دکتر محمدصادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد علل فروپاشی شوروی سابق گفت: در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق مجموعه ای از دلایل را باید در نظر گرفت، این دلایل به نگرش ما به این مسئله بستگی دارد؛ اگر از نگاه کلان و الهی به این مسئله نگاه کنیم به تعبیر حضرت امام(ره) بی توجهی به معنویت و عدم امکان پاسخگویی به نیازهای معنوی و روحی انسان یکی از دلایل اساسی این فروپاشی بوده است.
وی در ادامه سخنانش افزود: آنچه امام(ره) در نامه خودشان به صدر هئیت رئیسه شوروی سابق - گورباچف - مطرح کردند این بود که هر دو مکتب شرق و غرب (سوسیالیسم روسی و لیبرالیسم غربی) در پاسخگویی به نیازهای انسان ناتوان هستند و به تعبیر حضرت امام(ره) دلیل عمده فروپاشی ابرقدرت بی توجهی به معنویت و نیازهای روحی و معنوی انسان است.
این محقق و استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه کشور اتحاد جماهیر شوروی سابق یک کشور مصنوعی بود، اظهار کرد: با توجه به قدرت فراگیر که کمونیسم ها از ابتدای قرن بیستم پیدا کردند به نوعی خودشان را بر سایر جمهوری ها تحمیل کردند و بعضی از جمهوری ها هم عملا اشغال شدند.
وی تصریح کرد: فرآیند ملت سازی در این کشور شکل نگرفته بود و فراگیرسازی زبان و خط و فرهنگ روسی در مجموعه جمهوری های پانزده گانه انجام نشده بود. برای همین واگرایی در درون اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت. به همین خاطر وقتی قدرت مرکزی متزلزل شد شاهد تجزیه شدن جمهوری ها شدیم.
کوشکی یادآور شد: شوروی یک نظام تک بعدی بسته سیاسی بود که عملا آزادی های سیاسی در آن به حداقل ممکن رسیده بود. فضای بسته عملا قادر به تداوم نیست به همین دلیل وقتی حداقل اصلاحات سیاسی و اقتصادی توسط گورباچف انجام شد این فروپاشی انجام شد.
وی با بیان اینکه این کشور از اقوام و ملل مختلف بسیاری شکل گرفته بود که نقاط مشترکی نداشتند، اظهار کرد: هیچ چیزی آنها را به هم پیوند نمی داد. تکثر اقوام و مذاهب به قدری زیاد بود که عملا با ضعیف شدن قدرت مرکزی هر یک از این ملل به سمت استقلال طلبی حرکت کردند.
استاد دانشگاه خواجه نصیر گفت: ساختار فاسد اداری حزب منحصر کمونیست هم یکی از دلایل بود که دیگر توانایی اداره کشور پهناور را نداشت، البته در کنار اینها دلایل اقتصادی را هم شاهد بودیم. به بن بست خوردن اقتصاد مارکسیستی و فشار وحشتناکی که به زندگی مردم وارد شده بود و مردم از حداقل های زندگی محروم بودند. جنگ روانی که رسانه های غرب علیه این کشور داشتند هم در این امر مؤثر بود.
کوشکی در ادامه سخنانش تأکید کرد: در مجموع فروپاشی شوروی برآیندی از علل فوق بود که به تعبیر حضرت امام(ره) عدم توجه به معنویت و نیازهای روحی انسان هم مزید بر علت بوده است.
وی در مورد روند فروپاشی تمدن غربی و خصوصا آمریکائی ها اظهار کرد: روند فروپاشی تمدن غرب با فروپاشی شوروی تفاوت خواهد داشت، تمدن غرب به صورت لحظه ای فرو نمی پاشد بلکه مراحل فروپاشی تمدن غرب بطئی و آرام و تدریجی است و این روند از مدت ها پیش و به نظر من از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اذعان کرد: از این مقطع اضمحلال تمدن غرب آغاز شد چرا که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد تضعیف ابرقدرتی غرب و اروپا بودیم. اکنون هم شاهد افول اتحادیه اروپا به عنوان سنبل همگرایی و قدرت تمدن هستیم. این اتحادیه در حوزه اقتصاد به بن بست رسیده و در آستانه فروپاشی اتحادیه اروپا و پول واحد اروپا هستیم.
کوشکی با بیان اینکه ماهیت تمدن غرب با بلوک شرق متفاوت است، گفت: به همین خاطر شاهد "دوران فروپاشی" هستیم و تمدن غرب در همه عرصه ها در حرکت به سمت سراشیبی هست و در میان مدت به نقطه سقوط خواهد رسید.
نظر شما