به گزارش خبرنگار مهر، هیاهوی برگزاری نمایشگاه ملی دفاع مقدس در مشهد تمام شد اما هنوز این پرسش باقی است چرا در زمینه دفاع مقدس کم کار هستیم.
در صورتیکه هنوز هم کارون به رنگ خون است و خاک شلمچه بوی غربت کربلا را می‌دهد. فکه هزار و یک داستان نگفته در دل دارد و بیابان‌ها و خاکریزهایش بی‌شمار حماسه برای گفتن. منتظر است تا روزی قلمی در جستجوی تک تک این حماسه‌ها به سراغش برود یا اینکه از زاویه دوربینی، گوشه‌ای از سرخی این خاک به تصویر کشیده شود.
نامگذاری هفته
البته برای اینکه نشان دهیم چندان هم به میراث برزگ هشت سال جنگ بی امان، بی تفاوت نبوده‌ایم، هفته ای را به نامشان کرده‌ایم و آن را گذاشته‌ایم "هفته دفاع مقدس". به بهانه این هفته، هر از گاهی هم نمایشگاهی در گوشه و کنار شهر بر پا می‌کنیم و اگر شرایط مهیا شود شب شعری هم به همین مناسبت برگزار می‌شود.
در کنار این همه تلاش، از چند سردار و فاتحان بزرگ جنگ هم فیلمی می‌سازیم و آن را در چارچوب قاب تلویزیون، تا مدت‌ها دستمایه کارهای خود می کنیم، تا سال بعد که دوباره هفته‌ای به نام دفاع مقدس از راه برسد.
اما آیا به راستی تمام سهم ما از هشت سال دفاع مقدس، همین برگزاری چند نمایشگاه و شب شعر است و معدود فیلمی که هر از گاهی کلید می‌خورد؟ اگر گشتی مختصر در کتابفروشی‌ها بزنیم و نگاهی کوتاه بر قفسه خالی کتابخانه‌ها بزنیم، متوجه می‌شویم حوزه نشر کتاب مقدس با وجود سال‌ها گذر از دوران جنگ، هنوز در ابتدای راه است و همچنان راه زیادی پیش رو دارد تا بتواند به واقع فرهنگ جنگ و ایثار و شهادت را به عموم مخاطبان عرضه کند.
بهانه
برگزاری دومین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس به میزبانی مشهد بهانه ای بود تا از این رهگذر، مروری کنیم بر آنچه در این زمینه انجام داده‌ایم و آنچه که باید انجام می‌دادیم. جنگ و رزمندگان جنگ در سطح جهان کم نیستند نویسندگان و شعرای بزرگی که بزرگی‌شان را در عرصه جهانی مرهون ادبیاتی به نام جنگ هستند.
ایران عزیز ما سال‌ها در جنگی عظیم گرفتار بود که سرآمدان بی‌شماری را در این راه از دست داد.
اسطوره‌هایی که زندگی و شهادت یکایک آن‌ها می‌توانست و می‌تواند دستمایه داستانی قوی بشود و میراثی برای افتخار ایران و ایرانی. همان‌طور که کتاب‌هایی چون دا، بابانظر،خاک‌های نرم کوشک با پرداخت‌های قوی نویسندگان خود این ادعا را ثابت می کنند.
با این حال سئوال اینجاست که چرا آنگونه که شایسته است در حوزه نویسندگی کتاب دفاع مقدس ورود پیدا نکرده‌ایم؟ سهم هشت سال دفاع مقدس از حوزه کتاب و نویسندگی چیست؟ و اینکه چرا تمام داشته‌های ما به همین چند کتاب که به چاپ‌های مکرر هم رسیده، محدود می‌شود.
در حالی‌که استقبال از آن‌ها بی شمار است تنها 550 جلد کتاب؛ کل سهم دفاع مقدس از بزرگترین کتابخانه مشهد!
سری به کتابخانه‌های سطح شهر مشهدمی زنیم، متوجه می شویم از حدود 19 هزار جلد کتابی که در یکی از این کتابخانه ها نگهداری می شود، تنها 550 جلد، سهم کتابهای حوزه دفاع مقدس است.
آمار این تعداد کتاب را مسئول کتابخانه عمومی طبرسی ارائه داده و ادامه می‌دهد: وقتی مشهد کتابخانه تخصصی دفاع مقدس دارد، دیگر نیازی به اختصاص بخش وسیعی از قفسه های کتابخانه به کتاب های این حوزه نیست.
زهرا بیگی با اشاره به کم بودن تعداد مراجعان کتب دفاع مقدس اظهار می کند: این کتاب‌ها مخاطبان خاص خود را دارد که اغلب افراد مسن و همان‌هایی هستند که با فرهنگ جبهه و شهادت آشنایی دارند.
وی علت عمده این موضوع را عرضه کتابهای متنوع در قالب‌ها و عناوین جوان‌پسند می‌داند و بیان می‌کند: عمده گرایش جوانان به سمت کتابهای رمان و علمی است که پردازش خاص آنان سبب شده مخاطب بیشتری را جذب کند.
وی به ارائه راه‌کاری برای گسترش استفاده از کتب دفاع مقدس پرداخته و می گوید: درصورتیکه کتابخانه‌ها به صورت "قفسه باز" مدیریت شوند و خود جوانان اجازه داشته باشند آزادانه در بین کتاب‌ها گشتی بزنند و کتاب مورد علاقه خود را بیابند، می‌توان امیدوار بود آشنایی آن‌ها با کتب حوزه دفاع مقدس نیز بیشتر شود و تمایل آن‌ها به استفاده از این کتاب‌ها ا فزایش یابد.
اظهارات یک مسئول
در ادامه به سراغ رئیس اداره کتابخانه‌های مشهد می رویم.
زهرا باقر زاده در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: به دلیل اهمیت موضوع جنگ تحمیلی و فرهنگ ایثار و شهادت، در هر کتابخانه‌ای در سطح شهر مشهد، بنا به وسع آن کتابخانه، بخشی تحت عنوان کتاب های حوزه دفاع مقدس وجود دارد که به عرضه این محصولات می‌پردازد.
وی در پاسخ به این سئوال که سهم کتابخانه‌های مشهد از کتابهای دوران جنگ چقدر است، به وجود کتابخانه شهید باهنر در پارک ملت اشاره می کند و می‌گوید: درست است که سهم کتابخانه‌های مشهد از کتابهای دفاع مقدس بسیار ناچیز است اما برای رفع این کاستی، فضایی بالغ بر 800 مترمربع در کنار کتابخانه باهنر در بوستان ملت احداث شده که علاوه بر کتابخانه تخصصی دفاع مقدس در خیابان کوهسنگی به عرضه محصولات این حوزه می پردازد.
وی با بیان اینکه کتابخانه باهنر دارای 30 هزار جلد کتاب است، تصریح می‌کند: 7 تا 8 هزار جلد کتاب نیز در این کتابخانه وجود دارد که اختصاصی حوزه جنگ است.
وی با تاکید بر وجود کاستی ها در حوزه کتاب دفاع مقدس بیان می کند: با وجود اینکه بسیاری از فرصت های امروز را مرهون ایثار شهدا و فداکاری جانبازان هستیم اما متاسفانه در این حوزه چندان که باید، آثار فاخری تولید نشده است و کاستی های زیادی به چشم می خورد.
رئیس اداره کتابخانه های مشهد در عین حال می‌گوید: مراجعه کنندگان به ویژه از نسل جوان، برای دریافت کتب دفاع مقدس زیاد است، اما منابع در اختیار ما محدود است و کتابخانه‌های مشهد نیاز به تخصیص کتب بیشتری در این حوزه دارد.
دیدگاه صاحب نظران
حجت الاسلام هاشمی برزگر که از صاحب نظران حوزه تالیف دفاع مقدس است تصریح می کند: چه در عرصه نویسندگی دفاع مقدس، چه درعرصه نشر و چه در حوزه فرهنگ‌سازی برای مخاطبان بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم و به نظر می‌رسد جز چند نمونه انگشت شمار کار شاخص دیگری انجام نداده ایم.
وی با اشاره به دغدغه‌های مقام معظم رهبری در عرصه ورود به نویسندگی در حوزه کتب دفاع مقدس می‌گوید: ورود مختصری به عرصه داستان نویسی و رمان در حوزه دفاع مقدس و تبلور آثار شاخصی چون دا و بابا نظر نشان‌دهنده عمق و گستره فعالیتی است که در این زمینه می‌تواند انجام شود و نویسنده را با موفقیت‌های بی‌شمار مواجه کند اما متاسفانه نه تنها به این عرصه ورود چندانی نداشته‌ایم، بلکه پرداخت‌ها هم در این خصوص حرفه‌ای و اصولی نبوده است.
وی با انتقاد از برخی گفته‌ها مبنی بر نبود یا کمبود سوژه برای داستان‌پردازی در حوزه دفاع مقدس می‌گوید: سال های دفاع مقدس پراست از سوژه برای کتاب‌نویسی. مشکل اصلی ما، وجود سطحی‌نگری وسطحی‌نویسی است که در برخی نویسندگان وجود دارد و همین امر سبب شده با پرداختی غیر اصولی، آثار در خور توجهی هم ارائه نشود تا مخاطب را جذب کند.
حجت الاسلام هاشمی در ادامه یاد آور می‌شود: کمبود تعداد کتب حوزه دفاع مقدس را می‌توان از این زاویه هم بررسی کرد که ناشران این کتب نگاهی بین‌المللی به چاپ آن اثر ندارند و تنها به چاپ کتاب و انتفاع مالی می‌نگرند.
به همین دلیل هم استقبال چندانی از این کتاب ها صورت نمی گیرد و نتیجه کاهش سهم داشته های ما در حوزه نشر کتاب دفاع مقدس می شود.
نظر شما