به گزارش خبرنگار مهر، "سعادت آباد" عنوان آخرین ساخته مازیار میری به نویسندگی امیرعربی و تهیه‌کنندگی همایون اسعدیان است که هم اکنون بر پرده سینماها قرار دارد. در این فیلم لیلا حاتمی، حامد بهداد، مهناز افشار، هنگارمه قاضیانی، حسین یاری و امیر آقایی بازی کردند.
در بخش اول این گفتگو مازیار میری و امیر عربی درباره شرایط اکران و چگونگی شکل‌گیری ساختمان فیلمنامه "سعادت آباد" صحبت کردیم.
*خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر:چقدر از شرایط و فصل اکران "سعادت آباد" راضی هستید؟ در صورتی که در هفته اول با نداشتن سرگروه آغاز خوبی در اکران داشتید؟
مازیار میری: حتماً از این استقبال راضی هستم. با وجود اینکه سرگروه را برای هفته اول اکران نداشتیم، ولی شروع راضی‌کننده‌ای داشتیم. البته علاقمند بودیم نیمه اول سال "سعادت آباد" را اکران کنیم. اما با توجه به صادر نشدن پروانه نمایش فیلم این امکان میسر نشد. بنابراین تنها فرصتی بود که می‌توانستیم فیلم را اکران کنیم. البته می‌شد یک یا دو هفته زودتر نمایش "سعادت آباد" را آغاز کنیم، اما شرایط مهیا نشد.
*تبلیغات فیلم در چه وضعیتی قرار دارد آیا مورد قبول شما است؟
- میری: ما چند تیزر آماده برای پخش داریم. تیزرهایی را با خود بازیگران ساختیم. تاکنون تیزر لیلا حاتمی و حامد بهداد پخش شده است. من این روزها چون درگیر کار دیگری هستم، خیلی اطلاعی از این بخش ندارم. قطعاً همایون اسعدیان تهیه‌کننده فیلم می‌تواند بهتر در این باره توضیح دهد، ولی ما هنوز بیلبوردهای سیار شهری را نداریم. بر روی چند پل تبلیغ انجام شده است. معتقدم بهترین تبلیغ برای یک فیلم، مردم هستند و این تبلیغ دهان به دهان در صورتی که اثر برای مخاطبان راضی‌کننده باشد، می‌تواند تاثیرگذارتر باشد. در کشور ما این بهترین روش است.
* فکر می‌کنید با توجه به اینکه ماه محرم نیز در پیش است این استقبال ادامه پیدا می‌کند؟
-میری: امیدوارم. خیلی نمی‌شود در این شرایط قطعی درباره گیشه فیلم صحبت کرد.
* اکران فیلم‌های اجتماعی و استقبال مردم از این گونه سینما نشان می‌دهد که آثاری که در این ژانرساخته می‌‌شوند، می‌توانند در کنار فیلم‌های کمدی به فروش خوبی دست پیدا کنند.
- میری: بله. این اتفاق خوبی است. من امیدوارم این نوع سینما باعث شود سلیقه مردم کمی تغییر کرده و به سمتی برود که به نفع سینمای ایران باشد.
* شما ثابت کردید که می‌توانید در هر گونه سینمایی فیلم بسازید و این در آثار قبلی شما همچون "پاداش سکوت"، "کتاب قانون" و ... دیده می‌شود. خیلی علاقمند نیستید که مخاطبان شما را با یک نوع سینما بشناسند؟
- میری: اصولاً به سینمای اجتماعی علاقمند هستم. دوست دارم سالها و زمانه‌ای که در آن هستم را ثبت کنم، به همین دلیل ثبت زمانه برایم خیلی مهم است. آدم‌های ما آدم‌های جستجوگری هستند. من تجربه کردن را دوست دارم و فرد تجربه‌گرایی هستم. به همین خاطر فیلمساز مورد علاقه من کیانوش عیاری است. وی در گونه‌های مختلف کار می‌کند. آدم‌های او متعلق به همین اجتماع هستند. اما تمام مشخصه‌های سینمای عیاری را دارند. علاقمندم در گونه‌های مختلف فیلم بسازم، ولی با حفظ المان‌ها و ویژگی‌هایی که کارم دارد. سعی میکنم آدم‌هایم را در همه آنها حفظ کنم.
* فیلمنامه "سعادت آباد" محصول مشترک شما و امیر عربی است. چطور این رابطه شکل گرفت و نگارش فیلمنامه آغاز شد.
- میری: دو سال شرایط مهیا نبود تا در سینما کار کنم، زیرا "کتاب قانون" مجوز اکران نداشت و نمی‌توانستم پروانه ساخت دیگری هم بگیرم. رفتم در تلویزیون و سریال "گاوصندوق" را ساختم که امیر عربی یکی از نویسندگان آن مجموعه بود.
در واقع از طرف تهیه‌کننده پیشنهاد ساخت این مجموعه به من شد. در آنجا با امیر عربی آشنا شدم. او را به عنوان روزنامه‌نگار می‌شناختم و نامش را شنیده بودم. در زمان تصویربرداری درباره ساخت یک فیلم سینمایی با هم صحبت کردیم. امیرعربی عنوان کرد طراحی به عنوان "راویولی" دارد که عنوان قبلی "سعادت آباد" است. درباره طرح باهم صحبت کردیم. وقتی خواندم علاقمند شدم که کار کنم. زیرا ویژگی‌هایی داشت که آنها را دوست داشتم. با همایون اسعدیان برای تهیه کنندگانی فیلم صحبت کردم. ایشان همه طرح را خواندند درباره زوایای مختلف آن با هم صحبت کردیم.
* شما بعد از ساختن چند فیلم خودتان هم می‌توانستید تهیه کنندگی فیلم را بر عهده بگیرید؟
-میری: بله، ولی من کار تهیه‌کنندگی را دوست ندارم، زیرا علاقمند به کارگردانی هستم. تهیه‌کنندگی؛ کار به شدت سختی است.
* فکر میکنم افراد دیگری هم به مرحله نگارش فیلمنامه "سعادت آباد"اضافه شوند؟
- میری: بله در ادامه محمدرضا موئینی به عنوان مشاور و دوست، همکار و تدوینگر کار به ما اضافه شد. چهار نفری با هم شروع کردیم. حرف می‌زدیم و بحث می‌کردیم بیشتر یک گروه مشاوره بودیم. من و اسعدیان به همراه محمد رضا موئینی و بعد هم امیراثباتی به عنوان طراح صحنه در کار حضور داشتیم. این مشاوره تا شروع فیلمبرداری ادامه داشت. بعد بازیگران اضافه شدند و نظرات خود را مطرح کردند. اما در 10 روز آخر من و امیر عربی در دفترم فیلمنامه را به پایان رساندیم و بعد فیلمبرداری را شروع کردیم.
*طبیعی است که یک روزنامه نگار کار نویسندگی را دنبال کند. چطور شما تصمیم به این کار گرفتید؟
- امیرعربی: اولین کار من سریال "گاوصندوق" و بعد هم "سعادت آباد" بود. داستانی از ریموند کارور هست با عنوان اینکه "آلاسکا مگر چه خبر است" که داستان یک زوج که به خانه زوج دیگری می‌روند و درباره سفر به آلاسکا صحبت می‌کنند. وقتی آنها به خانه برمی‌گردند ما یک تصویری از این چهار نفر، شرایط اجتماعی حاکم بر زندگی آنها و اتمسفر اطراف آنها داریم.
این ایده کوچک اولیه فیلم از این داستان می آید. اینکه ما یک مهمانی داشته باشیم و یک سری زوج به این مهمانی می‌آیند، جمع شده و وقتی این مهمانی تمام می‌شود ما یک تصویری از این آدم‌ها داشته باشیم. بعد که با میری صحبت کردیم یک طرح چهار صفحه‌ای نوشتم و تقریباً قصه‌هایی که درحال حاضر در فیلم می بینید در آن طرح بود. به طور مثال قصه سقط جنین، قصه حامد بهداد و.... در طرح اولیه بود. در این گفتگوهای پنج نفره بیشتر روی جزئیات و شخصیت‌ها بحث می‌شد.
بعد از اینکه بحث‌ها تمام می‌شد من این موارد را جمع می‌کردم. اول اینکه یک ساختمان درست برای فیلمنامه طراحی کرده یا ریتم اطلاعات را منظم می‌کردم. این کارهایی بود که در مرحله نگارش انجام می‌دادم و این بحث‌ها را به نوعی وارد این ساختمان می‌کردم. بعد از مدتی نسخه‌ای از فیلمنامه آماده می‌شد و افراد می‌خواندند و باز درباره آن با هم صحبت می‌کردیم. نزدیک به پنج بار متن "سعادت آباد" بازنویسی شده است. فیلمنامه فعلی خیلی از قصه‌های اولیه طرح من فاصله ندارد.
* "سعادت آباد" خیلی قصه متعارفی ندارد. اما مخاطب همراه داستان می‌شود.
-عربی: بعد از خواندن داستان کارور، احساس کردم می‌توانم قصه‌ای بنویسم که یک تصویری از آدم‌ها به مخاطب ارائه کنم. "سعادت آباد" خیلی قصه متعارفی ندارد. بیشتر مینی مالیستی است. اگر بخواهیم جدا کنیم شباهت‌هایی به فیلم "راههای میانبر" رابرت آلتمن و یا "21 گرم" و "تصادف" دارد.
نوع زاویه دید و نحوه ورود ما به زندگی شخصیت‌ها بیشتر شبیه فیلم‌های مینی مال است. اولین باری که لیلا حاتمی فیلمنامه را خواند، معتقد بود با دیدن متن یاد فیلم "راههای میانبر" آلتمن افتاده است. این برای من جذاب بود که ویژگی از کارور در فیلمنامه ما وجود داشت، زیرا این فیلم هم اقتباسی از کتاب‌های این نویسنده است. آن نوع نگاه دیده می‌شد. البته من خیلی مدعی نیستم که نگاهم مثل کارور است
*در زمان فیلمبرداری هم بازنویسی فیلمنامه داشتید؟
-عربی: نه در زمان فیلمبرداری تغییر آنچنانی نداشتیم. یک صحنه تغییر کرد که نوشتم. شاید هم خیلی تغییرات جزئی داشتیم. در ساختمان فیلمنامه تغییری ایجاد نکردیم. کار نوشتن فیلمنامه "سعادت آباد" گروهی بود.
*یکی از ویژگی های بارز فیلم "سعادت آباد" لوکیشن ثابت فیلم است که به هیچ وجه مخاطب را خسته نمی‌کند با اینکه شاید شما چند صحنه کوتاه به مخاطب برای خروج از این لوکیشن تنفس دادید، ولی تماشاگر تا پایان قصه را دنبال می‌کند. با اینکه ما با تعدد شخصیت‌ها در لوکیشن رو به رو هستیم که هر کدام قصه خود را دارند، اما باز این فضای بسته ما را اذیت نمی‌کند. از سوی دیگر روایت تصویری که از فیلم ارائه می‌شود مثل پختن غذای چینی هم به فیلم کمک کرده است.
- عربی: من دوست داشتم غذایی که در فیلم قرار است برای مهمانی پخته شود، همان راویولی می‌ماند. زیرا به لحاظ تصویری جدیدتر بود و بیشتر با محتوا قصه ما همخوانی داشت.
*فکر می کنم در هنگام فیلمبرداری عنوان فیلم تغییر کرد، پس چطور در فیلم می‌بینیم لیلا حاتمی در حال پختن غذای چینی است.
-میری: نه، از همان ابتدا به ما اعلام کردند که عنوان فیلم باید تغییر کند.
-عربی: پروانه ساخت ما با عنوان "راویولی" صادر شده بود. شاید دو هفته بعد از این مجوز به ما اعلام کردند که باید عنوان تغییر کند. اولین نسخه فیلمنامه با عنوان "سعادت آباد" نوشته شد.
.
قصه‌های مینی‌مال خیلی به اجرا متکی است. یکی از دلایل مهمی که باعث شد ریتم "سعادت آباد" خوب شود، می‌توان گفت کارگران حداقل پنج ماه به فیلمنامه فکر کرده است. اینگونه نبوده که من در یک جزیره فیلمنامه‌ای بنویسم و بعد به کارگردان بدهم و ایشان ترکیب را بچیند و فیلمبرداری را آغاز کند. ما بیشتر روی جزئیات تاکید کردیم که با قصه ما همخوانی دارد. سعی کردم از جزئیات معمولی که در زندگی روزمره برای ما به وجود می‌آید یک کارکرد داستانی هم بگیریم.
نظر شما