اکبر عالمی، کارشناس رسانه و هنر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره جایگاه آگهی‌های بازرگانی در رسانه‌های داخلی و همچنین شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان اینگونه گفت: در زمان رهبری حضرت امام خمینی (ره) و از سوی ایشان اجازه پخش آگهی از تلویزیون داده شد. آن زمان بود که آگهی‌ها بسیار ساده بود و به مرور شرایط آنها تغییر کرد که این دگرگونی در برخی موارد فاقد ارزش‌های زیباشناختی بود.
وی ادامه داد: من از اعضای هیئت موسس انجمن صنفی کانون‌های تبلیغاتی بودم که با تلویزیون هم کار می‌کردم، ولی شرایطی برایم ایجاد شد که عطای تولید آگهی‌های بازرگانی را به لقایش بخشیدم و با تمام علاقه و احترامی که برای این شاخه از هنر قائلم این رشته خلاق را که سرشار از قابلیت‌های هنری است، ترک کرده و سراغ مستندسازی رفتم. فراموش نکنید که آگهی‌های بازرگانی سلیقه بصری فرزندان ما را شکل می‌دهد.
این منتقد هنری با اشاره به اینکه در آن سال‌ها شبکه‌های مختلف ماهواره‌ای هنوز به گردونه رقابت با رسانه ملی نپیوسته بودند، توضیح داد: آن سال‌ها شبکه‌های ماهواره‌ای دچار پدیده کثرت نشده بودند و تلویزیون هم 2 شبکه داشت و تبلیغات فقط از این شبکه‌ها پخش می‌شد. دست‌اندرکاران تهیه آگهی‌های بازرگانی در آن روزها خط قرمزها را می‌دانستند و فرهنگ کشور و انقلاب را هم می‌شناختند، ولی به ناگاه یک فرد کم‌سوادی تماسی می‌گرفت که فلان تبلیغ مورد دارد و هنگامی که مراجعه می‌کردم، می‌دیدم که ایرادها بنی‌اسرائیلی و بی‌اساس می‌گیرند.
عالمی افزود: چنان برخوردها سلیقه‌ای و من‌درآوردی بود که باعث شد فعالیت در زمینه تبلیغات تلویزیونی را رها کنم، ولی می‌بینیم که امروز از میان تبلیغاتی که از رسانه‌های داخلی پخش می‌شود، تنها برخی از لحاظ زیبایی‌شناسی امتیاز کافی را می‌آورند و تعدادی از کارها آنقدر نازل هستند که باید راجع به آنها بگویم «ادب از که آموختی از بی‌ادبان» و اینکه این آگهی‌ها چقدر سلیقه مخاطب را پایین می‌آورند.
وی در بخش دیگر صحبت‌هایش با تاکید بر اینکه نظارت بر کیفیت محصولات از سوی سازمان‌های ذیربط همچون وزارت بهداشت یا موسسه استاندارد و ... یک ضرورت انکارناپذیر است و با مساله ممیزی کاملا متفاوت است، بیان کرد: وقتی قرارست محصولاتی چون شامپو، رنگ مو، یخچال و مواد خوراکی و دارویی و بهداشتی در رسانه ملی تبلیغ شود، تلویزیون از شرکتی که آگهی را می‌سازد، می‌خواهد که حتما گواهی استاندارد کالا را ارائه کند که این نظارت لازم است و آن به من و شما امنیت روانی می‌دهد. آن وقت می‌دانیم که در یک کشور مجهول و یا در زیر یک دخمه تولید نشده است؛ اما حرف من هنوز تمام نشده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس اضافه کرد: وقتی نظارت‌ها از حدی بالاتر می‌رود به سمت سلیقه‌ای شدن میل می‌کند. صاحب کالا و مخاطب هر دو به ستوه می‌آیند یا دلزده می‌شوند. من پیش از این هم در یک سخنرانی اشاره کرده بودم که نباید آنقدر تسمه‌ها را سفت گرفت که صاحبان صنایع داخلی عطای تبلیغ در رسانه ملی را به لقایش بخشیده و به سوی بیلبوردهای محیطی و این روزها به سوی ماهوارهها بروند.
عالمی درباره شبکه‌های ماهواره‌ای که آگهی محصولات ایرانی را پخش می‌کنند، توضیح داد: برخی از این شبکه‌ها و نه همه آنها، محصولات تقلبی را تبلیغ می‌کنند و هیچ سازمانی هم بر آنها نظارت ندارد. وقتی محصولاتی درباره مو و پوست و پوکی استخوان و ... تبلیغ می‌شود، هیچ عقل سلیمی تردید ندارد که لازم است یک نهاد علمی - بهداشتی بر کیفیت آنها نظارت داشته باشد و دیگر فرقی نمی‌کند قرار است از چه آنتنی پخش شود.
وی ادامه داد: باید میزگردهایی در تلویزیون گذاشته شود تا سطح آگاهی مردم نسبت به این مسائل بالا رود تا خودشان سره را از ناسره تشخیص دهند و اینگونه هم نباشد که جانبدارانه موضوع را بررسی کرده و به نقد یک‌طرفه شبکه‌های ماهواره‌ای بپردازیم. برخی از این شبکه‌ها، شبکه‌هایی بی‌هویت هستند که به هیچ اصولی پایبند نبوده و باید اینها به مردم معرفی شده و آنها را متوجه آسیب‌های احتمالی بکنیم.
این مولف کتاب‌های سینمایی با اشاره به برخی نواقص آگهی‌هایی که از شبکه‌های داخلی تلویزیون روی آنتن می‌رود، گفت: گاه با آگهی‌هایی رو به رو می‌شویم که انواع و اقسام ریتم‌های غیرقابل پخش موسیقایی را استفاده کرده‌اند و همین‌جاست که باید از خودمان بپرسیم در خانه خودمان چه کرده‌ایم که بچه‌هایمان سر چهار راه می‌روند و چرا نتوانسته‌ایم از لحاظ فرهنگی مردم برخی مخاطبان را چنان جذب کنیم که سر سفره دیگری ننشینند.
به گفته وی، باید آنقدر منطق زیبایی‌شناسی برای مردم تبیین شود تا دیگر هر کالایی که از هر رسانه‌ای تبلیغ شد، نپذیرند.
عالمی تاکید کرد: وقتی تجار و بازرگانان شریف داخل کشور سرمایه‌شان را برای تولید داخلی به کار می‌اندازند - (و نه آنهایی که کالاهای بی‌کیفیت را از بازارهای ناشناخته جهانی وارد می‌کنند)- چه کسی باید از آنها حمایت کند؟ چه کسی باید سایه حمایتش را بر سر آنها بگستراند؟ چرا تلویزیون دائم قیمت‌های آگهی را بالا می‌برد؟ در چنین شرایطی کمر صنایع تولیدی داخلی می‌شکند. ما روی یک نقشه و زیر یک پرچم زندگی می‌کنیم نباید کاری کنیم که شرایط برای تولیدکننده و صاحبان صنایع و کارخانجات داخلی سخت شود.
این کارشناس رسانه و تبلیغات در پایان گفت: قرار بود در شورای ممیزی و نظارت بر آگهی‌های رسانه ملی از استادان و کارشناسان ذیربط استفاده شود و آنها نیز هر سال عوض شوند تا از برخوردهای سلیقه‌ای جلوگیری شود، ولی این اتفاق نیفتاده است. سازمان با ایجاد کنسرسیوم که آگهی‌ها را از چند شرکت خاص می‌پذیرفت به کارگردان‌های جوان و خلاقی که مستقل بودند لطمه زد بسیاری از دفاتر و افراد مستقلی که نمی‌خواستند زیر سایه کنسرسیوم فعالیت کنند، ورشکست و یا از ادامه همکاری ناامیدند. مواظب بهداشت روح و روان باشیم. همچنین به تاثیر استفاده از ترکیبات گوناگون یا وسائل غیراستاندارد فکر کنیم.
نظر شما