به گزارش خبرگزاری مهر، در متن این توضیح که به امضای رئیس اداره روابط عمومی و امور بین الملل استانداری آذربایجان شرقی رسیده، آمده است: با احترام، در پی درج گزارشی با عنوان "ناهماهنگی در دیپلماسی آذربایجان شرقی/ سفرهایی که سرانجام ندارد!" در آن خبرگزاری به تاریخ 26/8/90 توضیحات ذیل از طرف معاونت برنامه‌ریزی و هماهنگی امور اقتصادی استانداری، جهت تنویرافکار عمومی ارائه می‌گردد. لازم است این توضیحات با رعایت امانتداری در آن خبرگزاری درج شود.
1. در خصوص نحوه انجام سفرهای خارجی مقامات استانی باید متذکر شد که این سفرها یا به منظور شرکت درهمایشها و کنفرانسها و یا به دعوت همتایان خارجی صورت می‌گیرد که در هر دو حال هدف، تعمیق و توسعه روابط اقتصادی، تجاری، صنعتی و علمی است.
در هر حال تمامی این سفرها با هماهنگی کامل وزارت امور خارجه بوده و هیچ تناقضی با سیاستهای کلی دولت جمهوری اسلامی ندارد لذا برخلاف ادعای آن خبرگزاری، این سفرها نه تنها تشریفاتی نیست بلکه برای برنامه‌ریزی و انجام آنها مراحل کارشناسی متعددی طی شده و توجیه اقتصادی و علمی آنها در کمیته‌ها و کارگروههای تخصصی در استان، وزارت کشور و وزارت امور خارجه بررسی می‌شود و نهایتا انجام سفر منوط به تصویب ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی در وزارت خارجه است و بنابراین هیچ سفری خارج از برنامه‌های این وزارتخانه انجام نگرفته و نمی‌تواند انجام گیرد.
2. سفرهای خارجی استان عمدتا با اهداف اقتصادی و تجاری، توسعه سرمایه‌گذاری و یافتن بازارهای جدید برای محصولات تولیدی استان انجام می‌شود و همین امر حضور فعالان مختلف اقتصادی بخش دولتی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.
حضور گروهی کارشناسان، مدیران و سرمایه‌گذاران حوزه‌های مختلف در این سفرها، زمینه بررسی روابط با کشورهای هدف را به صورت تخصصی و در ابعاد مختلف فراهم می‌کند. طبعا این حضور نیز با هماهنگی ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی همراه است و افراد هیئتها بر اساس اهداف سفر و مذاکراتی که در طول آن صورت خواهد گرفت انتخاب می‌شوند.
3. مشارکت کارشناسان و متخصصان حوزه روابط خارجی و اقتصادی و نظرخواهی از آنان از جمله اقداماتی است که قبل از انجام سفرهای خارجی انجام می‌شود. حوزه‌های اقتصادی استانداری همواره پذیرای نظرات کارشناسان اقتصادی است ضمن این که حضور نمایندگانی از دانشگاههای استان در ترکیب هیئت‌های استانی در سفرهای خارجی و ارتباط موثر استانداری با دانشگاهها مؤید این نکته است که عدم کارشناسی بودن سفرهای خارجی استان نمی‌تواند ادعای درستی باشد.
البته لازم به گفتن است که تا به حال از سوی نخبگان و کارشناسان راهکار عملی خاصی برای توسعه ارتباطات خارجی استان دریافت نشده و تنها به ذکر انتقادهای کلی در این باره بسنده شده است و این ارتباطی به فعالیتهای شبانه‌روزی کارشناسان استانداری ندارد.
4. در خصوص انتقاد گزارش مزبور از ضعف اطلاع‌رسانی سفرهای خارجی باید گفت که در تمامی این سفرها، قبل و بعد از انجام سفر نشستهای خبری با حضور مقامات استانی برگزار شده و ابعاد مختلف و برنامه‌های سفر به اطلاع اصحاب رسانه و خبرنگاران رسیده است و طبعا خبرنگاران نیز اجازه داشته‌اند تا هرگونه ابهام یا سوال در خصوص این سفرها را در گفتگو با مسئولان بررسی کنند.
در طول سفر نیز با وجود محدودیتهای ارتباطی، اطلاع‌رسانی مستمر و مداوم از جمله ویژگیهای سفرهای خارجی استان بوده است. نمونه این موضوع در سفر هیئت استانی به کشور چین مشاهده شد که خبر تمامی برنامه‌ها، دیدارها و بازدیدهای هیئت استانی در این کشور به صورت روزانه و با درج جزئیات و در قالب چندین خبر و گزارش تصویری در سایت استانداری درج شد.
5. اما در خصوص کشور چین گفتنی است که ارتباط با این کشور به عنوان اولویت روابط اقتصادی جمهوری اسلامی به دستگاههای اجرایی ابلاغ شده و از طرفی نیز این کشور به جهت بازار گسترده و اقتصاد رو به پیشرفت خود یک فرصت مناسب برای توسعه اقتصادی است.
سفر هیئت اقتصادی استان به چین که یکی از پربارترین سفرهای خارجی استان بوده با هدف برگزاری دو همایش معرفی فرصتهای سرمایه‌گذاری، بررسی همکاریهای اقتصادی با استانهای مهم چین و زمینه‌سازی برای حضور بخش خصوصی استان در آن کشور و همچنین آشنایی میدانی با اقتصاد بزرگ آن کشور صورت گرفته و رفت و آمد فعالان اقتصادی چین برای پیگیری نتایج این سفر حاکی از نتیجه‌بخش بودن آن است.
در ضمن برنامه‌های سفر هیئت استانی در این سفر با توجه به بعد مسافت شهرهای پکن و شنیانگ و سایر برنامه‌های جنبی، شش روز کار به طول کشید نه دو هفته. متاسفانه اغلب در مورد ارتباط با کشور چین به چند قلم کالای وارداتی نامرغوب توجه می‌شود در حالی که اقتصاد چین غیر از این دیدگاههاست و سفر هیئت استانی به چین و علاقمندی به ارتباط با این کشور نیز نه به خاطر کالاهای وارداتی بلکه به جهت استفاده از فرصت بازار بزرگ این کشور و اقتصاد رو به پیشرفت آن می‌باشد.
ضمن این که نویسنده گزارش و منتقدان محترم باید پاسخ دهند که چرا با وجود انتقاد از ارتباط با کشورهای کوچک و غیرموثر، همزمان ارتباط با کشور چین را نیز غیرسازنده توصیف می‌کنند؟ مگر این که چین و اقتصاد آن را موضوعی کم‌اهمیت و غیرموثر بدانیم!
6. در خصوص ادعای گزارش مزبور به ناتوانی استان در جذب سرمایه کشورهای همسایه و ایرادات مطرح شده به روابط استان با چند کشور همسایه نیز باید گفت امروز بیشترین سرمایه‌گذاران خارجی در استان برخلاف ادعای منتقدان محترم از جمهوری ترکیه است و سرمایه‌گذارانی از کشورهای آذربایجان، ارمنستان و گرجستان نیز در استان حضور دارند.
در مورد جمهوری آذربایجان لازم به ذکر است که محوریت ارتباط با این کشور به استان اردبیل سپرده شده است و آذربایجان شرقی به غیر از جمهوری خودمختار نخجوان، ارتباط با جمهوری آذربایجان را با هماهنگی استان اردبیل انجام می‌دهد.
البته آذربایجان شرقی در راستای سیاستهای دولت از موضوع ارتباط با این کشور همسایه نیز غفلت نکرده و اقدامات مهمی را در این رابطه انجام داده است که پیگیری ایجاد منطقه مشترک صنعتی و اقتصادی با جمهوری آذربایجان، ایجاد گمرک مرزی جدید در خداآفرین، احداث و بهره‌برداری از پل مرزی جدید مشترک ایران و آذربایجان در مرز جلفا، پیگیری ایجاد خط هوایی میان تبریز و باکو و حضور شرکت‌های فنی و مهندسی استان در نخجوان و باکو و اجرای چند پروژه عمرانی و خدماتی در آن کشور از آن جمله است.
البته گزارش مزبور در حالی که از حضور استان در نمایشگاه جمهوری آذربایجان به خاطر مسائل مرزی انتقاد می‌کند، لزوم ارتباط با کشورهای همسایه را مورد تاکید قرار می‌دهد که این تناقض خود جای سئوال دارد.
در ارتباط با کشور عراق نیز لازم به ذکر است که محور اصلی ارتباط با این کشور آذربایجان غربی است با این حال آذربایجان شرقی با بهره‌گیری از قابلیتهای خود از ارتباط با عراق نیز غافل نبوده است. هم‌اکنون بیشترین حجم صادرات محصولات استان به کشور عراق صورت می‌گیرد و تنها حجم صادرات به این کشور از گمرکات استان رقمی بالغ بر 100میلیون دلار در سال را شامل می‌شود. برگزاری همایش بزرگ مشترک فعالان اقتصادی آذربایجان شرقی و استانهای عراق، حضور نمایندگان کشور عراق در دومین و سومین همایش فرصتهای سرمایه‌گذاری استان، برگزاری چندین نمایشگاه مشترک و مشارکت شرکت‌های استان در اجرای پروژه‌های عمرانی و خدماتی کشور عراق از جمله اقدامات استان برای توسعه روابط با این کشور است.
همچنین برای برگزاری اولین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران با سرپرستی آذربایجان شرقی در استان کرکوک عراق برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگیهای لازم صورت گرفته و این نمایشگاه در حال اخذ مجوز برای برگزاری است. علاوه بر اینها برقراری خط هوایی میان تبریز و عراق به منظور تسهیل در تردد زائران عتبات عالیات و فعالان اقتصادی دو کشور و پیگیری برقراری خطوط هوایی با سایر شهرهای عراق از جمله اقلیم کردستان از دیگر اقدامات استان در راستای توسعه روابط با کشور همسایه عراق است.
7. در خصوص انتقاد از اعزام گروههای امدادی استان به شهر وان ترکیه نیز گفتنی است این اقدام با هماهنگی و اطلاع وزارت امور خارجه و با لحاظ سیاستهای کلی دولت صورت گرفته و راهکارهای ارسال کمک به این شهر زلزله‌زده از سوی این وزارتخانه ابلاغ شده است.
8. یکی از انتقادهای گزارش آن خبرگزاری، ناتوانی استان در جذب سرمایه‌های خارجی است که معلوم نیست بر اساس چه توجیهی و با کدام نشانه مطرح شده است.
شایسته بود نویسنده محترم قبل از تهیه گزارش سری به شهرک سرمایه‌گذاری خارجی (که اولین شهرک از این نوع در کشور است) می‌زد و حجم سرمایه‌گذاری در این شهرک را به عینه مشاهده می‌کرد و آنگاه گزارشی نزدیک به واقعیت را بر روی خروجی خبرگزاری قرار می‌داد.
بر اساس مستندات موجود آذربایجان شرقی یکی از استانهای پیشرو در موضوع جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده و اولین مرکز خدمات سرمایه‌گذاری در کشور نیز با ابتکار استانداری آذربایجان شرقی تاسیس شده است. ایجاد اولین پایلوت ایجاد پنجره واحد سرمایه‌گذاری کشور در تبریز، برگزاری سه همایش بین‌المللی فرصتهای سرمایه‌گذاری و چندین همایش در کشورهای آلمان، ترکیه و چین، همایش ایرانیان مقیم خارج، بازدید هیئت‌های اقتصادی خارجی از توانمندیهای استان، اعزام هیئت‌های اقتصادی به کشورهای هدف برای معرفی فرصتهای سرمایه‌گذاری استان، بررسی مشکلات سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران خارجی، هماهنگی با دستگاههای اجرایی جهت تسهیل و تسریع در اعطای مجوزهای سرمایه‌گذاری و آغاز احداث شهر صنعتی ده هزار هکتاری در راستای توسعه شهرک سرمایه‌گذاری خارجی از جمله اقدامات استان برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده است و تاکنون 65 شرکت خارجی از 13 کشور مختلف از قاره‌های آسیا، اروپا و آمریکا در مجموع برای سرمایه‌گذاری به حجم 570 میلیون دلار مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند.
یکی از اقدامات مهم استان در جذب سرمایه‌های خارجی که به آن اشاره شد برگزاری سومین همایش بین‌المللی فرصتهای سرمایه‌گذاری در تبریز بود که حاصل آن امضای سه یادداشت تفاهم همکاری به ارزش چهار میلیارد دلار و امضای 394 تفاهمنامه به ارزش بیش از 290 هزار میلیارد ریال می‌باشد که هم‌اکنون به طور جدی در سفرهای خارجی استان و سفر هیئت‌های خارجی به استان مورد پیگیری قرار می‌گیرد. البته همان طور که کارشناسان می‌دانند مراودات اقتصادی با کشورها و سرمایه‌گذاران خارجی زمان‌بر بوده و انتظار این که بعد از هر سفر بلافاصله نتایج آن محقق شود انتظار معقول و منطقی نمی‌باشد.
ذکر این نکته ضروری است که آذربایجان شرقی بر اساس تصمیم دولت محترم جمهوری اسلامی، محور مراودات اقتصادی شمالغرب کشور تعیین شده و نقش غیر قابل انکاری در دیپلماسی اقتصادی کشور دارد. سفر سال گذشته رؤسای جمهور ترکیه و بولیوی به استان و همچنین سفرهای متعدد وزرا، سفرا و مقامات کشورهای مختلف موید این نکته است که این کشورها نیز به نقش بی‌بدیل آذربایجان شرقی در اقتصاد کشور ایران پی برده‌اند. علیهذا پیشنهاد می‌شود در بررسی مراودات خارجی استان با کشورهای مختلف، از کلی‌گویی، یکسویه‌نگری و بیان مطالب خلاف واقع پرهیز شده و مصداقهای مشخص مورد انتقاد به صورت صادقانه و به دور از جنجالهای رسانه‌ای به اطلاع مسئولان و کارشناسان ذیربط برسد. طبعا استانداری آذربایجان شرقی و حوزه‌های مرتبط با این موضوع آماده دریافت پیشنهادها و راهکارهای علمی و عملی کارشناسان و متخصصان حوزه روابط بین‌الملل جهت به کارگیری در مراودات اقتصادی و تجاری استان با کشورهای دیگر می‌باشد.
همچنین این آمادگی وجود دارد که کارشناسان و منتقدان محترم در جلسات کمیته هماهنگی روابط اقتصادی خارجی شمالغرب کشور و کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی حضور یافته و نظرات کارشناسی خود را جهت بررسی نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت سفرها ارائه دهند.
ضمنا مستندات، اطلاعات و جزئیات سفرهای خارجی استان و گزارش مکتوب آنها جهت تنویر افکار عمومی آماده ارائه به کارشناسان و اصحاب رسانه و مطبوعات است.
پاسخ مهر
- خبرگزاری مهر در گزارش منتشر شده خود، تنها به طرح موضوع پرداخته و البته دیدگاههای مخالفان و موافقان در زمینه ناهماهنگی مراودات بین المللی آذربایجان شرقی با سیاست خارجی کشورمان را منعکس کرده است بنابراین نباید این خبرگزاری را به یکسونگری و بیان مطالب خلاف واقع متهم کرد.
- طرح این موضوع که سفرهای مسئولان خارجی آذربایجان شرقی نباید تشریفاتی قلمداد شود در گفتگوی گزارشگر مهر با معاون برنامه ریزی استاندار آذربایجان شرقی و از سوی دکتر فرخ مسجدی مطرح شده است لذا متهم کردن خبرگزاری مهر به طرح چنین ادعاهایی خلاف واقع بوده و بیانگر عدم توجه مسئولان تنظیم کننده این توضیح است.
- اینکه از دیدگاههای کارشناسان مسایل سیاسی و روابط بین الملل به ویژه صاحبنظران دانشگاهی آذربایجان شرقی در موضوعات مربوط به مراودات بین المللی این استان بکارگیری نمی شود اظهارات استادان علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاهی و صاحبنظران این حوزه بوده و خبرگزاری مهر راوی اظهارات کارشناسانه ایشان بوده است. در عین حال در توضیح استانداری آذربایجان شرقی به این مسئله اشاره نشده است که در جلسات مربوط به نظرخواهی از کارشناسان و متخصصان حوزه روابط اقتصادی خارجی قبل از انجام سفرهای خارجی کدامیک از نخبگان دانشگاهی استان دعوت به همکاری شده اند.
- در خصوص توسعه ارتباطات با کشور چین که استانداری آذربایجان شرقی با طرح سئوالی خواسته است دلایل غیرسازنده بودن ارتباط با کشور چین ارائه شود باید گفت که این مطلب هرگز مدعی غیرسازنده بودن ارتباط با کشور چین نبوده بلکه این دیدگاه مطرح شده و از فزونی یافتن ارتباط کشورمان با کشورهای کوچک و غیرموثر نیز انتقاد شده است. ضمن آنکه نباید هشدارهای مکرر اتاق بازرگانی تهران نسبت به اینکه ارتباط کشورمان با چین یکطرفه شده و فقط در بحث واردات ختم می‌شود را فراموش کرد.
- ناتوانی آذربایجان شرقی در جذب سرمایه گذاری و یا ضرورت ارتباط با کشورهای همسایه هم جزو آندسته از موضوعاتی بوده که خبرگزاری مهر فقط آن را از قول مصاحبه شوندگان منعکس کرده است. با همه این اوصاف ارائه آمار و ارقام شفاف از نتایج سفرهای خارجی مسئولان آذربایجان شرقی می توانست بسیاری از ابهامات را از بین ببرد که جای آن در توضیح استانداری آذربایجان شرقی خالی است.
حال که استاندار و معاونان استاندار آذربایجان شرقی پس از انتشار این گزارش اقدام به انتشار توضیحاتی در باب مراودات بین المللی این استان کرده اند، دفتر خبرگزاری مهر در تبریز آمادگی دارد طی گفتگویی مفصل با استاندار یا معاونان وی مستندات، اطلاعات و جزئیات سفرهای خارجی آذربایجان شرقی و یا گزارشهای مکتوب را برای تنویر افکار عمومی منتشر کند.
نظر شما