هزار نفر یک کتابخانه عمومی وجود دارد که این رقم در پایان سال 1404 باید به وجود یک کتابخانه به ازای هر 25000 نفر برسد.
فیروز، سرانه فضای کتابخانه ای استان به ازای هر 100 نفر را یک متر و سی و پنج سانتی متر عنوان کرد و اظهار داشت: با احتساب کتابخانه های مشارکتی این میزان به یک متر و شصت و یک سانتی متر افزایش می یابد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر از نظر زیربنا 38 هزار و 300 متر مربع فضای کتابخانه ای در استان وجود دارد بیان داشت: همچنین هفت هزار و 173 سانتی متر نیز زیربنای کتابخانه های مشارکتی استان احداث شده است.
فیروز با بیان اینکه هم اکنون 84 هزار نفر در استان عضو این کتابخانه ها هستند،گفت: در حال حاضر 63 هزار و 966 نفر عضو کتابخانه های عمومی و هشت هزار و 778 نفر نیز در کتابخانه های مشارکتی استان عضویت دارند.
مسئول کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی به تعداد کتاب های این نهاد نیز اشاره کرد و افزود : هم اکنون 733 هزار جلد کتاب در کتابخانه های عمومی استان وجود دارد که به طر میانگین برای هر کتابخانه 12 هزار و 600 کتاب تعلق می گیرد.
وی سرانه کتاب در استان را برای هز 100 نفر 36 کتاب بیان کرد و یادآورشد: این آمار در سطح کشور چهار کتاب برای هر 100 نفر است.
کتابخانه های آذربایجان هوشمند می شوند
مسئول کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی از هوشمند شدن تمامی کتابخانه های استان خبرداد و بیان داشت: در صورت تامین اعتبار مورد نیاز تا پایان سالجاری تمامی کتابخانه های استان هوشمند می شوند.
وی اعتبار مورد نیاز این طرح را دومیلیارد و 500 میلیون ریال اعلام کرد و گفت: راه اندازی بخش گویا در کتابخانه های استان با هدف ارائه خدمات به افراد بی سواد، کم سواد و روشندلان از دیگر برنامه های این نهاد در سالجاری است.
این مقام مسئول از در دست ساخت بودن سه باب کتاب خانه عمومی در شهرستان های خوی، مهاباد و میاندوآب خبر داد و افزود: همچنین ساخت چهار کتاب خانه در شهرستان های خوی، پیرانشهر و سلماس نیز در دستور کار است.
وی در مورد ارائه خدمات کتابخوانی در مناطق و روستا های محروم نیز اشاره و اعلام کرد: حداقل 90 کتابخانه سیار برای تامین نیاز مطالعاتی این مناطق وجود دارد که در سند چشم انداز بیست ساله نظام نیز آمده است.
فیروز اجرای طرح کتاب من(توزیع خانه به خانه کتاب)، به روز رسانی کتاب در کتابخانه های استان، قبول سفارش برای خریداری کتاب های به روز و مورد نیاز مردم برای تجهیز کتابخانه های استان، مرمت کتابخانه های قدیمی را از دیگر اقدامات این نهاد در جهت بهبود فرهنگ کتاب وکتابخوانی در استان عنوان کرد.
اختصاص 2.5 میلیارد ریال به حوزه کتاب در آذربایجان غربی
استاندار آذربایجان غربی نیز با تاکید بر ارتقای شاخص های کتاب و کتابخوانی در استان از اختصاص 2.5 میلیارد ریال به حوزه کتاب استان طی سالجاری خبر داد.
وحید جلال ادامه داد: این اعتبار شامل اختصاص یک میلیارد ریال برای تجهیز کتابخانه های در دست احداث، 500 میلیون ریال برای تجهیز کتابخانه مرکزی ارومیه، 500 میلیون ریال جهت برگزاری هرچه مطلوب تر نمایشگاههای کتاب و 500 میلیون ریال برای خرید تجهیزات مورد نیاز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
وی با بیان اینکه برای بهره گیری بیشتر از ظرفیتها و پتانسیلهای موجود، باید تمام کتابهای موجود در کتابخانه های استان شناسایی و به شبکه سراسری کتابخانه های عمومی استان متصل شوند، بیان داشت: باید کتابهایی که در حوزه های علیمه، مدارس، ادارات دولتی و مساجد استان وجود دارند، شناسایی و لیستی از تعداد و عناوین آنها تهیه شده و در اختیار اداره کتابخانه های عمومی استان قرار گیرد.
استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: با تهیه این لیست واحد، عناوین و محل نگهداری کتابها در شبکه سراسری کتابخانه های استان منتشر و افراد با مراجعه به این شبکه می توانند کتابهای مورد نیاز خود را تهیه و مورد استفاده قرار دهند.
جلال زاده در بخش دیگری با تاکید بر حضور فعال بخش خصوصی در راستای احداث و تجهیز کتابخانه در آذربایجان غربی، اظهار داشت: انجمن کتابخانه های عمومی باید با فراهم کردن بستر لازم و دعوت از افراد خیر و معتمد نسبت به جذب منابع بیشتر در راستای ساماندهی و توانمند سازی کتابخانه های استان اقدام کند.
عرضه کتابهای متناسب با تنوع قومیتی آذربایجان غربی
وی همچنین با تاکید بر اینکه در سال 90 نباید هیچ شهری در استان بدون کتابخانه باشد، عنوان کرد: امور کتابخانه های استان لیست این شهرها را جهت تخصیص بودجه برای احداث کتابخانه در سال 91 در اختیار استانداری قرار دهد تا برنامه ریزی اصولی در این راستا انجام شود.
جلال زاده ضمن تقدیر از شهرداری و شورای اسلامی شهر ارومیه در جهت احداث کتابخانه در محلات این شهر، گفت: این حرکت در راستای فرهنگ سازی برای مطالعه کتاب در مناطق محروم شهرها نقش مهمی دارد که امیدواریم شهرداریها و شوراهای اسلامی شهرها این ظرفیت را در محلات بیشتری از شهرهای استان ایجاد کنند.
این مسئول بر برنامه ریزی مناسب و اصولی برای توسعه فرهنگ کتابخوانی در استان نیز تاکید کرد و افزود: برگزاری نمایشگاههای سراسری کتاب، برگزاری مسابقات مختلف کتابخوانی و ارائه بن کارتهای دانشجویی از اقداماتی موثر در این راستا است.
وضعیت موجود فرهنگ کتاب و کتابخوانی شایسته کشوری با سبقه بالای فرهنگی نیست
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر میانگین مدت زمان مطالعه در کشور و به تبع آن استان 18 دقیقه است که این امر شایسته ایران با سبقه طولانی در حوزه فرهنگ نیست.
حجت الاسلام محمد باقر کریمی هجمه های فرهنگی، توسعه روز افزون اینترنت، شبکه های ماهواره ای و... را یکی از مهمترین علل عدم استقبال مردم از فرهنگ مطالعه عنوان کرد و بیان داشت: در این راستا مسئولان باید با برنامه ریزی های اصولی از جمله برگزاری همایش و سمینارهای متعدد در زمینه کتاب و کتابخوانی، برگزاری نمایشگاه های کتاب استانی، تاسیس و راه اندازی کتابخانه های عمومی جای خالی کتاب را در سبد فرهنگی خانواده های ایرانی پرکنند.
وی استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی، ترویج فرهنگ وقف کتاب را از دیگر اقداماتی برشمرد که به ارتقای شاخص کتاب و کتابخوانی در سطح کشور و استان آذربایجان کمک شایانی می کند.
گزارش: سکینه اسمی
نظر شما