بدعت ها روزهای آینده تئاتر را سیاه خواهند کرد

روح‌الله جعفری کارگردان تئاتر درخصوص ارزیابی جشنواره تئاتر فجر تا امروز به خبرنگار مهر گفت: از ابتدا دکتر رحمت امینی دبیر جشنواره تئاتر فجر چه در نشست‌های مربوط به جشنواره و چه در مصاحبه‌ها کیفیت‌گرایی را به عنوان شعار اصلی این دوره از جشنواره قرار داده است. اما متاسفانه تا امروز با برنامه‌ریزی نامناسب و بی‌برنامگی در بخش‌‌های مختلف به نظر می‌رسد کمیت بر کیفیت ارجهیت دارد.

وی ادامه داد: یکی از این بی‌برنامگی‌ها به فرصت کمی باز می‌گردد که گروه‌ها در بخش‌های مختلف جشنواره برای آماده سازی آثارشان در اختیار داشتند. این مسئله به نبود برنامه‌ریزی منسجم و نداشتن رویکردی مشخص باز می گردد که باعث شده گروه‌ها با تعجیل در آماده کردن کارشان روبرو شوند.

وی بیان کرد: درست است که آقای امینی فرصت کمی برای اعلام برنامه‌ها و فراوان جشنواره داشته‌ اند اما این مسئله  اگر با برنامه‌ریزی مناسبی پی‌گیری می شد این ناهماهنگی ها به وجود نمی‌آمد. طبعا این تعجیل و شتابزدگی کیفیت را پائین می‌آورد و بسیاری از گروه‌ها با مشکل کمبود وقت روبرو شده‌اند.

جعفری گفت: یکی دیگر از نکات شگفت انگیز این دوره از جشنواره وجود دارد بدعتهایی است که از طرف سیاستگذاران و مسئولین جشنواره بنیان گذاشته شده است. ضبط نمایش‌ها و تصویربرداری از آنها در هنگام بازبینی یکی از این بدعتهای جدید است. در طول 30 سال گذشته همیشه صحبت از اعتماد‌سازی بین اهالی فرهنگ بوده و هرجا فضای اعتماد در بین هنرمندان و اهالی فرهنگ به وجود آمده است شاهد فضایی بالنده و پویا همراه با ساختاری مناسب برای به وجود آمدن کالایی فرهنگی بوده‌ایم.

وی افزود: سوال من این است که چرا مسئولان جشنواره نسبت به هنرمندان تا این اندازه بی اعتماد هستند. نکته دیگر مسئولان برگزاری جشنواره هستند که به نظر می‌رسد حتی به تیمی هم که خودشان برای بازبینی آثار انتخاب کرده‌اند اطمینان و اعتماد لازم را ندارند. ازآنجاکه دبیر جشنواره از فضای آکادمیک و دانشگاهی به جشنواره آمده و تیمی هم که انتخاب کرده همگی از اساتید دانشگاه و قشر فرهنگی هستد انتظار می رود اعتماد کافی نسبت به آنها داشته باشد اما متاسفانه با این بدعتهای جدید این طور به نظر نمی‌رسد.

وی بیان کرد: زمانی که من در بازبینی نمایشم متوجه شدم که قرار است از نمایش تصویربرداری شود مخالفت خود را اعلام کردم و از آقای امینی توضیح خواستم. آقای امینی به من گفتند که ضبط نمایش‌ها به این علت است که اگر گروهی نسبت به نتایج اعتراضی داشت فیلم آثار برای رسیدگی در دسترس باشد. اما به نظر من این توجیه مناسبی نیست و نمی توان با این بهانه از نمایش‌ها فیلم گرفت. معتقدم که هنرمندان نباید در این زمینه‌ سکوت کند و گلایه‌های منطقی خود را باید به گوش مسئولان جشنواره برسانند. 

وی ادامه داد: نگاه این دوره از جشنواره نگاه امنیتی سیاسی است و گروه‌ها در لحظه 90 و زمان بازبینی در عمل انجام شده قرار می‌گیرند. متاسفانه اگر این قانون باب شود بیشتر از دیگر قوانین نانوشته‌ای که در حال اجراست باعث از بین رفتن تئاتر کشور می‌شود.

کارگردان تماشاچی محکوم به اعدام درباره این مسئله که به برخی از گروه‌های نمایشی اعلام شده درصورتی که بازیگرشان را عوض کنند اجازه اجرا در جشنواره به آنها داده می شود، توضیح داد: متاسفانه شنیده‌ام که این برخورد با چند گروه نمایشی شده است که این مسئله به هیچ وجه قابل توجیه نیست. چون داوران و گروه بازبینی تنها باید به کیفیت تولید یک اثر نمایشی توجه کنند و حواشی و برخوردهای سلیقه‌ای را در تصمیم‌گیری‌شان مورد توجه قرار ندهند.

وی افزود: متاسفانه اگر جلو این بدعتها گرفته نشود خواه‌ناخواه شاهد روزهای تیره‌تری برای تئاتر کشور هستیم. با این برخوردها محتوا و شاکله آثار نمایشی از بین می‌رود. پیشنهاد من به این دوستان این است که اگر فضا را برای فعالیت مناسب نمی‌دانند چه اصراری بر ماندن و خراب کردن این بنای نیمه جان تئاتری است. بهتر است این افراد در صورتی که نمی توانند کاری انجام دهند دوستانه کنار بروند و کار را به افراد متعهدتری که دغدغه پیشبرد فرهنگ را دارند، بسپارند.

جعفری در پاسخ به این سوال که بعد از گذشت بیشتر یک هفته از بازبینی اثرش برای حضور در بخش مهمان جشنواره آیا نتیجه قطعی در خصوص حضور داشتن یا نداشتن نمایش"من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ "در جشنواره به وی اعلام شده است؟ توضیح داد: با توجه به اینکه بیش از یک هفته از بازبینی این نمایش گذشته هنوز جواب قانع‌کننده‌ای به من داده نشده است.

وی بیان کرد: با وجود اینکه فرصت بسیار اندکی برای آماده سازی نمایش در اختیار دارم دلیل این اتلاف وقت و گرفتن فرصت تمرین از گروه نمایش را متوجه نمی‌شوم. چون از زمانی که دبیر جشنواره پیشنهاد حضور در بخش مهمان را به من داد تا زمان بازبینی فرصت اندکی برای تمرین در اختیار داشتم. البته این مشکل گروه‌هایدیگری هم بوده است.

وی در پایان گفت: با توجه به سیاستهایی که مسئولان این دوره از جشنواره تا امروز در پیش گرفته‌اند امیدی برای برگزاری یک جشنواره پویا، دینامیک، شاداب و جریان ساز در حوزه هنرهای نمایشی نمی‌بینم. چون با این نگاه محافظه‌کارانه‌ای که دبیر جشنواره و تیم انتخابی اش در پیش گرفته‌اند نمی توان انتظار اتفاق مثبتی را داشت.