ساماندهی بازار برنج؛ فرصتی که از دست می رود/ وعده ها فراموش شد

 به گزارش خبرنگار مهر، کارشناسان معتقدند برای کاهش محدودیت درآﻣـﺪی و ‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از عدم رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪی زارعان ﺑﺮﻧﺠﮑﺎر ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد کرد ﺗﺎ ﺑﺎزده خالص مزرعه را حداکثر و رﯾﺴﮏ فعالیت را کاهش دهد.

همچنین افزایش عرضه محصول ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ، سبب افت قیمت بازار و کاهش درآﻣﺪ ﮐﺸﺎورزان ﻣﯽ شود، ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ‫ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ در ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮﻧﺞ و ﺑﯽاﻧﮕﯿﺰﮔﯽ برای اداﻣﻪ روﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ شود.

 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ و اهمیت ﮐﺸﺎورزی در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، افزایش ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی و درآﻣﺪ زارعان در اﯾـﺮان ﻫﻤـﻮاره ‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ سیاست گذاران ﺑﻮده اﺳﺖ.

 ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﯿﺎست ها و ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزی ﻋﻼوه ﺑﺮاینکه ﻣﺴﺘﻠﺰم آﮔﺎﻫﯽ ‫ﻻزم از ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ در واﺣﺪﻫﺎی زراﻋﯽ و ﻧﺤﻮه ﺑﺎزاررﺳﺎﻧﯽ است ﺗﺎ ﺣﺪود زﯾﺎدی ﻧﯿﺰ بستگی به میزان آگاهی برنامه ریزان از ‫فرآیند تصمیم گیری زارعان و عکس العمل آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﮐﺸﺎورزی دارد.

 ضرورت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ " رﯾﺴﮏ " و " ﺧﻄﺮ " در امور کشاورزی 

ﯾﮑـﯽ از مسائل ﻣﻬـﻢ در اﻧﺠـﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‫ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در اﻣﻮر ﮐﺸﺎورزی ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ و ﺧﻄﺮ اﺳﺖ چراکه منشاء نگرانی خاطر در برنامه فروش و بازاریابی ﻣﺤﺼﻮل، ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ در قیمت محصول و بازده خالص مزرعه است.

 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺷﺪﯾﺪ ﻗﯿﻤﺖ ﻓـﺮوش ﺑـﺮﻧﺞ ‫در گیلان به ویژه در فصل برداشت ﻋﻤﻼ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺮنجکاران را ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ روﺑﺮو کرده اﺳـﺖ؛ زارﻋـاﻦ استراتژی های ﻣﺘﻔـﺎوﺗﯽ برای فروش ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد ﭘﯿﺶ رو دارﻧﺪ ﮐﻪ با توجه به ریسک قیمت و ﻣﯿﺰان ﺑﺎزدﻫﯽ خالص متفاوت است.

 زارعان ﻧﻮع اﺳﺘﺮاﺗﮋی ‫فروش ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎس اﺣﺘﻤﺎﻻت ذﻫﻨﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ، قیاس ﻣﻨﻄﻘﯽ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از اﯾﻦ دو اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.

 ‫به هر حال ﺑﺮﻧﺞ ﯾﮑﯽ از غلاتی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺬای دو ﺳﻮم ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن را ﺗﺸﮑﯿﻞ می دهد، به ﺪﻟﯿﻞ ﻧﯿﺎز ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﺎص ﺑﺮای کشت اﯾـﻦ ‫ﻣﺤﺼﻮل، تنها در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﯿﻨﯽ از دﻧﯿﺎ ﮐﺸﺖ ﻣﯽ شود.

وﺟﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ آب فراوان، ﻣﺴﻄﺢ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﯾﮏ دﺳﺖ ﻣﺎﻧـﺪن ‫آب روی زﻣﯿﻦ و زهکش شدن آب از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم ﺑﺮای کشت برنج هستند.

 ‫در ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻗﺎره آﺳﯿﺎ، ﺑﺮﻧﺞ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﯿﺶ از 80 درﺻﺪ ﮐﺎﻟﺮی و 75 درﺻﺪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﺮدم است، ﭘـﺲ از گندم  " ﺑﺮﻧﺞ  " ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﺸﺎورزی اﺳﺖ و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎرز و ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی در ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن و ﻧﯿﺰ ایران دارد.

 بدین ترتیب ‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺸﺖ ﺑﺮﻧﺞ در اﯾﺮان در دو اﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر یعنی گیلان و ﻣﺎزﻧﺪران اﻧﺠﺎم می گیرد و از مراکز عمده کشت و تولید برنج ﺑـﻪ ‫ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﻨﺪ.

استان گیلان ‫ﺑﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﯿﺶ از 30 درﺻﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و 32.8 درﺻﺪ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﺷﻠﺘﻮک درکشور ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﻣﻘـﺎم دوم را از ﻟﺤـﺎظ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﺑﺮﻧﺞ درکشوردارد.

در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن هرساله بیش از 181 هزار بهره بردار در ﺳـﻄﺤﯽ ﺑـﯿﺶ از 202 ‫هزار هکتار از اراﺿﯽ ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰ و ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮﻧﺠﮑﺎری می کنند و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺸﺎورزی اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﻣﺤﺴﻮب می شود و اﻗﺘـﺼﺎد ‫اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺸﺎورزی ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﺑﺮﻧﺞ استوار است.

 هرساله نوسانات شدید قیمت برنج لطمات جبران ناپذیری ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزان وارد می کند

 هرساله نوسانات شدید قیمت برنج ﺑﻪ وﯾﮋه کاهش آن در فصل برداشت، لطمات ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزان ﺑﺮﻧﺠﮑﺎر وارد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

 با توجه به استراتژی های مختلف بازاریابی ‫ﺑﺮﻧﺞ از ﻧﻈﺮ زﻣﺎن و ﻧﺤﻮه فروش ﺑﺮﻧﺞ ﺗﻮﺳﻂ زارع، ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋی را اﻧﺘﺨﺎب کرد، ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ به حداکثر منفعت خالص دست ﯾﺎﺑﺪ ؟ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان راهبردهای ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮﻧﺞ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﯾﺴﮏ و ﺑﺎزده ﺧﺎﻟﺺ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ‫و اولویت بندی کرد ؟

 ‫اﺳﺘﺎن گیلان ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ 14 هزار و 711 کیلومتر مربع از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ درﯾﺎی ﺧﺰر و کشورهای ﻣﺸﺘﺮک اﻟﻤﻨﺎﻓﻊ، از غرب ﺑﻪ اﺳﺘﺎن اردﺑﯿﻞ، از ‫ﺟﻨﻮب ﺑﻪ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن و قروین از ﺷﺮق ﺑﻪ اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺷﻮد.

 اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺘﯽ ﻣﻌﺎدل 278 هزار 317 ﻫﮑﺘﺎر 2.71 درﺻﺪ اراﺿﯽ ﺳﻄﺢ زﯾﺮﮐﺸﺖ کل کشور را دارد و از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺣﺎﺋﺰ رﺗﺒﻪ 51 است.

 با توجه به شرایط آب و هوای مناسب برای ﮐﺸﺎورزی، اﯾﻦ اﺳﺘﺎن دارای ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺘﻨﻮع زراﻋﯽ و ﺑﺎﻏﯽ اﺳﺖ، زراعت مهمترین فعالیت کشاورزی گیلان اﺳﺖ ﮐﻪ  86.8 درﺻﺪ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ کشت آن را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص می دهد.

همچنین از اﯾﻦ ﻣﻘﺪار 68.2 درﺻﺪ ﮐﻞ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ اﺳﺘﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮﻧﺞ است، گیلان ﺑﺎ داشتن 32.8 درﺻﺪ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ کشت و30.1 درﺻﺪ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮﻧﺞ در کشور ﺟﺎﯾﮕﺎه ‫ﻣﻤﺘﺎزی را دارد.

 ﺗﻨﻮع ارﻗﺎم کشت برنج در گیلان زیاد اﺳﺖ

 در این ارتباط ‫یک کارشناس کشاورزی گفت: از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زراعت برنج در استان گیلان ﺗﻨﻮع ارﻗﺎم کشت شده ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﻟﯿﮑﺎران اﺳﺖ.

حسن گلمحمدی با اعلام اینکه در اﯾـﻦ اﺳـﺘﺎن ﺗﻨـﻮع ارﻗـﺎم ﻣﺤﻠـﯽ و ‫اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد است، افزود: ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ وارﯾﺘﻪ ﻫﺎ ﯾﺎ ارﻗﺎم ﺑﺮﻧﺞ ﮐﻪ در این استان کشت می شوند ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ارﻗﺎم ﻣﺤﻠﯽ ﯾﺎ ﮐـﻢ ‫ﻣﺤﺼﻮل و ارﻗﺎم اﺻﻼح ﺷﺪه ﯾﺎ ﭘﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

وی اظهارداشت: ارﻗﺎم ﻣﺤﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﯿﻨﺎم و اﻧﻮاع ﺻﺪری ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺴﻨﯽ، ﺣﺴﻦ ﺳﺮا، ﻣﻮﺳﯽ ‫ﻃﺎرم و دﻣﺴﯿﺎه ﮐﻪ دارای کیفیت بالایی هستند اﻣﺎ ﺑﺎزدﻫﯽ در ﻫﮑﺘﺎر اﯾﻦ ارﻗﺎم ﭘﺎﺋﯿﻦ است و ارﻗﺎم اﺻـﻼح ﺷـﺪه و ﭘـﺮ محصول ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺰر، ﺳﭙﯿﺪ رود ﯾﺎ 10 ﺳﯽ ﺳﯽ و ﻧﺪا ﮐﻪ کیفیت این ارﻗﺎم ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ مصرف کنندگان در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ارﻗﺎم ﺑـﻮﻣﯽ ‫اﻣﺎ ﺑﺎزدﻫﯽ در ﻫﮑﺘﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ است و در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﻧﯿﺰ در اﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ.

 ‫این کارشناس کشاورزی گفت: ارﻗﺎم ﻣﺤﻠﯽ و اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎی استان گیلان کشت می شوند به عنوان نمونه در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن رﺷﺖ ‫ارﻗﺎم ﺻﺪری، ﺑﯿﻨﺎم و ﺧﺰر ﺑﻪ ﻃﻮر غالب کشت می شود، در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن لاهیجان ارﻗﺎم ﺻﺪری ﺣﺴﻨﯽ و 10 ﺳﯽ ﺳﯽ ﯾـﺎ سپیدرود و در‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آﺳﺘﺎﻧﻪ اﺷﺮﻓﯿﻪ رقم دﻣﺴﯿﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ارﻗﺎم ﺑﯿﺸﺘﺮ کشت می شوند.

 وی ادامه داد: ﺑﻄـﻮر ﮐﻠـﯽ ارﻗـﺎم ﺑﺮﻧﺠـﯽ ﮐـﻪ بطور ﻋﻤـﺪه در‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن های اﯾﻦ اﺳﺘﺎن کشت می شوند، شامل انواع ﺻﺪری ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺣﺴﻦ ﺳﺮا، دﻣ‌ﺴﯿﺎه، ﺑﯿﻨﺎم، ﺧﺰر و 10 ﺳﯽ ﺳﯽ اﺳـﺖ.

 به هر حال در استان گیلان ﻣﺎه های ﺷﻬﺮﯾﻮر، ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ احتمال عرضه محصول را ‫دارد و ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل هزینه خانوار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎه های ﺷﻬﺮﯾﻮر، ﻣﻬﺮ، آﺑﺎن، آذر، فروردین و اردﯾﺒﻬﺸﺖ است.

 دلائل زارعان برای فروش ﻣﺤﺼﻮل در ﻣﺎه های ﺷﻬﺮﯾﻮر، ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن شامل ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺎه ﺑﺪون کسب درآﻣـﺪ، ﻣﻮاﺟﻬـﻪ با شروع ﺳﺎل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻓﺮزﻧﺪان، ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺦ ﺳﺮ رﺳﯿﺪ وام ﺳﻠﻒ ﯾﺎ ﻗﺮض گرفته شده و ﺑﺪﻫﮑﺎری ﻫـﺎ، تامین هزینه عروسی و جهیزیه فرزندان یا مشارکت در عروسی وابستگان، هزینه سفر زیارتی ﮐﻪ بیشتر در این ﻣﺎه ها اﻧﺠﺎم ﻣﯽ شود و ‫ﺗﺮس از کاهش قیمت برنج در ماه های آتی است.

 زارعان برنجکار گیلانی یکی از دلائل عمده ریسک بازار و اﻧﺘﺨﺎب راهبردهای ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ‫دولت در خصوص ﺑﺮﻧﺞ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ بنابراین دولت باید سیاست های ﺧﻮد را در راﺳﺘﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮﻧﺞ و واردات آن ﺑﻪ ﻃﻮر ‫ﺷﻔﺎف ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ رﯾﺴﮏ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻐﯿﯿﺮات قیمت را کاهش دهد.

 لزوم ورود ﺑﺮﻧﺞ در ﺑﻮرس ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی

 یک برنجکار شهرستان آستانه اشرفیه در این زمینه گفت: وارد کردن ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮﻧﺞ در ﺑﻮرس ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راﻫﻨﻤﺎی قیمتی برای ﺑﺎزار ﺑﺮﻧﺞ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺎزاری ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه، قدرت ﭼﺎﻧﻪ زﻧﯽ آن را ﻧﯿﺰ افزایش خواهد داد.

علی اکبری از دلائل فروش ﻣﺤﺼﻮل برنج در ﻣﺎه های ﺷﻬﺮﯾﻮر، ﻣﻬﺮ، اﺳﻔﻨﺪ و فروردین ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺸﺎورز، ﻓﺸﺎر هزینه ای زندگی در این ماه ها ذکر کرد و افزود: ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻨﺪوﻗﯽ ﮐﻪ بتواند در اﯾﻦ ماه ها وام ﺳﻠﻒ هزینه زندگی در اختیار زارعان قرار دهد، عملا زارعان مجبور نخواهند بود که محصول خود را در این ماه ها و ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ.

 وی ادامه داد: اگرچه واردات برنج از طریق نهادهای رسمی براساس نیاز بازار و بخش های غیر دولتی انجام می گیرد اما آنچه امروز بازارهای برنج محلی را با رکود رو به رو کرده " واردات بی رویه " است که در خارج از رابطه ها وارد کشور می شود و معادلات بازار را برهم می زند.

یک کشاورز سنگری نیز در این رابطه پائین بودن قیمت برنج و ضرر کشاورزان را از پیامدهای واردات بی ‌رویه و عدم برنامه ریزی مناسب این محصول راهبردی دانست و گفت: هنوز برخی ازشالیکاران حتی نتوانسته اند برنج های تولیدی سال گذشته خود را به پول تبدیل کنند.

علی محمدی افزود: شالیکاران در آستانه بازگشایی مدارس و دانشگاهها به شدت نیازمند نقدینگی هستند و ناچارند محصول خود را به قیمت پائین تر به فروشند.

 وی ادامه داد: همه ساله مسئولان در سطوح کشوری و استانی مشکلات کشاورزان را می شنوند، برای رفع آن وعده می دهند و به سرعت فراموش می کنند.

 عرضه نامناسب از دلائل رکود بازار برنج داخلی

 برخی از صاحبنظران امور کشاورزی عرضه نامناسب را از دلائل رکود بازار برنج داخلی می دانند و معتقدند دولت می تواند با مشارکت بخش خصوصی ضمن برنامه ریزی و راه اندازی کارخانه های بسته بندی برنج محلی را پس از پاک کردن و دانه بندی در بسته های مشتری پسند عرضه کند تا نیازهای نهادهای دولتی را از برنج های محلی که متناسب با ذائقه مصرف کننده ایرانی تولید می شود تامین کند.

آنان بر این باورند: دولت تعرفه های واردات برنج را افزایش دهد، ورود برنج را در حد نیاز داخلی مسدود، دست واسطه ها را کوتاه و برنج محلی را در سهمیه سبد خوار و بار کارمندان و کارگران قرار دهد.

 بدون تردید با تدوام سیاست های حمایتی از کشاورزان کنترل واردات و اجرای طرح های تحقیقاتی برای دستیابی به ارقام پر محصول و هیبرید با ویژگی افزایش محصول در واحد سطح می تواند شوق تولید در کشاورزان را افزایش داد و امکان رسیدن به خودکفایی را فراهم کرد.

همچنین ساماندهی به وضعیت برنج محلی در گیلان از چنان اهمیتی برخوردار است که در خطبه های نماز جمعه بارها مطرح و به اصلی ترین دغدغه نمایندگان مردم در مجلس و مسئولان تبدیل شده است.

 یک کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه گفت: سیستم مناسبی که بین تولید، توزیع، عرضه و مصرف برنج وجود داشته باشد و بتواند تا نهایت آن را هدایت کند، عرصه کشاورزی فاقد آن است.

 محمد حسن علیزاده افزود: متاسفانه تولید کننده در حوزه کشاورزی از یک تشکل منسجمی یا برند خاصی باشد و موضع قابل قبولی در مقابل تغییرات مختلف در عرصه کشاورزی به ویژه تولید برنج بتواند اتخاذ کند، وجود ندارد.

 ضرورت تشکیل یک تشکل قدرتمند با هدف مدیریت درست بازار برنج در گیلان

 وی همچنین با اعلام اینکه کنترل بازار برنج توسط یک اهرم خارج از این بازار را نمی توان پذیرفت، بر لزوم تشکیل یک تشکل قدرتمند با هدف مدیریت درست بازار برنج تاکید کرد.

 این کارشناس مسائل اقتصادی - تجاری ادامه داد: بنابراین باید یک سیستمی را در مورد همه محصولات کشاورزی ایجاد کرد تا نوسان قیمت بازار را به خوبی مدیریت و از انواع آسیب ها مصون داشت.

با این وجود  تغییر الگوی مصرف و افزایش مصرف سرانه برنج در ایران به همراه رشد جمعیت، وابستگی بیشتر به واردات این محصول را در پی داشته است.

 با توجه به اهمیت برنج در امنیت غذایی ایران، اصلاح سامانه تولیدی به منظور کشت مکانیزه این محصول و کاهش هزینه های تولید برای افزایش رقابت پذیری و جلوگیری از اثر منفی کاهش سیاست های حمایتی الزامی است.

 کشاورزان به کشت محصولات راهبردی ترغیب می شوند

 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور گفت: خرید تضمینی، کشاورزان را به کشت محصولات خاص و راهبردی که مورد نیاز کشور است، ترغیب می کند.

 غلامرضا خانکشی پور با اعلام اینکه "خرید تضمینی" راهی برای ساماندهی بخشی از مشکلات بازار برنج است، افزود: بحث خرید تضمینی محصولات کشاورزی زمانی مطرح می شود که محصولی به صورت عادی با قیمت مناسب در بازار به فروش نرسد.

 وی با عنوان اینکه دولت با این اقدام از تولید کنندگان این نوع محصولات حمایت می کند، اظهارداشت: نتیجه این راهکار ثبات بازار و اطمینان کشاورزان برای استمرار تولید است چند سالی  که دولت این سیاست را در زمینه برنج کیفی گیلان نیز به مرحله اجرا در آورده است.

 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور گفت: خرید تضمینی یک قیمت کف است یعنی قیمتی است که به کشاورزان این امنیت خاطر را می دهد که چنانچه به هر دلیلی بازار شرایطی داشته باشد که در آن شرایط نتواند محصول خود را به قیمت مناسب عرضه کند یعنی قیمتی که هزینه تمام شده آن با یک درصدی سود بطور مشخص ازسوی دولت قابل خرید است، برایش تامین می شود.

 وی افزود: چنانچه بازار در شرایطی قرارگیرد که قیمت ها بخواهد به نحوی افزایش یابد که باعث اختلال در بازار شود، دولت می تواند با عرضه این محصول خریداری شده بازار را کنترل و جلوی نوسانات بی رویه بازار را بگیرد.

 خانکشی پور افزود: اکنون نوسانات بی رویه خود مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت طی چند سال گذشته افزایش بی رویه قیمت برنج منجر به واردات بی رویه شد در نتیجه چنانچه دولت بتواند با خرید تضمینی محصول کافی را در انبار داشته باشد، مانع از نوسانات بازار می شود.

 وی در ادامه خرید تضمینی را در تولید "محصول هدف " موثر دانست و یادآورشد: دولت همواره می تواند از طریق خرید تضمینی برنج، کشاورزان را راغب کند محصولاتی خاصی که بیشتر مورد نیازکشور هستند، کشت کنند مثل ارقام پر محصول که می توانند قوت اکثریت مردم را تامین کند.

 تحولات زیربنایی باید در بحث برنج ایجاد شود

 در این ارتباط استاندار گیلان با بیان اینکه برنج محصول حیاتی و استراتژیک کشور است، گفت: برخی از حوادث وارده برمحصول برنج غیرقابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر است که باید مسئولان امر عزم خود را جزم کنند و تمام توان خود را به کار گیرند تا کشاورزان در مواجه حوادث با کمترین مشکلات روبرو شوند.

 مهدی سعادتی بهره گیری از تجربیات سالهای گذشته را بسیار مهم دانست و افزود: در بحث برنج باید تحولات زیربنایی صورت گیرد و با تمرکز بیشتر، بررسی های میدانی قوی تر و به روزتر به گونه ای برنامه ریزی کرد تا تمامی مسئولان، مشکلات موجود در این بخش را به صورت اساسی و ریشه ای رفع کنند.

 نماینده مردم رشت در مجلس نیز گفت: مشکلات موجود در برنج باید به صورت ساختاری و اساسی برطرف شود.

 سید علی آقا زاده اظهار امیدواری کرد: مشکلات موجود در بحث بیمه با جدیت دنبال شود تا بیمه فراگیر محصولات کشاورزی دراستان انجام شود.

 برنج از محصولات زراعی راهبردی است که جایگاه به خصوصی در سبد غذایی خانوار ایرانی دارد، گیلان با برخورداری از منابع آبی فراوان و داشتن 238 هزار هکتار اراضی شالیکاری از قطب های اصلی تولید برنج در ایران است.

 بدون شک ساختار سنتی بازار برنج و وجود برخی دلال‌ بازی ‌ها و سودجویی ‌ها در معاملات برنج، موجب بروز آشفتگی و کاهش امنیت و اعتماد در بازار خرید و فروش برنج در گیلان شده است که باید مسئولان به این مهم توجهی ویژه داشته باشند.