سارکوزی فرانسه را آماده ایفای نقشی جدید می کند

نقش اتحادیه اروپا در حل مناقشات منطقه ای از دیر باز مطرح بوده، اما تاکنون این اتحادیه نه تنها قادر به مشارکت فعال در حل این تنشها نبوده بلکه در برخی موارد در حل مسائل داخلی خود نیز مشکلاتی داشته است.

اظهارات سارکوزی شاید نخستین نوع از این اظهارات برای اعتبار بخشیدن به توانمندی این اتحادیه نباشد، اما در این برهه از زمان حرف هایی تامل برانگیز است. رئیس جمهوری فرانسه در حالی خواستار اتخاذ این استراتژی شده که هم اکنون کشورش در قالب نیروهای ناتو در جنگ علیه معمر قذافی شرکت دارد و به نظر می رسد تاکید در این باره ارتباطی مستقیم با تحولات در کشورهای عربی و قیام ملت های منطقه علیه حاکمان وابسته دارد.

به نظر می رسد سارکوزی از این خواسته چند هدف عمده را دنبال می کند که دادن نقش به اتحادیه اروپا، رهبری این اتحادیه و زدودن اختلافات دو سوی آتلانتیک از جمله این اهداف باشند.

دادن نقش به اروپا در حل مناقشات منطقه ای

یکی از تلاش های مهمی که از دیرباز قدرت های قاره اروپا از جمله آلمان و فرانسه انجام می دادند این بود که بتوانند این اتحادیه را در یافتن جایگاه خود در تعاملات بین المللی یاری رسانند. نیکلا ساکوزی در سخنان اخیر خود که در آن خواستار ایفای نقش فعال تر از سوی اروپا در خاورمیانه شد درصدد بود تا همین راهکار را در پیش بگیرد.

 پاریس و برلین از گذشته های دور و حتی پیش از تشکیل اتحادیه اروپا در تلاش بودند تا با اتخاذ سیاستهای نزدیک به هم نقشی مهم را به اروپا بقبولانند و به این وسیله بتوانند رویکرد مستقل بریتانیا از اروپا و نزدیکی این کشور به آمریکا را خنثی کنند. 

این تلاش ها در دوره های مختلف، ازجمله تهاجم نظامی آمریکا به عراق و در طول دوره 8 ساله جرج بوش صورت گرفت، اما تاکنون بطور مؤثر این رویکرد برای اروپا حاصل نشده و این اتحادیه همچنان به عنوان یک قدرت دست چندم در مناسبات بین المللی تلقی می شود.

رهبری اتحادیه از سوی پاریس

فرانسه یکی از دو قدرت مهم اتحادیه اروپاست و به همین دلیل این کشور همیشه مدعی رهبری این اتحادیه بوده است. پاریس از دیر باز بر آن بوده تا به عنوان جایگزینی برای لندن و نقش آفرینی های سنتی بریتانیا در حل مناقشات منطقه به نیابت از اروپا و در کنار ایالات متحده باشد.

به نظر می رسد این بار درخواست سارکوزی برای نقش فعال اروپا در حل مسائل خاورمیانه نه به معنای پیشرو بودن لندن در این بازی، بلکه بیشتر در این باره بوه که بتواند نقشی را به پاریس بدهد. نقشی که اسلاف سارکوزی در الیزه علیرغم وزن سیاسی خود در اروپا و جهان به این مهم نائل نیامده بودند.

سارکوزی با حمایت از تهاجم به لیبی در واقع گام نخست را در این عرصه برداشت. تهاجم هواپیماهای غرب به رهبری فرانسه و سپس آمریکا به لیبی نشان داد که این رهبر اروپایی پا را از سخنرانی صرف فراتر گذاشته و وارد حوزه عملیاتی شده است. بیش از 70 درصد بار سنگین حملات هوایی علیه لیبی از سوی فرانسه بود و به نظر می رسد ایالات متحده نیز موافقت ضمنی خود را با نقش آفرینی پاریس اعلام کرده است.

زدودن اختلافات گذشته

همگان این سخنان کاندولیزا رایس وزیر خارجه اسبق آمریکا در زمان تهاجم این کشور به عراق و مخالفت روسیه و اروپا را که وی گفته بود "روسیه را خواهیم بخشید، آلمان را نادیده خواهیم گرفت، فرانسه را تنبیه خواهیم کرد" به خاطر دارند. همچنین اظهارات شوک آوری که "دونالد رامسفلد" وزیر دفاع وقت آمریکا ارائه کرد و در آن اروپا را به دو منطقه "پیر" و "جوان" تقسیم بندی کرد و طی اظهارات خود اروپای غربی و همپیمانان قدیمی کشورش را پیر خطاب کرد به خاطر دارند.

در آن زمان مخالفت آلمان و فرانسه با تهاجم آمریکا به عراق روابط دو سوی آتلانتیک را به سردترین زمان ممکن رساند.

به نظر می رسد سارکوزی در سخنان اخیر حود بر آن بوده تا علاوه بر کسب نقشی برتر در حل مناقشات خاورمیانه اختلافاتی را که از دوره های گذشته بین این کشور با آمریکا بوده برطرف کند و حس یک "برادر بزرگ" اروپایی را در خود زنده کند.
------------------
حسین امیری