رصد فواره های سوزان یک سیاه چاله

به گزارش خبرگزاری مهر، ستاره شناسان ناسا و آژانس فضایی ژاپن با کمک تازه ترین رصدهای تلسکوپ فضایی وایز توانستند به جزئیات جدیدی درباره سیاه چاله ها و قدرت آنها در فوران ماده دست یابند.

درحال حاضر علم نجوم با استفاده از رصدهای پرتوهای ایکس، پرتوها گاما و امواج رادیویی اطلاعات بسیاری درباره دیسکهای رو به رشدی که ماده تغذیه کننده سیاه چاله ها را تامین می کنند کسب کرده است.

اما در طول تمام این سالها رصد درخشان ترین بخشهای فواره هایی که از سیاه چاله ها بیرون می جهند به سادگی امکانپذیر نبوده است. اکنون تلسکوپ فضایی وایز برپایه رصدهایی که در طیف مادون قرمز انجام می دهد توانسته است پنجره جدیدی به سوی این حلقه گمشده بگشاید.

دانشمندانی که در این تحقیق اخیر شرکت کرده اند توضیح دادند: "تصور کنید که خورشید تحت انفجارات ناگهانی و اتفاقی قرار گیرد درخشش نور آن 3 برابر بیشتر از نور فعلی اش شود و سپس به حالت عادی بازگردد. این دقیقاً همان چیزی است که ما در مورد این سیاه چاله دیدیم."

این دانشمندان افزودند: "با نگاه مادون قرمز تلسکوپ وایز ما توانستیم مناطق داخلی نزدیک به پایه این فواره را بزرگنمایی کرده و برای اولین بار فیزیک فواره های فعال در سیاه چاله ها را رصد کنیم."

این سیاه چاله که GX 339-4 نام دارد پیش از این نیز رصد شده بود. این جرم آسمانی در فاصله بیش از 20 هزار سال نوری از زمین نزدیک به مرکز کهکشان راه شیری قرار دارد.

جرم آن حداقل 6 برابر جرم خورشید است و همانند سایر سیاه چاله ها از یک ماده فوق متراکم تشکیل شده است و داخل آن نیروی گرانش به حدی زیاد است که نور موفق نمی شود از آن خارج شود.

در مدار سیاه چاله GX 339-4 یک ستاره همراه وجود دارد که آن را تغذیه می کند به طوریکه بیشتر ماده ستاره همراه جذب نیروی گرانشی سیاه چاله می شود اما بخشی از آن نیز از طریق فواره ای تقریباً با سرعت نور حرکت می کند و به بیرون می جهد.

برای رصد تمام این رویداد لازم است که در یک لحظه مناسب به یک نقطه مناسب نگاه کرد که اکنون با تلسکوپ وایز این شرایط به دست آمده است.

نتایج شگفت انگیز این رصد، فواره های نامنظم و عظیمی را در یک مقیاس دوره ای نشان داد. طول زمان هر یک از این فواره ها از 11 ثانیه تا دو ساعت متغیر بود.

همچنین نتایج این مشاهدات حاکی از آن است که ابعاد پایه این فواره ها تغییر می کند و شعاع آن در حدود 24 هزار و 140 کیلومتر است که حتی می تواند به 10 برابر این میزان نیز برسد.

براساس گزارش مدیا ایناف، این اطلاعات جدید همچنین به ستاره شناسان اجازه داد که اندازه گیریهای دقیقی را از میدان مغناطیسی سیاه چاله به دست آورند.

این اندازه گیریها نشان می دهد که میدان مغناطیسی GX 339-4 در حدود 30 هزار برابر قویتر از میدان مغناطیسی سطح زمین است.