به گزارش خبرنگار مهر، سیاست خصوصی‌سازی خدمات دانشجویی که قریب یک دهه پیش در آموزش عالی دولتی مطرح شد اما با عدم اقبال دانشجویان و حرکات اعتراضی آنها مواجه شد، طی دهه 80 نیز مورد توجه مسئولان ارشد حوزه دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار داشت تا اینکه بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در قانون برنامه پنجم توسعه کشور نیز جای گرفت.
برنامه 5 ساله پنجم توسعه، مجریان را مکلف کرده است تا پایان این برنامه نسبت به واگذاری سالانه 20 درصد از خدمات رفاهی دانشجویان به بخش خصوصی اقدام کنند. محمود ملاباشی معاون دانشجویی وزیر علوم در نشست‌هایش با خبرنگاران، واگذاری خدمات رفاهی دانشجویان به بخش خصوصی را تحت عنوان "برون سپاری خدمات رفاهی دانشجویان" می‌نامد.
یکی از محورهای اعتراضات دانشجویی خرداد ماه 82 که در دانشگاه‌های مختلف بالا گرفت و اوج آن در فضای دانشجویی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و کوی دانشگاه تهران مشاهده شد بر سر همین خصوصی‌سازی خدمات رفاهی دانشگاه‌ها بود. به این ترتیب فتیله خصوصی‌سازی خدمات رفاهی دانشجویان پس از آن اتفاقات پائین کشیده شد تا اینکه مدتی پس از روی کار آمدن دولت نهم، مسئولان ارشد وزارت علوم دوباره سخن از واگذاری ارائه خدمات رفاهی دانشجویان به بخش خصوصی را زنده کردند.
اما این بار در بازتولید سیاست خصوصی‌سازی خدمات رفاهی دانشجویان برخی ظرایف نیز مطرح می‌شدند. در دولت نهم، ضرورت واگذاری ارائه خدمات رفاهی دانشجویان به بخش خصوصی این طور تبیین می‌شد که دانشگاه‌ها نباید انرژی خود را صرف غذا و خوابگاه کنند بلکه باید اعضای هیئت علمی و دانشجویان با فراغ بال به تولید علم بپردازند. البته مجریان نیز برای جلوگیری از تکرار سوء تفاهم برای دانشجویان در ارتباط با خصوصی‌سازی خدمات رفاهی، تأکید می‌کردند که این خصوصی‌سازی به طور تدریجی و با نظارت وزارت علوم انجام می‌شود.
تکرار سیاست واگذاری خدمات رفاهی دانشجویان به بخش خصوصی در دولت نهم ادامه یافت تا اینکه با حضور کامران دانشجو در رأس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عملیاتی شدن این سیاست رنگ دیگری به خود گرفت و مجلس شورای اسلامی نیز طی مصوبه‌ای در برنامه پنجم توسعه نسبت به موظف شدن مجریان برای برون‌سپاری خدمات رفاهی دانشجویان تأکید کرد.
کیوان مرادیان – رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در گفتگو با خبرنگار "مهر" جزئیات خصوصی‌سازی خدمات رفاهی دانشجویان و ساز و کارهای پرداختن به این برون‌سپاری را اعلام کرد. مرادیان در ابتدای این گفتگو یادآور شد: بخش اعظمی از واگذاری خدمات رفاهی که در برنامه پنجم توسعه بر دولت تکلیف شده است در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متوجه صندوق رفاه دانشجویان است که دو حوزه‌اش در بحث رفاهی خیلی جدی است؛ یکی در بحث خوابگاهها و دیگری در حوزه تغذیه.
خبرگزاری مهر – گروه حوزه و دانشگاه: آقای دکتر مرادیان؛ صندوق رفاه دانشجویان با چه ساز و کاری قصد ورود به برون‌سپاری یا به اصلاح خصوصی‌سازی خدمات دانشجویی را دارد؟
کیوان مرادیان: توجه به توانمند کردن بخش خصوصی، ایجاد انگیزه در بخش خصوصی و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای ورود بخش خصوصی به عرصه خوابگاههای دانشجویی از جدی‌ترین مباحث صندوق رفاه دانشجویان در زمینه واگذاری خوابگاههای دانشجویی به بخش خصوصی هستند.
فراهم آوردن زیرساخت‌ها به منظور ایجاد انگیزه جدی برای بخش خصوصی است تا توجیه برای سرمایه‌گذاری این بخش در زمینه خوابگاههای دانشجویی بالا رود و بخش خصوصی نگرانی نداشته باشد تا در نهایت هزینه تمام شده برای دارندگان خوابگاههای خصوصی و در نتیجه اجاره بهای خوابگاههای غیردولتی به حداقل برسد.
- خرداد ماه 82 خوابگاههای دانشجویی برخی دانشگاه‌ها بخصوص دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و کوی دانشگاه تهران شاهد اعتراضات دانشجویی نسبت به برنامه دولت برای خصوصی‌سازی خدمات خوابگاهی بود. خصوصی‌سازی که امروز مجریان آموزش عالی در حوزه خدمات خوابگاهی دنبال می‌کنند با خصوصی‌سازی که در سال 82 مطرح بود چه تفاوتی دارد؟
* واگذاری خوابگاههای دانشجویی یک حساسیت خاصی دارد چون نمی‌شود این واگذاری صرفاً با یک نگاه تجاری، یک نگاه اقتصادی یا یک نگاه صنعتی و یا نگاهی صرفاً مدیریتی صورت گیرد. مجموعه دانشگاه مجموعه‌ای حساس با لطایف و ظرافت‌های خاص و اهمیت مخصوص خود است. دانشگاه حوزه‌ای مرتبط با مباحث فرهنگی، علمی، تربیتی، سیاسی و صنفی است لذا در یک اقدام کلان مانند واگذاری خوابگاهها باید با نگاه به همه این حساسیت‌ها تدابیر لازم را اندیشید.
دانشجویان باید بدانند که هیچ اجباری برای تغییر وضعیت در کار نیست یعنی واگذاری خوابگاههای دانشجویی در یک فضای کاملاً رقابتی و انتخابی انجام می‌شود. از طرف دیگر دانشجو یک عضو خانواده خود است لذا اگر یک عضو خانواده‌ای، دانشجو باشد منطقی این است که خانواده‌اش سهم وی از یارانه‌ای که در حال حاضر دولت به عنوان سرانه پرداخت می‌کند را در حوزه مخارجی که در دوران دانشگاه در زمینه‌هایی نظیر خوابگاه برایش ایجاد می‌شود، هزینه کند. صحبت از این موضوع در خرداد ماه 82 قابل توجیه نبود چون دولت یارانه‌ای به صورت نقدی به شهروندان اعم از دانشجو و غیر دانشجو پرداخت نمی‌کرد اما در حال حاضر قابل توجیه است.
زیرساخت‌های خصوصی‌سازی خوابگاههای دانشجویی در سال 82 فراهم نبود اما در حال حاضر تا همه زیرساخت‌ها را فراهم نکنیم اجرای سیاست واگذاری خوابگاههای دانشجویی برای خودمان نیز نگران‌کننده است. البته در حال حاضر متوجه فراهم آوردن زیرساخت‌ها هستیم و همه تدابیر لازم انجام می‌شود که نتیجه‌اش ایجاد یک فضای رقابتی و انتخابی است و در نهایت رضایتمندی دانشجو را بالا می‌برد و به دانشجو کمک می‌شود تا دوران دانشجویی را بدون دغدغه‌هایی نظیر نیاز خوابگاهی سپری کند.
در سال 82 این بسترسازی‌ها و فراهم سازی زیرساخت‌ها دیده نشده بود لذا طبیعی است که دانشجویان در آن زمان نگران بودند. اینکه مجریان آموزش عالی بخواهند یک کار بزرگ را انجام دهند و بسترها و زیرساخت‌ها را نبینند فشارش بر روی دانشجویان وارد می‌شود. این درحالیست که ما اعتقاد نداریم دانشجویمان در دوران ممتاز زندگی‌اش که قرار است به کار علمی، فرهنگی و پژوهشی بپردازد دغدغه‌اش خوابگاه و غذا شود.
در طرح واگذاری خوابگاههای دانشجویی در حال حاضر همه زیرساخت‌ها و مباحث فرهنگی مربوطه دیده شده است بطوریکه قبل از آغاز تصویب برنامه پنجم توسعه با توجه به جهت‌گیری دولت و مجلس و فضای کلی کشور بعد از هدفمندی یارانه‌ها، زیرساخت‌های لازم برای واگذاری خوابگاهها را در جلسات متعدد با حضور مدیران وزارت علوم و دانشگاه‌ها و صندوق رفاه دانشجویان بحث کردیم و ایرادات و نقاط ضعف آشکار شد و در شرف آمادگی کامل برای اجرای برون‌سپاری خوابگاهها هستیم. بنابراین خیلی دلیلی برای نگرانی دانشجویان وجود ندارد.
- به نظرتان امروز چه خبری باید به دانشجویان بدهید تا دیگر با تحرکات اعتراضی که در خرداد ماه 82 روبرو بودیم مواجه نشویم.
* صندوق رفاه دانشجویان حتی پیش‌بینی می‌کند که اگر به هر دلیلی قرار است هزینه‌ای به ارائه خدمات خوابگاهی اضافه شود قطعاً به صورت تسهیلات در اختیار دانشجویان قرار گیرد تا دانشجو در مقطع دانشجویی‌اش با مشکلی مواجه نشود.
- اهداف جدی واگذاری خوابگاههای دانشجویی به بخش خصوصی چیست؟
* کاهش تصدی‌گری دولت و افزایش رضایتمندی دانشجویان در ارائه خدمات از اهداف جدی این واگذاری است. این افزایش هم کمی و هم کیفی است. یعنی محدودیت‌ها نیز برداشته می‌شود و باید بتوان در این واگذاری به لحاظ کمی بستر مناسبی ایجاد کرد تا دانشجویان بیشتری از این ظرفیت استفاده کنند. همچنین به لحاظ کیفی نیز باید امکاناتی که استفاده می‌کنند خیلی مطلوب‌تر از وضع فعلی باشد.
- صندوق رفاه دانشجویان چه مدل‌هایی برای برون‌سپاری یا واگذاری خدمات دانشجویی به بخش خصوصی دیده است؟
* واگذاری خوابگاههای دانشجویی در دو شکل امکان‌پذیر است. یکی اینکه مدیریت بخشی از خوابگاههای دولتی که تحت عنوان خوابگاههای ملکی مورد استفاده قرار می‌گیرند به بخش خصوصی واگذار شود. دومین اقدامی که صندوق رفاه دانشجویان برای واگذاری خوابگاههای دانشجویی دنبالش است این است که واگذاری به گونه‌ای باشد که ساخت و سازهای جدید خوابگاهی از طریق بخش خصوصی انجام شود.
چه بخش خصوصی اقدام به مدیریت خوابگاههای ملکی دانشگاه‌ها کند و چه اینکه از صفر تا صد ساخت تا بهره‌برداری خوابگاه را خود بخش خصوصی انجام دهد هر دو به معنای کاهش تصدی‌گری است اما به ترتیب اولویت‌مان در این دو روش زیرساخت‌های لازم را فراهم کردیم.
- کدامیک از مدل‌های برون‌سپاری خوابگاههای دانشجویی در اولویت صندوق رفاه دانشجویان قرار دارد؟
* اینکه مدیریت خوابگاههای ملکی به بخش خصوصی واگذار شود در حال حاضر در اولویت‌مان نیست اما دومین اقدامی که صندوق رفاه دانشجویان برای واگذاری خوابگاههای دانشجویی پیگیری می‌کند این است که واگذاری به گونه‌ای باشد که ساخت و سازهای جدید خوابگاهی از طریق بخش خصوصی انجام شود.
- آقای دکتر مرادیان؛ از فراهم آوردن زیرساخت‌هایی برای جلب سرمایه‌گذران بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در حوزه خوابگاههای دانشجویی خبر دادید. مهم‌ترین تسهیلات دولتی در زمینه فراهم شدن این زیرساخت‌ها چیست؟
* مصوبه‌ای از هیئت دولت مبنی بر اعطای تسهیلات 4 درصدی برای ساخت خوابگاههای در راستای حمایت از بخش خصوصی داشته‌ایم که با این مصوبه، سرمایه‌گذاران برای ساخت خوابگاههای دانشجویی تشویق می‌شوند و توجیه برای سرمایه‌گذاری افزایش پیدا می‌کند.
مصوبه دولت مبنی بر اعطای تسهیلات 4 درصدی برای ساخت یا خرید خوابگاههای بخش خصوصی، مصوبه‌ای در راستای حمایت از بخش خصوصی در زمینه خوابگاه‌سازی است که در این زمینه برای سرمایه‌گذار بخش خصوصی ایجاد انگیزه می‌کند و توجیه برای سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد.
نظر شما