به گزارش خبرگزاری مهر، مقاله دکتر کاووس حسن لی استاد دانشگاه شیراز و دکتر مصطفی صدیقی، استاد دانشگاه هرمزگان در هشتمین دوره نقد کتاب ایران برنده جایزه نقد برگزیده در حوزه ادبیات فارسی شد.
مقاله ای با عنوان نقد و بررسی نظرات سه نویسنده غیر ایرانی در بارهی تاریخ ادبیات ایران(ادوارد براون، یان ریپکا و شبلی نعمانی)که از سوی کاووس حسن لی و مصطفی صدیقی نگاشته شده با رای داوران به عنوان نقد برگزیده در حوزهی ادبیات فارسی شناخته شد و نویسندگان این مقاله در مراسم هشتمین دوره نقد کتاب که دوشنبه در سرای اهل قلم تشکیل شد موفق به دریافت جایزه این جشنواره شدند.
حسنلی در مراسم اهدای جوایز این جشنواره گفت: کارنامه ادبی ایران به ویژه در فصلهای گذشته آن در سنجش با بسیاری دیگر از ملتها کارنامه‌ای شایسته، درخشان و افتخارآفرین است. این برجستگی و درخشندگی را هنگامی بیشتر متوجه می‌شویم و بهتر احساس می‌کنیم که خارج از این کشور و در میان فرهیختگان ملل دیگر باشیم.
وی ادامه داد: اما همین فرصت مناسب گاهی در بخشی از جامعه ادبی ما تبدیل به تهدید می‌شود و آن وقتی است که ما به گذشته برگردیم، در همان‌جا بمانیم و جهان معاصر خودمان را درک نکنیم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: جامعه گذشته ما با شرایط ویژه خود، زیبایی‌شناسی خاص خود را داشت و ادبیات ویژه خود را می‌طلبید. امروزه ما شاهد جهانی دیگر و شرایطی دیگرگونه هستیم.
حسن لی تصریح کرد: امروزه در کشور ما اشتیاق به نوجویی و نوخواهی در برخی از جوانان تا به حدی است که با هر چیزی که بوی سنت بدهد مبارزه می‌کنند و سر از پا نشناخته خواهان عمل به جدیدترین نظریه‌های فلسفی، هنری و ادبی هستند و از آن سوی دیگر عده‌ای همچنان با دلبستگی به سنتها، با روشن ترین دستاوردهای دنیای جدید هم سر ناسازگاری دارند و هر چیز تازه‌ای را با نگاهی تلخ و بدبینانه می‌نگرند.
وی بیان کرد: در سده‌های گذشته، شاعران همچون دانایانِ کل همه متن را در سیطره خود داشتند و خوانندگانِ خود را مانند شنوندگانِ گوش به فرمان، پند و اندرز می‌دادند. انگار آمده بودند تا موضوعاتی را که آنان خبر دارند و دیگران نمی‌دانند، آموزش دهند و خوانندگان هم این فرونشینی را پذیرفته بودند. به همین دلیل خواننده هر جا به متن می‌اندیشید بی‌درنگ در فکر فرو می‌رفت که آیا مقصود شاعر چه بوده است با چه نیتی سخن را این‌گونه بیان کرده و برای دریافت مقصود و منظور او باید چه تدبیری به کار بست. پرسشهایی که هنوز هم موقع خواندن متن، از نخستین پرسشها، حتی تنها پرسشهایی هستند که به ذهن بسیاری از افراد می‌آیند.
حسن لی عنوان کرد: راست آن است که بسیاری از متون گذشته و معاصر ما، آغوشِ خود را برای خوانشهای گوناگون و دریافتهای متعدد باز گذاشته‌اند و ما می‌توانیم با رویکردهای مختلف به سراغ این متون برویم و دریافتهای متنوعی از آنها داشته باشیم و حتی در متن معنی‌آفرینی کنیم. این شیوه‌ی قرائت، متون ما را از قفس یک‌سونگرانه و تکراری نجات می‌دهد و باعث گسترش معنا و تنوع دریافت می‌شود. در آن صورت است که ما باور می‌کنیم معنی نهایی و قطعی وجود ندارد و هر بار می‌توان متناسب با افق انتظار و زاویه نگاه، معنی تازه‌ای را در متن جستجو کرد.
این استاد دانشگاه افزود: این کاملا درست است که ما در بازار نقد ادبی معاصر، مصرف‌کننده تولیداتی هستیم که معمولاً از غرب صادر شده و این واقعیت ناخوشایند، در نهادِ خود یک پرسش تلخ و دل‌آزاری را هم می‌پرورد که: چرا ما با آن همه پیشینه‌ی درخشان ادبی، امروزه در این بازار، تنها مصرف‌کننده هستیم. و چرا بسیاری از پژوهشگران و منتقدان ما، این‌همه مرعوبِ همین نظریه‌های جدید ادبی هستند. و گاهی چشم و گوش‌بسته، روش‌های نقد ادبی را همچون حقایقی مسلم، قطعی و خدشه‌ناپذیر می‌پندارند. اینها همه شایسته درنگ، توجه و بازنمایی است. اما از آن سوی دیگر هم باید به یادمان باشد که اگر نظریه‌های گوناگون ادبی معاصر و رویکردهای مختلف موجود، در بسترهایی متفاوت از بسترهای فرهنگی ما شکل گرفته و پدید آمده‌اند، هرگز بدان معنا نیست که ما در بازخوانی و بازشناسی متونِ خودمان نمی‌توانیم از آنها بهره ببریم.
نظر شما