به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین جلسه از نشست تخصصی "گروه مبانی فقهی هنر" در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران با هدف دستیابی به آییننامههای مدون اجرایی و همسان سازی در مراکز فرهنگی و هنری برگزار شد.
در این نشست استاد محمدعلی معلم دامغانی، مختار علیزاده و مهدی علیزاده از مسئولان فرهنگستان هنر به همراه حسین محمودی مدیر پژوهشهای رسانهای دفتر آیتالله جوادی آملی، حسینعلی سعدی مدیر گروه فقه و حقوق دانشگاه امام صادق، حسین نواب مدیر مدرسه اسلامی هنر در قم و کمیل حیدرلو مدیر نظارت و ارزشیابی صدا و سیما حضور داشتند.
همچنین سید علیرضا سجادپور مدیر کل نظارت و ارزشیابی سینمای کشور از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا اسلامی نماینده دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و هنر قم، ابوذر عبای رییس کارگروه فرهنگ و هنر نهاد ریاست جمهوری، میرعلیرضا دریابیگی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی و دبیرگروه مبانی فقهی هنر نیز در این نشست شرکت کردند.
در ابتدای این نشست، محمدعلی معلم دامغانی، رئیس فرهنگستان هنر گفت: ما در این جا نمیخواهیم جوازی خاص برای آنچه حرمت یا حلمیت دارد صادر نماییم؛ اتفاقا در تمام این سالها با این نوع اندیشه در سازمانهای مختلف مانند صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مواردی از این دست مخالفت کردیم.
وی افزود: دستاندکاران این حوزه خصوصا موسیقی، سینما و هنرهایی از این دست مصادیقی را عنوان و پاسخ روشن و شفافی در بود و نبود و کیفیت این مباحث طلب مینمودند؛ پاسخ ما نیز در این سالها به این موارد همیشه این بود که ما در فقه تشیع، عالمانی داریم که در اصناف هنر و مصادیق آن ، جواز صادر مینمایند و اگر جامعه با مشکلی مواجه شد آن جواز را سلب یا حذف خواهند کرد یعنی فقه ما با وجود چنین عالمانی، یک فقه زنده و پویاست.
علی معلم درباره فقهای اسلامی تصریح کرد: فرمان جامعه به دست گروهی است که در باب حلمیت و حرمت از تسلط خود در دانش استفاده میکنند و در جایگاه خود مسئله را حل می کنند.
در ادامه این نشست حجتالاسلام مهدی علیزاده مشاور رئیس فرهنگستان هنر درباره لزوم شکل گیری گروه فقهی هنر تصریح کرد: ما در این حوزه خلاءهایی را در کل مجموعه قوانین جاری در حوزه هنر مانند موسیقی، سینما، تئاتر، تجسمی و غیره احساس کردیم. البته میدانیم دستگاههای نظارتی و ممیزی مانند صدا و سیما، وزارت فرهنگ که در این حوزه فعالیت میکنند دارای مجموعه قوانینی نیز هستند؛ اما این قوانین برخی اوقات دارای جامعیت نیست و برخی اوقات نیز به صورت سلیقهای اعمال میشود.
وی به دستور مقام معظم رهبری در مورد الگوسازی ایران اسلامی در چشمانداز 1404 اشاره کرد و افزود: ما به دلیل همین تأکیدات و نگاه فقهی به موضوعات هنری، از دستگاههای متولی امر نظارتی، پژوهشی و قانونگذاری دعوت کردیم تا به عنوان متولیان امر، کاستیهای موجود را بررسی و ارزیابی نموده تا به قوانین یکدستی برای اجرایی شدن، دست یابیم.
حجتالاسلام حسین محمودی مدیر پژوهشهای رسانهای دفتر آیتالله جوادی آملی تشکیل این جلسه و رسیدن به اجماع را در این حوزه کاری بسیار شایسته دانست و افزود: ما به دنبال تحولات فرهنگی که در سالهای پس از انقلاب داشتیم، باید حرکتهای پژوهشی و نظارتی نیز داشته باشیم اما باید بدانیم اگر تدابیری در جهت عملیاتی شدن و کاربرد آن در مقاطع مختلف صورت نگیرد، تنها این نشستها در حکم نظری خود باقی خواهد ماند؛ بدون آنکه کاربردی داشته باشد.
وی در همین زمینه افزود: با این نگرش "بنیاد بینالمللی اِسراء" که زیر نظر استاد جوادی آملی فعالیت می کند، به مباحث نظری در خصوص هنر و سینما در شهر قم پرداخته و نشستهای تخصصی را نیز برگزار میکند. به عنوان مثال بررسی مباحث نظری هنر با توجه به مسائل فقهی آن در سینما یکی از نشستهای تخصصی است که در این بنیاد مورد پژوهش قرار گرفته است.
حجتالاسلام حسینعلی سعدی مدیر گروه فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) نیز از دیگر اعضای حاضر در این نشست گفت: ما به دلیل آنکه خلاءهایی را در این زمینه احساس میکردیم، طیف وسیعی از پژوهشها را در حوزه مباحث نظری هنر در دانشگاه امام صادق (ع) به نمایندگی از آیتالله مهدوی کنی انجام دادیم.
حسین نواب مدیر مدرسه اسلامی هنر در قم نیز در ادامه نشست در خصوص فعالیت هایی که این مدرسه به انجام می رساند گفت: یکی از ماموریت های مدرسه اسلامی هنر، پژوهش در خصوص مباحث نظری است به همین جهت ما گروه "فقه هنر" را در این مدرسه راه اندازی کردیم و متوجه شدیم که طلبه های هنرمند در خصوص ورود در برخی هنرها دارای دغدغههایی هستند و این دلیل دیگری برای راه اندازی گروه "فقه هنر" در قم بود.
وی افزود: ما در سال گذشته به مسائلی که در خصوص فقه مجسمه سازی و تجسمی وجود داشت؛ پرداختیم و کلیه اطلاعات آثاری را که از ابتدای انقلاب تا کنون وجود داشت، جمع آوری و سپس مورد بررسی قرار دادیم. در این زمینه ما به نظرات هر کدام از علما نیاز داشتیم تا به یک رأی واحد و در حقیقت به یک اجماع کلی دست یابیم. ما به دنبال شفاف ساختن سؤال و صورت مسئله بودیم و به این ترتیب مشکلات را شناسایی کردیم. سعی ما این بود تا از رأی هنرمندان متخصص نیز استفاده نماییم.
در پایان جلسه مقرر شد تا اعضای حاضر، قوانین داخلی و مواردی را که در آن مباحث نظری و کاربردی وجود دارد، همچنین موارد پژوهشی که مراکز تحقیقاتی در این زمینه انجام دادند مانند مدرسه اسلامی هنر قم و پژوهشگاه دفتر تبلیغات حوزه علمیه به گروه اعلام نمایند تا روند کار تسریع شود.
نظر شما