چهره شهرها با معلولان مهربان نیست

به گزارش خبرنگار مهر، در این سوی خیابان چرخ ویلچری به سختی می چرخد و در آن سمت چشمانی تاریک، مردد مانده است تا چگونه از عرض خیابان عبور کند.

آن سوتر در مسجد شهرمردی به نماز ایستاده است و فرشتگان هزار بار بر جای خالی دستانش بوسه می زنند و حالا اشاره دست کودک، دنیایی پر از فریادهای سکوت را به تصویر می کشد.

آنان نگاه های پر امید خود را بر ضریح دلشان گرفته اند و اشک هایشان را هر روز صبح با صدای گنجشک ها بر دریچه قلبشان صدقه می اندازند تا شاید دری برای پیشرفت و آسایش آنان گشوده شود.

قامت های ناتوانشان را همچنان بر زمین می کشانند و  فریاد می زنند ما نیز سهمی از زندگی داریم و می گویند نفس می کشیم پس هستیم اما انگار کسی گوش شنوایی ندارد و همیشه با بیان این جمله که قانون مدافع حقوق آنان است نادیده گرفته می شوند.

همیشه درگیر قانون و تبصره هستیم

همواره درگیر قانون ها و تبصره هاییم تا از حقوق معلولین حرفی به میان می آید می گوییم قانون جامع حمایت از معلولین آن ها را فراموش نکرده است.

اما همه می دانند که این قانون عملا در دستگاه ها اجرا نمی شود. و بعد هم بهانه پشت بهانه می آوریم  که قانون هست اما ادارات و سایر دستگاه ها به این قانون عمل نمی کنند.

 حتی لحظه ای به این فکر نمی کنیم که شاید ما در عدم اجرای محکم قانون توسط دستگاه ها قاطعانه عمل نکرده ایم و اهرم های فشار را آن چنان که باید به کار نگرفته ایم.

بسیاری معتقدند که معلولیت ها ناشی از سرنوشت و تقدیر الهی است بنابراین گمان می کنیم تصویب قانون برای این اقشار لطفی است که در حق آن ها می شود.

در ایجاد معلولیت تقدیر بی تقصیر است

و حتی تصور می کنیم دست تقدیر برخی از افراد را به ناتوانی و معلولیت های جسمی مبتلا می کند و برخی را با چهار ستون سالم در عرصه گیتی می نشاند. ولی این گونه نیست به راستی  گاهی نیز تقدیر بی تقصیر است.

باید دانست که هیچ فردی آگاهانه به ناتوانی و معلولیت دچار نگردیده است بلکه عوامل مختلفی مانند بیماری، بدی تغذیه، حوادث طبیعی، سوانح غیرطبیعی و صنعتی، جنگ و بسیاری از عوامل ژنتیکی ناشناخته و یا باورها و سنن دیرپای فرهنگی و اجتماعی است که گاه به صورت  حلقه های آسیب پذیر دست به دست هم می دهند تا فرزندی معلول به جامعه تحویل داده شود.

بنابراین اجرای درست و تصویب قوانین برای معلولین لطف و بخشش نیست بلکه سهمی است که این گونه افراد به شکل طبیعی باید از زندگی در جامعه دریافت کنند.

ای که دستت می رسد کاری بکن

معلولی که برچرخ ویلچر نشسته، نابینایی که عصای سفید بر دست دارد و ناشنوایی که با ایما و اشاره به حرف ها پی می برد چشم انتظار است تا شاید آنان که دستشان می رسد کاری را انجام دهند.

اما تاکنون اقداماتی در راستای تسهیل و آسایش آنان صورت نگرفته و هر کس با انداختن توپ به میدان دیگری از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کند.

وعده هایی که از روی کاغذ خوانده می شود

هر ساله همایشی تحت عنوان روز جهانی معلولین برگزار می شود و به شکل معمول دراین گونه مراسم ها سخنران و متولیان امر  حرف های  تازه ای برای دلگرمی معلولین از روی کاغذ می خوانند و می گویند سال یا ماه دیگر همه چیز درست می شود.

و گفته می شود ما درد شما را احساس می کنیم جامعه معلولینی عضوی از خانواده بزرگ ....  انگار تمام دنیا در حرف ها خلاصه می شود و تمام وعده و قول ها در روی کاغذ عملیاتی می شود.

شهر بدون مانع، برابر سازی فرصت ها و استقلا ل فردی از آن دست شعارهایی است که تمامی معلولین مانند یک بیت شعر حفظ هستند اما تا کنون نصیب آن ها از زندگی ترحم و دلسوزی بوده و اقدامات شایسته  برای این اقشار صورت نپذیرفته است.

چرخ های ویلچرم خسته اند

سارا شایسته از آن دست معلولینی است که پاهای خود را در یک سانحه رانندگی از دست داده و می گوید: 7 سال از آن حادثه تلخ و ناگوار می گذرد اما در تمام این سال ها محیط های شهری مناسب سازی نشده است.

وی ادامه می دهد: دیگر چرخ های ویلچرم با من یاری نمی کنند آن ها خسته اند و من از آن ها خسته تر، هنوز صدای حرف های تکراری و قول های بی ثمر در گوشمان لالایی می خواند.

وی یادآور شد: ای کاش متولیان و دست اندرکاران می فهمیدند که زندگی کردن با معلول چقدر سخت است و ای کاش حداقل می دانستند پدر و مادر یک معلول چقدر نگران و مضطرب می شود هنگامی که فرزندشان از خانه خارج می شود.

شایسته افزود: هیچ گونه حقی از حقوق معلول رعایت نمی شود اصلا انگار ما حقوقی نداریم. در جامعه نیز برخورد با معلولین یا به شکل زننده و یا ترحم آمیز است.

این معلول ادامه داد: سقف آرزوهای ما کوتاه است. امکاناتی که برای افراد سالم، عادی و حق طبیعی است برای ما آرزو و محال است.

پیدا شدن شغل مناسب برای معلولین غیرممکن است

یکی دیگر از معلولین می گوید: ماده 2 قانون جامع حمایت از معلولان تنها به عنوان دکوری است که هیچ استفاده درستی از آن صورت نمی گیرد.

وی ادامه می دهد: این قانون در حال حاضر فقط وجود دارد اما عملا ما از کلیه تسهیلات و امکاناتی که در این قانون آمده محروم هستیم.

علیرضا راهرو تاکید کرد: نداشتن شغل مناسب و یا کاری که بتوان به آن حداقل پول را درآورد برای ما وجود ندارد کسی به توانمندی های ما ایمان ندارد و همه گمان می کنند چون معلولیم پس نمی توانیم.

حقوق معلولین همیشه پایمال می شود

شادی سهرابی نیز یکی دیگر از معلولان است و می گوید: یک معلول برای زندگی در جامعه نیازمند حقوقی است اما همیشه حقوقش نادیده و پایمال می شود. نمی دانم اگر عضوی از خانواده متولیان و دست اندرکاران معلول بودند بازهم روند بی توجهی دامنگیر معلولان بود؟

وی ادامه می دهد: به دلیل نبود امکانات همیشه مانند یک کودک 2 ساله نیازمند بودن در خانه و مراقبت خانواده های خود هستیم.

سهرابی افزود: خوشبختی از میان ما سال هاست که رخت بربسته و در این میان مسئله ای که بیش از همه بر نگرانی و افسردگی های  ما می افزاید عدم آسایش و امکان تحصیل است.

سعید جهانگردی نیز از نبود امکا نات گله کرده و می گوید: تمامی امکانات شهری برای افراد سالم در نظر گرفته شده و معلولین در ساخت و سازهای شهری نادیده انگاشته شده و جایگاهی ندارند.

وی ادامه می دهد: چهره شهر با معلولان مهربان نیست و اماکن عمومی به گونه ای نیست که یک معلول بتواند به راحتی در آن رفت و آمد کند.

وی می گوید: تاکنون چندین بار تصمیم گرفته ام تا درسم را ادامه بدهم اما به دلیل سختی عبور و مرور در خیابان و حتی ساختمان دانشگاه نتوانسته ام به ادامه تحصیل بپردازم.

از حرف تا عمل راه بسیاری است

سال ها از نجواهای دلسوزانه و یاری کننده می گذرد تا کنون مسئولان بسیاری از تحقق نیازهای معلولین و مناسب سازی محیط های شهری از هر دری سخن گفته اند اما از حرف تا عمل راه بسیاری است این جمله را صادق خوشکام می گوید و ادامه می دهد: عادت کرده ایم تا شهر پر از موانع و زندگی را همچون زندانی تاریک و سرد ببینیم.

وی ادامه می دهد: اما ما هنوز معتقدیم که پشت درهای بسته کلیدی برای باز کردن است پس صبر می کنیم تا کلمه صبر از صبوری ما به زانو درآید.

امکانات شهری باید مناسب حال تمام افراد باشد

باید در ذهن تمام افراد جامعه بخصوص مسئولان امور شهری و طراحان و مدیران شهری روشن شود که یک کشور دارای شهروندان متفاوتی است با نیاز های متفاوت، لذا شهر و امکانات شهری باید مناسب حال همه افراد جامعه ساخته شود.

بنابراین برنامه ریزان شهری باید طوری برنامه ریزی کنند که حقوق افراد کم توان و ناتوان ضایع نشود. پس روز جهانی معلولین بدون بیان حقوق آنان معنائی نخواهد داشت.

بنابراین لازم است ضمن برخورد احترام آمیز با معلولان، به آنان فرصت داده شود تا استعدادهای خلاق هنری و فکری خود را شکوفا سازند و آن را برای غنی سازی جامعه به کار گیرند.

هدف از نام گذاری روزی برای معلولین ارتقاء رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولیتهای مختلف و افزایش آگاهی هایی بوده است که بایداز مساله پیوستن افراد معلول در تمامی جنبه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی در نظر گرفته شود.

و در پایان باید گفت معلولان پنجره های آبی آسمان را گره می زنند و ایمان دارند که در انتهای تونل زندگی چراغی روشن است و راهی آنان را به جلو حرکت می دهد.

ایمان دارند روزی  امکانات شهری برای آنان نیز مهیا می شود بنابراین صبر می کنند و دست هایشان را محکم و با افتخار بر سقف بلند معلولیت هایشان نگه می دارند.

گفتنی است، روز سوم دسامبر مصادف با 13 آذر ماه برای نخستین بار در سال 1992 میلادی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد با شعار "امکان دسترسی برای همه در هزاره جدید" سرلوحه امورقرار گرفت و به عنوان روز جهانی معلولان اعلام شده است.

در این روز با برپایی جشن و سرور توانمندی های یک معلول ارج نهاده می شود.

گزارش: مرضیه صاحبی