مجید رضائیان که سال‌ها تجربه حضور در مقام سردبیری رسانه‌های رسمی کشور را برعهده داشته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تعریف رسانه‌های زرد در ایران و جهان گفت: اساسا رسانه‌های 3 رسالت دارند؛ اطلاع‌رسانی، آموزش و سرگرمی که این رسالت‌ها مبنای یک نوع ژورنالیزم چه در فضای مکتوب و چه مجازی است.
وی ادامه داد: در همه جای دنیا در رسانه‌ها لایه‌ای را بین کارکرد آموزشی و سرگرمی ایجاد می‌کنند و در عرصه روزنامه‌نگاری زرد مبحثی به نام Time Free News ایجاد می‌شود که همانطور که از نامش پیداست، ویژه اخباری است که چندان مبتنی بر زمان نیستند؛ در حالی که در یک رسانه جدی و یا یک روزنامه سیاسی سرعت و زمان انتشار اخبار مهم است.
این مدرس علوم ارتباطات با اشاره به اینکه در یک رسانه زرد هم نمی‌توان فقط متکی به کارکرد سرگرمی بود، بیان کرد: یک رسانه زرد حرفه‌ای نمی‌تواند تنها مبتنی بر کارکرد سرگرمی جلو برود. به همین دلیل بسته‌بندی‌ای از سرگرمی، آموزش و اطلاع‌رسانی ایجاد می‌کند. این رسانه‌ها با لایه سرگرمی مخاطب را به سوی خود جذب می کنند، اما از طریق جنبه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی مخاطب را با خود همراه کرده و نگه می‌دارند.
رضائیان افزود: رسانه‌های زرد حرفه‌ای در دنیا قانونی دارند که می‌گوید با سرگرمی مخاطب جذب می‌شود و با بسته‌های آموزشی مخاطب ماندگار می‌شود. در باب اطلاع‌رسانی هم با خبرهایی روبه‌رو هستیم که مبتنی بر زمان نیستند و بیشتر سرگرم‌کننده (fun) هستند.
وی در توضیح بیشتر تقسیم‌بندی مطالب در یک نشریه زرد حرفه‌ای عنوان کرد: اگر برای مطالب چنین رسانه‌ای دایره‌ای 360 درجه‌ای در نظر بگیریم، قطعا 50 درصد مطالب سرگرمی است و حدود 20 تا 25 درصد بسته‌های آموزشی را شامل می‌شود و مابقی مطالب هم همان اخباری است که مبتنی بر زمان نیستند و با کلیت بسته‌بندی اشاره شده همخوانی دارند. با این تفسیر چنین رسانه‌ای همه عناصر یک رسانه جدی را دارد ولی درصدش فرق دارد.
نخستین سردبیر روزنامه ایران اضافه کرد: در روزنامه‌نگاری حرفه‌ای زرد در دنیا مبنا بر حاشیه است نه متن؛ اما حاشیه‌ها جعل خبر نیست. اتفاقات خبری که متن آنها در روزنامه‌نگاری جدی آورده می‌شود، حاشیه‌هایش در روزنامه‌نگاری زرد دیده می‌شود و در بین عناصر خبر «چگونگی» برای نشریات زرد مهم‌تر است و آنها به دنبال تشریح خبر و نه تحلیل آن هستند.
رضائیان در تبیین وضعیت روزنامه‌نگاری زرد در ایران عنوان کرد: اول اینکه ما برای سرگرمی یک تعریف حرفه‌ای پیدا نکرده‌ایم و دوم اینکه در مقوله سرگرمی به ذات آن که نوآوری و خلاقیت است نرسیده‌ایم و سوم اینکه رابطه سرگرمی را با بسته‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی برقرار نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: در ایران حاشیه‌نویسی در رسانه زرد تقریبا یعنی جعل خبر در حالیکه در روزنامه‌نگاری زرد حرفه‌ای در جهان مساله صحت و سقم خبر هم در متن و هم در حاشیه بسیار مهم است و حاشیه‌نویسی به هیچ‌وجه به معنای جعل خبر و بی‌توجهی به منبع نیست.
نخستین سردبیر روزنامه جام جم با نقد ورود افراد غیرحرفه‌ای به عرصه روزنامه‌نگاری، توضیح داد: متاسفانه کسانی که تخصصی در این رشته ندارند مجوز گرفته‌اند و تنها نگاهشان هم کسب تیراژ به هر قیمتی است و در چنین شرایطی مشخص است که نتیجه چه می‌شود.
رضائیان در پایان اشاره کرد: در رسانه‌های زرد حرفه‌ای دنیا وقتی دو بخش آموزش و اطلاع‌رسانی به سرگرمی می‌پیوندد تیراژ به دست می‌آید و نهادینه هم می‌شود. ولی ما در ایران تیراژ نهادینه را دنبال نمی‌کنیم در نتیجه مخاطب حرفه‌ای و دائم هم پیدا نمی‌کنیم.
نظر شما