۲۳ دی ۱۳۸۳، ۱۱:۱۴

نسل جديد نويسنده و تعهد به زبان و محتوا ( 8 )

ابراهيم حسن بيگي : دست پروده هاي " هوشنگ گلشيري " در ادبيات داستاني ، تابع و مروج فرم گرايي صرف بودند / دانشگاه ها و رسانه هاي دلسوز ، از هرز رفتن استعدادهاي ادبي جلوگيري كنند

خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب : ابراهيم حسن بيگي - نويسنده ، گفت : اصولا از زماني كه فرم گرايي در ادبيات اروپا رشد و رواج پيدا كرد ، بيست - سي سال بعد از آن دوره ، در ايران نيز تعدادي از نويسندگان ما گرفتار فرم گرايي شده اند و بعضا هم فرم را بر محتوا اصالت بخشيدند و تمام انديشه ي حاكم بر يك اثر را فداي فرم كردند !

اين نويسنده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : چنين روندي در ادبيات داستاني ايران ، از زمان قبل از انقلاب مشهود بود ، البته نبايد اين نكته را از نظر دور نگاه داشت كه نقش كساني چون مرحوم " هوشنگ گلشيري " در ترويج حركت فرم گرا در وادي ادبيات داستاني در ايران غير قابل انكار است .


ابراهيم حسن بيگي كه در آينده اي نه چندان دور ، با رمان جديد خود " اشكانه " حضوردوباره ي خود را دروادي ادبيات داستاني به نمايش مي گذارد ، تصريح كرد : هرچند خود هوشنگ گلشيري ، نويسنده اي فرم گراست كه محتوا و انديشه هم دربطن آثارش ، اصالت  خاص خود را دارد ، اما برخي از شاگردان و دست پرورده هاي اين نويسنده و كساني كه به فرم و زبان ، بيش از اندازه بها مي دهند ، ولي سواد و توان و قدرت كافي در اين زمينه را ندارند ، آثاري خلق كردند كه فقط القا كننده ي بازي با كلمات و فرم است ، حتي " فرم " هم نيست ، يك نوع فرماليسم است ، چون از استاندارد لازم و كافي برخوردار نيست  .



كساني كه به تازگي در سالهاي اخير به وادي ادبيات داستاني قدم گذاشته اند ، اصولا زبان و ادبيات فارسي را به كلي نمي شناسند ! حتي نمي توانند با اين زبان ، به درستي صحبت كنند ! اما با اين حال ، دست به قلم مي برند و به هر علتي ، به نويسندگان به شدت فرماليست تبديل مي شوند .
ابراهيم حسن بيگي
خالق كتاب " ريشه در اعماق " خاطرنشان ساخت : ما نبايد به اصالت " فرم " بي توجه باشيم ، چرا كه معتقديم انديشه و فرم حاكم در يك اثر ، به منزله ي دوبال است كه آن را به پرواز در آورده و مطرح مي كند ، و اگر در يكي از اين دو عامل مهم ، نقصي وجود داشته باشد ، پروازي در كار نخواهد بود .


ابراهيم حسن بيگي كه مدتي نيز درمطبوعات ادبي به نگارش داستان هاي دنباله دار و نقد و بررسي آثار نوقلمان اشتغال داشته است ، ياد آور شد : برخي از نويسندگان جديد و كساني كه به تازگي در سالهاي اخير به وادي ادبيات داستاني قدم گذاشته اند ، اصولا زبان و ادبيات فارسي را به كلي نمي شناسند ! حتي نمي توانند با اين زبان ، به درستي صحبت كنند ! اما با اين حال ، دست به قلم مي برند و به هر علتي ، به نويسندگان به شدت فرماليست تبديل مي شوند ، به طوري كه وقتي كسي آثارشان را مي خواند ، انصافا چيزي متوجه نمي شود ،  در اين گونه آثار ، فقط  بازي با الفاظ مي شويم كه البته اين پديده ، چندان نمي تواند خطرناك باشد ، زيرا يك بازي زودگذر و سطحي است و بديهي است كه در هرحوزه و رشته اي ، اين نوع بازي ها كاملا تاثير جوزدگي دارند و پايدار نخواهند بود.


نويسنده ي " اشكانه " كه در اثر جديد خود موضوع دفاع مقدس را مد نظر قرار داده است ، گفت : بالاخره بعد از مدتي ، اين دسته از نويسندگان مجبورند به مطالعه و آموزش و نهايتا تغيير رويه روي بياورند كه در غير اين صورت ، كاملا از گردونه خارج خواهند شد .



نبايد به اصالت " فرم " بي توجه باشيم ، انديشه و فرم حاكم دريك اثر، به منزله ي دوبال است كه آن را به پرواز درمي آورد ، اگر دريكي از اين دو ،  نقصي وجود داشته باشد ، پروازي دركار نخواهد بود .

حسن بيگي با تاكيد بر اين كه " ضرورت بازدارندگي در وضعيت فعلي ادبيات داستاني " ، بيش از آنكه دربخش ها وحركت هاي اداري و سازماني عملي باشد ، در حوزه ي اختيار و قدرت خود نويسندگان و اهل قلم و نقد است ، افزود : آنهايي كه در دانشكده هاي زبان و ادبيات فارسي به تدريس مشغول هستند و شمار ديگري از متوليان ادبيات معاصر كه در حال حاضر ، صفحات و ضمائم ادبي مطبوعات و رسانه هاي ما را اداره مي كنند ، مي توانند در جهت دهي حركت هاي درست فرهنگي و ادبي در جامعه تاثيرگذار و نقش آفرين باشند و نويسندگان و منتقدان ادبيات داستاني را درتبيين راه اصولي ياري كنند .



اين نويسنده در پايان گفت : ادبيات و زبان به عنوان عنصري زنده  و فعال در تاريخ ، زندگي  و سرزمين ما همچنان صاحب جايگاه و نقش است ، اما متاسفانه در پاره اي از موارد ، تعدادي از رسانه هاي مكتوب به ادبياتي بها مي دهند كه نه ماندگار و پوياست و نه حرفي براي گفتن دارند ، مجموع آنها در واقع همان بازي با كلمات و تضييع حق مخاطبان ادبيات ناب است . البته خود من احتمال مي دهم كه پديد آورندگان اين نوع آثار سطحي و بي مايه كه عمدتا جوان هستند ، و بدون آگاهي لازم ،  به شدت به فرم سازي و تلاش براي آفرينش يك زبان فكر كرده اند كه  در ظاهر مي تواند تا اندازه اي جذابيت نيزداشته باشد ، حتي اگر آبد در هاون كوبيدن هم باشد كه هيچ نتيجه اي در پي نداشته باشد ، براي پديد آورندگان جذاب است ، اما اين وظيفه ي رسانه هاي ادبي ، منتقدان ادبيات و دانشگاه هاي ماست كه به هدايتگري برخيزند و از هرز رفتن  استعدادهاي اين بخش ممانعت كنند.  

کد خبر 143816

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha