واماندگی در هنر انسانهای 40 هزار سال پیش/ تیمره همچنان بی پناه

به گزارش خبرنگار مهر، در میان آثار باستانی و تاریخی استان مرکزی که عمر آنها به بیش از شش هزار سال می رسد آثاری در خمین وجود دارد که قدمتی 40 هزار ساله دارند و جزو اولین آثار بشری هستند.

این موضوع، سابقه آثار استان را به 40 هزار سال پیش می برد، آثاری که حکایت از فهم و شعور بشر برای نشان دادن هنر و علائق خود دارد.

سنگ نگاره ها جزو اولین یادگارهای بشر و تلاش وی برای ارتباط با همنوعان خود است، اکنون کهن ترین آثارتاریخی و هنری بجامانده از بشر در تیمره خمین قرار دارد.

این منطقه گنجینه ای از مادر تاریخ، هنر، زبان، خط، اسطوره ها و فرهنگ ها، سنگ نگاره ها را در خود جای داده است، آثاری که همچنان در معرض تهدید و تخریب است.

سنگ نگاره ها در معرض تخریب

سنگ نگاره های تیمره در معرض تخریب قرار دارند این سخن را پژوهشگر آثار باستانی و محقق سنگ نگاره های تیمره می گوید.

چندی پیش میراث فرهنگی از تخریب سنگ نگاره این منطقه با دستگاه سنگ بری توسط افرادی ناشناس خبر داد که بر روی آن تصاویری از زایش انسان ترسیم شده بود شد. 

حضور تورهای گردشگری و بازدیدهای انفرادی شرایط نامطلوبی برای این سنگ ها ایجاد کرده است.

پراکندگی بیش از 21 هزار سنگ نگاره در کوهها، صخره ها و منطقه تیمره عوامل تخریب را تشدید می کند.

90 درصد سنگ نگاره ها بزکوهی است

به گفته محمد ناصری فر پژوهشگر سنگ نگاره های کشور، 90 درصد اشکال سنگ نگاره های تیمره اشکال تصاویر بزکوهی است.

10 درصد اشکال دیگر شامل تصاویر انسان، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرندگانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، تشکیل می دهد.

بزکوهی نماد محیط زیست استان مرکزی

در حالی 90 درصد تصاویر سنگ نگاره ها را بزکوهی تشکیل می دهد که "پازن" یا همان بزکوهی نماد محیط زیست استان است.

به گفته امیر انصاری مدیر کل محیط زیست استان مرکزی، کوههای استان محل مناسبی برای زیست این حیوان است و سنگ نگاره های تیمره نه تنها نشان می دهد که این تصاویر متعلق به مردمان همین منطقه بوده که نشان از وابستگی آنان به محیط زیست خود و قدمت این حیوان در منطقه است.

به گفته این محقق به جز این تصاویر، اشکالی چون شکار انسان با تیر و کمان و نیزه، شکار با چماق، کمند، چنگک تصاویر شکارچیان سوار بر اسب، رقصهای جادویی، زنان باردار و زایش آدمی، نبردهای پهلوانی و جنگ های تن به تن از دیگر تصاویر قابل توجه این سنگ نگاره هاست.

زندگی انسان در میان سنگ نگاره ها

محمد ناصری فر، با بیان اینکه، بشر تا کنون موفق به کشف هیچ پدیده تاریخی و هنری بدین قدمت نشده است گفت: اکنون یک سوم مولاژ کتیبه های خطی و تصویری موجود در باغ کتیبه های کاخ نیاوران، متعلق به تیمره (کوه های اطراف خمین) است.

سیر خط در کتیبه ها و سنگ نگاره های تیمره

از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان به سنگ نبشته ها و کتیبه های تنگ غرقاب در صخره "کتیبه دار" و "چم اسبه "اشاره نمود که نشانگر شروع کتابت و استفاده از حروف و اشکال برای نگارش است.

کشف بیش از30 کتیبه و سنگ نبشته از کهن ترین ادوار و دوران باستان تا 250 سال پیش، برای نخستین بار در خمین اتفاق افتاد که بیان گر سیر تطور خط در ایران هستند، چیزی که درهیج جای دنیا بدیلی برایش متصور نیست و اتفاق نیفتاده است.

نقش زیگورات در سنگ نگاره های تیمره

در میان کشف نقش زیگورات در چند نقطه جهان، نقش این بنا در سنگ نگاره های تیمره نیز دیده می شود.

برای نخستین بار کشف نقش زیگورات دقیقاً شبیه نمونه های باز سازی شده زیگورات اورUR در بین النهرین (حدود 2100 ق.م.) از روی طرح های خطی در موزه بریتانیا (لندن) درمرکز ایران (کوه ها و دره های اطراف خمین) کشف شد.

نقش عبادت در سنگ نگاره های خمین

پژوهشگر سنگ نگارها در ایران با اشاره به کشف 11 مورد نقش های پنجه دست انسان با قدمت چهل هزار سال با مضامین ملی و جهانی در سنگ نگاره های تیمره خمین برای نخستین بار درایران گفت: در کنار آثار نقش های پنجه های دست مکشوفه در سنگ نگاره های تیمره، علائم خطی ایلام، پهلوی و عربی نیز کشف شده است که بیان کننده رمز و رازهای ناگفته است.

 محمد ناصری فر، با اشاره به اینکه، سنگ نگاره یه زبان جهانی است که در تمام قاره ها تکرار شده است، گفت: بر این اساس نقش پنجه دست در نماد شناسی جهانی به معنای نماز و تایید عبادت است.