به گزارش خبرگزاری مهر، بانک مرکزی اعلام کرد: اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور و طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی خدماتی را دارند واگذار می‌گردد. دارندگان این اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود.
این ابزار از سال 1373 به منظور تامین مالی پروژه‌های حایز شرایط لازم به کار گرفته شد تا از این طریق سرمایه‌های خرد موجود در جامعه در کنار هم جمع شده و به صورت هدفمند در اختیار پروژه‌های خاصی قرار گیرد. طی سالها، اوراق مشارکت به عنوان اصلی‌ترین ابزار در بازار مالی ایران وظیفه سنگین جمع‌آوری منابع و هدایت آن به بخش‌های تولیدی را به عهده داشته است و از آن می‌توان به عنوان ابزار موفقی نام برد که با استقبال فراوانی روبرو بوده و توانسته هم ناشران را متنفع سازد و هم سرمایه گذران را صاحب سود نماید.
سابقه انتشار اوراق مشارکت
اولین اوراق مشارکت منتشر شده در کشور که در سال 1373 انتشار یافت مربوط به شهرداری تهران می‌باشد که با هدف نوسازی بافت فرسوده و اجرای پروژه بزرگراه نواب با نرخ سود علی‌الحساب 20 درصد در سال منتشر شد.
مشخصات اوراق مشارکت طرح نواب به شرح زیر می‌باشد:
سود علی‌الحساب: 20 درصد
مدت مشارکت: 4 سال
تاریخ انتشار: 1/7/1373
مبلغ انتشار: 75 میلیارد ریال
سود قطعی: 20.5 درصد (0.5 واحد درصد بیشتر از سود علی‌الحساب پرداخت گردید)
از سال 1373 تا پایان سال 1389، جمعاً 295 هزار میلیارد ریال مشارکت به فروش رسیده است که بخش اعظمی از آن به پروژه‌های برق آبی، عمرانی انتفاعی، احیای بافت‌‌های فرسوده شهری، پتروشیمی و توسعه میادین گازی اختصاص یافته است.
میزان انتشار و فروش اوراق مشارکت از ابتدا تا پایان سال 1389 (ارقام به ریال)
| سال انتشار | میزان انتشار | میزان فروش |
| 1373 | 75 | 75 |
| 1374 | 225 | 225 |
| 1375 | 401 | 401 |
| 1376 | 2.548 | 2.472 |
| 1377 | 3.130 | 3.130 |
| 1378 | 2.450 | 2.377 |
| 1379 | 2.380 | 2.380 |
| 1380 | 6.100 | 6.099 |
| 1381 | 6.100 | 5.377 |
| 1382 | 11.885 | 11.796 |
| 1383 | 19.700 | 18.590 |
| 1384 | 17.000 | 17.000 |
| 1385 | 19.200 | 15.775 |
| 1386 | 23.050 | 23.510 |
| 1387 | 11.800 | 11.299 |
| 1388 | 17.700 | 17.697 |
| 1389 | 179.420 | 156.805 |
| جمع | 333.164 | 295.008 |
همانگونه که ملاحظه می‌شود انتشار و فروش اوراق مشارکت از سال 1373 به جز سال 1387 روند رو به رشدی داشته است. در مجموع می‌توان گفت همواره استفاده از ابزار اوراق مشارکت برای تامین مالی طرح‌ها جذاب بوده و به خصوص در سالهای اخیر با استقبال فراوانی روبرو شده است به طوری که تنها در سال 1389 رقمی بالغ بر 157 هزار میلیارد ریال از این اوراق به فروش رسیده است. انتشار این میزان اوراق به منزله ثبت رکورد جدیدی در تاریخ انتشار اوراق مشارکت در کشور می‌باشد.
انتشار اوراق مشارکت در سال 1389
طی سالهای اخیر فرآیند انتشار اوراق مشارکت با دریافت تقاضای انتشار از سوی ناشران آغاز و با تکمیل مدارک و مستندات لازم همانند دریافت مصوبه هیئت محترم وزیران و مصوبه مجمع عمومی برای شرکت‌های دولتی که انتشار آنها در قانون بودجه کشور پیش‌بینی نشده یا مجوز وزارت کشور برای شهرداری‌هایی که اوراق مشارکت برای آنها در قانون بودجه پیش‌بینی شده است و سایر مدارک مورد نظر ادامه می‌یابد پس از آن چنانچه کمیسیون اعتباری و رئیس کل محترم بانک با انتشار اوراق توسط متقاضی موافقت نمایند مجوز انتشار این اوراق در چارچوب قوانین و مقررات صادر و به بانک عامل ابلاغ می‌گردد.
در سال 1389 منابع حاصل از فروش این اوراق صرف تامین مالی طرح‌هایی از قبیل نوسازی بافت فرسوده شهری، توسعه میادین گازی، نیروگاهی، آب رسانی و پتروشیمی گردید.
بیشترین اوراق مشارکت منتشر شده در سال 1389 به بانک مسکن تعلق دارد. در این سال بانک مرکزی به منظور مرتفع نمودن مشکل سرمایه در گردش بانک مسکن و اجرای طرح مسکن مهر اقدام با اعطای مجوز انتشار این اوراق نموده و بانک مسکن توانست با فروش 71 هزار میلیارد ریال از این اوراق، عنوان بزرگترین ناشر در سال 1389 را به خود اختصاص دهد.
همچنین با فاصله کمی از بانک مسکن، شرکت‌های دولتی (شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، سازمان توسعه برق ایران، شرکت‌های نفت و گاز و پتروشیمی و ...) مقام دوم را کسب نمودند. در نهایت شهرداری‌ها نیز توانستند با کسب 9 درصد از کل اوراق مشارکت فروش رفته در سال 1389 رقم معادل 14.613 میلیارد ریال را به خود اختصاص دهند.
نظر شما