خسرو نشان : قرار نيست تاريخ را تغيير دهم

"مهر": از سوأل اصلي دور نشويم؛ فكر مي كنيد علت عدم شفاف سازي  در مديريت فعلي تئاتر چيست؟

خسرو نشان رئيس مركزهنرهاي نمايشي : من به اين مسئله اعتقادي ندارم و فكر مي كنم يكي از مشكلات ما ناشي از اين  شفاف سازي است . جامعه تئاتري عادت به اين شفاف سازي نداشته است.  به نظر شاهدان عيني گذشته و كنوني اين ظرافت ،نوانديشي و دقتي كه در تمام مراحل جشنواره امسال  انديشه شد  امر راحتي نيست البته من نمي خواهم ارزش كارگذشتگان را زير سؤال ببرم . دو تا نام را پيدا كنيم و به عنوان عنصر منفي قضيه تلقي كنيم و زير سؤال ببريم . من خودم  به عنوان يك پاسخگو نمي خواهم در قبال نفي يك دوره و افراد چيزي را به اثبات برسانم . هيأت بازبيني ما امسال يك هيأت 9نفره بود چرا بايد اين تعداد افراد در هيأت بازبيني وجود داشته باشند ؟ براي اين كه مي خواستيم طيف گسترده تري از نظرها را ملاك داوري قرار دهيم .  در مرحله بازبيني  دقت بسياري صورت گرفت يعني با اين نگاه كه يك گروه مورد انتخاب ما قرار گرفته به جشنواره معرفي نشد ، نمره گذاري شد ، ارزش گذاري شد و بعد براساس 9 نظر بازبيني كه كما بيش كارهارا ديده بودند حالاممكن است در برخي مواقع 7نفرو يا 8 نفر كارهارا ديده بودند، معدل گيري شده و رتبه گروه تهيه شد يعني هم اكنون 59 گروه موجود داراي رتبه مشخصي است  وكسي كه به ما اعتراض كند ما فورا مي توانيم اين رتبه بندي را ارائه كنيم مثلا اگرهم اشتباهي صورت گرفته باشد و قرار شود جاي آن تغيير كند ،گروه 48 مي شود 47 يا نهايت 40 مي شود اما  اين هيچ گاه درمورد 31 گروه راه يافته امكان ندارد صورت گيرد . فكر مي كنم چنين عملكردي عملكرد بسيار شفاف و روشني باشد .

 يكي از انتقاداتي كه به شما شده است اين بوده كه شما چندان تمايلي نداريد برخي افراد در جريان امور مديريتي  باشند ، يك سؤالي كه همواره وجود داشته و خيلي قابل توجه است ،علت تغيرات فراواني است كه در ابتداي مديريت خودتان در مركز هنرهاي نمايشي داديد. به عنوان مثال ترجيح داديد با معاونان ثابت خود كه اتفاقا از همشهري هايتان هستند و در هر دوره مديريت قبلي خود چه اصفهان و چه خوزستان هميشه به عنوان معاون شما در كنار تان بوده اند،كار كنيد . چرا خسرو نشان تأكيد خاصي داشت فقط با معاونان قبلي خود كار كند يا اين كه چرا منشي وعواملتان همان همكاران قبلي باشند؟

با هيچ كدام از آنها همشري نيستم .  من از كساني كه تجربه موفقي  از كاركردن با آنها دارم ، دعوت به كار كرده ام ، اداره كل خوزستان و اصفهان هر كدام 500 كارمند دارد وقتي من از بين يك جمع 1000 نفري  دو نفر را به عنوان معاون خود انتخاب كرده ام يعني اين كه پالايش عظيمي صورت گرفته  و آنها به صرف همكار بودن در دوره قبلي دعوت به كار نشده اند. 

يعني شما نمي توانستيد چنين همكاراني را از ميان همكاران تهراني خود انتخاب كنيد؟

اتفاقا با خيلي از مسوولاني كه در اينجا براي مركز هنرهاي نمايشي انتخاب كردم از قبل اصلا آشنايي نداشتم مانند آقاي عابدي مسوول روابط عمومي ، به هر حال هر مديري  در ابتداي مديريت خود از بين نيروهايي كه در اختيار دارد و نيروهايي كه تازه  با آنها آشنا شده وفكر مي كند مي تواند با آنها يك همكاري خوبي داشته باشد،  يار گيري مي كند.هيچ ملاكي ديگري وجود ندارد . در خوزستان  شهر هاي مختلفي وجود  دارد .من  يك آباداني هستم و پس  آن كه مدير كل شدم ،خيلي افراد فكر مي كردند اين انتساب موجب مي شود تا آباداني هاي زيادي دور خودم جمع كنم ، در حالي كه اين اتفاق نيافتاد، آن افراد خاصي هم كه مورد نظر شما هستند هيچ كدام همشهري من نيستند.

در دوره هاي قبلي مديريت خود در اصفهان وخوزستان  هميشه باآنها كار كرده ايد ؟

 بله و اين به نظر من يك امتياز است . هم ولايتي بودن و هم استاني بودن براي من مانند هم وطن بودن است.

اين انتقادي است كه همواره  از طرف جامعه تئاتري  به شما  شده است؟

 من براي اولين بار مي شنوم  شايد اين بحثي مانند بحث قبلي است كه  يك گروه تنها مشكل دارد بعد صحبت از اين مي كنيد كه به يك جشنواره خيلي اعتراض وارد است ؟

اهالي تئاتر مي گويند معمولا بيشتر معاونان و مسوولان بخشهاي زير نظر شما از آقاي مهندس پور گرفته تا ديگران بهر حال خوزستاني هستند ؟

 شايد به اين دليل است كه خوزستان تئاتري زياد دارد.

 اين مسئله تا چه حد طبيعي است ؟

 وقتي چنين سؤالي مطرح مي شود معلوم مي شود از حد طبيعي گذشته است حداقل در ذهن شما . مي دانيد كه يكي از مديراني كه در ابتداي رياست من بركنار شد خوزستاني بود. اين مدير به دليل سمتي كه در بخش تئاتر شهر ستانها داشت و همشهري ما هم بود اتفاقا بيشترين ميزان ارتباط را در دوره مديركلي من در شهرستان با من داشت اما اين برايم ملاك  نبود .احساس كردم بايد در اين بخش يك تحول و تغيير صورت گيرد و به  اين مدير هم گفتم كه به نفع خودش هم هست كه برود در حوزه  ديگري فعاليت كند و كس ديگري به جاي ايشان بيايد . از طرف ديگر در موقعيتهاي حساس ديگري مانند موقعيت مالي كه من بيشترين ميزان پاسخگويي را دارم بايد يكي را  با اطمينان خاطر انتخاب كنم تا هنگامي كه مي خواهد يك چك را امضا كند ، امين من باشد واين شخص  امين را  بايد طي يك دوره 4 تا 5 ساله كاري پيدا كرد.

زماني كه به عنوان رئيس مركز هنرهاي نمايشي انتخاب شديد بسياري از هنرمندان تئاتر به دليل اشراف شما به اين حوزه خوشحال شدند يا خيلي از هنرمندان از انتخاب آقاي مهندس پور كه يكي ازكارگردانان خوب ايران است به عنوان معاون شما ومسوول ارزشيابي مركز هنرهاي نمايشي ، استقبال كردند . صحبت تخصص و شناخت بر حوزه تئاتر است در مورد ديگر مديران منتتخب تان هم چنين ويژگي فرض مي شود؟

منظورتان از تخصص  ، تخصص در حوزه مديريتي است يا حوزه  فعاليت درصحنه مانند كارگرداني و بازيگري ؟

 تخصص در حوزه مديريتي همراه با شناخت از اين حوزه است؟

  كسي كه قرار است در حوزه اداري كاركند كه نبايد لزوما تئاتر بداند.

فكر مي كنيد مسوولان شما براي چه شما رابه عنوان رئيس مر كز هنرهاي نمايشي انتخاب كردند؟

 بخشي از اين پاسخ سؤال به من بر مي گردد و بخش ديگري از آن به معاون وزير كه من را براي اين سمت  پيشنهاد داده و وزير كه پذيرفته  برمي گردد و اين را بايد آنها پاسخگو باشند چون من در اين زمينه اصلا كنكاشي نكردم و از آنها نپرسيدم چرا من را براي اين سمت انتخاب كرديد. اما مي توان يك حدس هايي زد به عنوان مثال همان صحبتهايي كه در ابتدا شد ، موفقيت در يكي دو دوره مديريتي ، كه بيشترين فعاليت در حوزه تئاتر در اين سالها شد ، شكل گيري چند رويداد تئاتري در اين دوره ها ، پيوستگي من با حوزه تئاتر و آشنايي كه من به اين حوزه ها داشتم سبب اين مسئله شد!

مدتي است كه اتفاقات و نگاههاي خاصي بر روي تئاتر متمركز شده و اين نگراني ها هميشه براي هنرمندان تئاتر وجود داشته يك مدير مي آيد يك مدير مي رود و...

چرا  همه سؤالهاي شما پيرامون نگراني هاي تئاتر و نكات منفي است ؟

منفي نيست به سوألات مثبت هم خواهيم رسيد . اتفاقا اين  سؤال خوبي است ...

وقتي سوألات شما به اين سمت و سومي رود پاسخهاي من هم به همين سو مي رود بعد فضاي مصاحبه نگران كننده مي شود وهمه فكر مي كنند يك سري اتفاقات عجيبي دارد در حوزه تئاتر اتفاق مي افتد كه مابايد پاسخگوي آن باشيم در حالي كه ما خودمان وارث يك سري موقعيتهايي هستيم . ريشه بسياري از اين سوألات شما به اين دوره كاري بر نمي گردد حتي مربوط به مديريت قبلي هم نمي شود بلكه به دوره هاي خيلي قبل تر بر مي گردد.

يك سئوال مثبت :  به عنوان يك مدير اصلاح طلب تا كنون چه اقدامي براي سامان بخشيدن به اوضاع نابسامان تئاتر كه از گذشته مانده كرده ايد؟

 من كي ادعا كرده ام كه يك مدير اصلاح طلب هستم ، من هميشه گفته ام من يك مدير تحول گرا هستم .

به تعبير شما تحول گرا  و به تعبير ديگران اصلاح طلب . اكنون  زمينه ايجاد شرايط خاص  در تئاتر ايجاد مي شود  طبيعي است  تا چند ماه ديگراگر  دولت  عوض شود مديران بخشهاي مختلف از جمله تئاتر تغيير مي كنند ، مدير جديد مي آيد ودوباره تئاتر دستخوش يك سري تحولات ديگر در دوره مدير جديد خواهد شد. شما  در ابتداي مديريت خود صحبتي در باره تدوين سند توسعه تئاتر كرديد...

 خوب اين چه ربطي به من دارد مگر من مي توانم تاريخ را عوض كنم ، من كه قرار نيست تاريخ را تغيير دهم.

چه دور انديشي براي اين مسئله داريد؟

 سعي  مي كنم تصميم  محكمي بگيرم و ريشه تصميم گيري جمعي درآنها باشد . من كه اين تصميم گيري ها را به طور فردي نمي گيرم كه بخواهد ريشه آن از بين برود.اصرارما هم براي تصميم گيري جمعي به خاطر همين است . قبل از ورود شما در دفتر من جلسه جايزه ادبيات نمايشي بود ، اگر اين اتفاق خوب پايه ريزي شود كسي نمي تواند اركان آن را در آينده سست كند ، هيچ كس نمي آيد پس از 23 دوره جشنواره تئاتر فجر جشنواره بيست وچهارم را تعطيل كند .همه مي دانند كه اين اتفاق  خوبي است . كم و كاستي هاي آن را بايد جبران كرد . بايد در بخشهايي كه كارآمدي خود رااز دست داده  تجديدنظر كرد . ما سعي مي كنيم در اين مسير حركت كنيم. ما با طراحي جايزه ادبيات نمايشي سعي مي كنيم تا كسي به سهم خود در آن مطلوبيت ايجاد كند نه آن را از بن و اساس ويران كند.به عنوان مثال  بازنگري  كه در جشنواره تئاتر فجر صورت گرفته از اين خاستگاه است ، به عنوان مثال ساختن فيلم تعزيه به كارگرداني ناصر تقوايي  يك اتفاق ميمون در عرصه تئاتر است .

البته صحبت ساخت اين فيلم ازحدود يكي دوسال پيش بود؟

نه اصلا

اين خبر را  طي مصاحبه با مسوول  سابق روابط عمومي مركز هنرهاي نمايشي در يافت كرده و  منتشر كرديم؟ ممكن است تا الان به مرحله اجرا رسيده باشد؟

 شايد زايده تخيل باشد.

 نه  خبر توسط خبرنگاران  در روزنامه هاي مختلف منتشر شد...

 حالا اشكالي ندارد كه از قبل شروع شده باشد بعد اكنون به ثمر برسد ماهم اصرار نداريم كه بگوييم همه چيز زايده فكر ماست .آن چه قرار بود ساخته شود يك فيلم ده دقيقه اي  براي يونسكو بود ولي در واقع آن چه كه قرار است ساخته شود يك فيلم 50 دقيقه اي  براي جشنواره بين المللي  فيلم فجر است .

 پس اين يك فيلم ديگر براي جشنواره بين المللي فيلم فجر است كه بودجه آن را شما پراخت مي كنيد؟

بله چنين فيلمي با چنين كارگرداني خدمتي به سينما  و تئاتر كشور است . همه بودجه و امكانات  ساخت اين فيلم را ما  فراهم كرده ايم  به هرحال اين يك اتفاق مهم در عرصه فرهنگي ما است ، من فكر نمي كنم سال آينده بگويد چرا به يكي از برجسته ترين كارگردان سينما ي كشور در حدي كه در جشنواره بين المللي فجر به نمايش درمي آيد به زمينه  نمايشي تئاتر سنتي كشور توجه كرده ايد .  گام  بعدي مي تواند توجه به ديگر مقوله ها از جمله  تئاتر سنتي ايران باشد . ما تنها كاري كه مي توانيم بكنيم با روحيه جمعي تصميمات محكم اتخاذ كنيم و اين تصميمات ماندگار شود و يا حداقل در يك دوره اي محدودي كه به عمل در مي آيد آثار قابل توجهي از خود باقي بگذارند.

 از يك طرف تئاتر تحت فشار يك سري جرياناتي كه اين اواخر اتفاق افتاده قرار گرفته است و از طرف ديگر ما مي بينيم سازمانها و نهادهايي كه چندان هم با مقوله تخصصي تئاتر ارتباطي  ندارند،نماينده اي  به عنوان داور در اين جشنواره دارند؟ آيا اين اين تحول جديد در ارتباط با اين اوضاع بحراني است كه در اين اواخر ايجاد شده است؟ آيا  حضور برخي از نهادهاي نا آشنا به مقوله تئاتر نمي تواند مشكلات ديگري رادر بر داشته باشد .

نمي توانيد بگويد حضور دستگاهها ونهادها و در نتيجه طيف گسترده تري از تماشاگران ومردم هيج تأثيري در تئاتر ندارد اين اتفاقي  است كه در برخي از جشنواره ها روي مي دهد حتي جشنواره هايي كه بناي آنها بر پايه رقابت است. يعني همانطور كه  ما حق انتخاب فيلم ها وتئاترهاي برگزيده راداريم اين نهادها هم  حق انتخابهاي جديدي  دارند.

 آيا اين اتفاق به سبب  تدبير زيركانه يك مدير در شرايط آسيب پذير تئاتر رخ داده است؟

ما تصميم نگرفته ايم كه مثلا فلان نهاد در جشنواره ما جايزه بدهد يا ندهد ، بر اساس فراخواني كه ارائه داديم ، نهادها يي اظهار تمايل كردند كه در جشنواره ما جايزه بدهند. ما آنقدر هم كه فكر مي كنيد زيرك نيستيم .

 پس علت حضور اين سازمانها در جشنواره امسال چيست؟

هيچي ، راه براي همه باز است  ، شعار امسال ما تئاتر براي همه است ، ما فقط مي خواستيم جشنواره غير رقابتي شود و همه به ديدن اين جشنواره بيايند و اگر خواستند جايزه بدهند. اصلا اين نبوده كه ما با يك ديد حسابگرانه اي و سياست مدارانه   بيايم تصميم بگيريم كه عده اي بياند سكه بدهند تا ما ندهيم يا اوضاع تئاتر اكنون شكننده است حضور عده اي ديگر به اين مسلئه بهبود مي بخشد نبوده است.ما  به ذات خود تئاتر فكر مي كنيم و اگر كمتر واد حاشيه تئاتر نشده ايم  يا به قول شما كمتر خودمان را در معرض پاسخگويي قرار مي دهيم به خاطر اين است كه به چيزي غير ازتئاترو اتفاقات  پيرامون آن دامن نزنيم... / ادامه دارد.