۵ بهمن ۱۳۸۳، ۱۲:۵۸

استمداد جمعي از اهل قلم كشور از مسئولان فرهنگي در گفت و گو با مهر / به اوضاع آشفته ي ترجمه هاي ادبي پايان دهيد

استمداد جمعي از اهل قلم كشور از مسئولان فرهنگي در گفت و گو با مهر / به اوضاع آشفته ي ترجمه هاي ادبي پايان دهيد

خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب : صادرات و واردات ، آن گونه كه در ساختار واژگاني مشهود است ، بيشتر بحثي اقتصادي است ، اما در حوزه ي فرهنگ ، هنر و ادبيات نيز كاركردها و مصاديقي دارد ، در كشور ما صدور كالاي فرهنگي به خارج و ورود مواد فرهنگي از قبيل فراورده هاي سينمايي ، ادبي و ... امري با اهميت است ، اما آنچه در سالهاي اخير درحوزه ي كتاب و ادبيات به محل بحثي براي كارشناسان و صاحبنظران تبديل شده است ، گرايش افراطي ناشران و تني چند از نويسندگان به نشر و عرضه ي آثار ترجمه اي دركشور است .

عبدالله كوثري : اغلب نويسندگان معاصر ما با " زبان " آشنايي چنداني ندارند / همه ي نويسندگان خارجي " درجه ي يك " نيستند

عبدالله كوثري - نويسنده و مترجم ادبيات گفت : به نظر من ، كار " ترجمه " در ادبيات ما نه تنها راه را بر " تاليف " نبسته است ، بلكه همواره به وادي تاليف كمك كرده است ، از سويي ديگر ، مي توان گفت كه ادبيات جديد در ايران ، با ترجمه شروع شد و تاثير ترجمه ها بود كه ادبيات جديد ما را به وجود آورد .
اين نويسنده و مترجم درگفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : دركنار آثار ترجمه اي ، بسياري از كارهاي تاليفي نيز درصد سال اخير خلق شده  كه كيفيت برخي از اين آثار درحد بسيار بالايي بوده است و برخي ديگر فاقد كيفيت لازم بوده اند ، درپاسخ به كساني كه  مسئله ي " تاليف " و " ترجمه " را مطرح مي كنند و نگاه رقابتي به اين دو حوزه دارند ، بايد بگويم كسي كه واقعا اهل تاليف است ، كار خودش را انجام مي دهد و " ترجمه " او را از هدف و كار اصلي اش باز نگاه نمي دارد .
عبدالله كوثري در ادامه ي گفت و گو با مهر تصريح كرد : مي خواهم بپرسم چند درصد از نويسندگان معاصر ما به " زبان " هاي خارجي احاطه دارند ؟ اغلب آنها با زبان ، آشنايي ندارند ، من خيلي از آنها را از نزديك مي شناسم و اگر در سالهاي اخير توانسته اند تا اندازه اي با آثار ادبيات غرب ، ارتباط برقرار كنند ، به خاطر وجود همين ترجمه هاست ...
اين نويسنده و مترجم خاطرنشان ساخت :  البته در اين كه تعدادي  هم از نويسندگان - كه تعداد مشخصي هم ندارند -  بوده و هستند كه با زبان آشنايي دارند ، ترديدي نيست ، اما علت اصلي و عمده اي كه در ايران ، استقبال از " ترجمه " و آثار ترجمه اي بالاست ، اين است كه همواره مترجمان ما ، آثار برتر خارجي را ترجمه مي كنند ، چرا كه همه ي نويسندگان خارجي " درجه ي يك " نيستند ، خود من كه در زمينه ي ادبيات آمريكاي لاتين كار كرده ام ، فقط آثار سه - يا چهار نفر - را ترجمه كرده ام ، حالا خدا مي داند كه آمريكاي لاتين چند تا نويسنده دارد .
كوثري اضافه كرد : مترجمان ما همواره نخبه گرا بوده  و بهترين ها را انتخاب كرده اند ، در حالي كه ادبيات خود ما هم درداخل كشور - مثل همه ي كشورهاي دنيا - خوب و بد دارد ، اگر تاليف خوبي مانند " سووشون " كه تا به حال به بيست و چند چاپ رسيده است ، و يا " كليدر " محمود دولت آبادي و ... پا به عرصه بگذارد ، مطرح مي شود ، شما كدام اثرترجمه اي را سراغ داريد كه به چاپ هيجدهم رسيده باشد ، اگر هم باشد ، نادر است . در حالي كه تاليفاتي داريم كه از چاپ هيجدهم هم گذشته اند ، ميزان موفقيت آنچه در داخل كشور به عنوان تاليف به وجود مي آيد ، بستگي به كيفيت اثر دارد كه بتواند با آثار درجه ي يكي كه ما از غرب ترجمه مي كنيم ، رقابت نمايد ، به اعتقاد من ترجمه و تاليف ، هميشه در كنار هم بوده اند و هيچ كدام ، بازار ديگري را سرد نمي كند ، خود من كه يك مترجم هستم ، به محض ديدن يك كار تاليفي خوب ، به طرفش مي روم و با رقبت ، آن را مي خوانم ، فكر مي كنم خوانندگان آثار ادبي نيز همين طور باشند .   


سيد ضياء الدين شفيعي : مترجمان ضعيف به بدنه ي شعر جوان لطمه زدند / بازاري ترين آثار ادبي هر سرزميني به " ويترين ها " راه مي يابند

سيد ضياء الدين شفيعي - شاعر و نويسنده گفت : در دوره اي ، آثار ترجمه در ايران - با وجود نگاه هاي متفاوت به ترجمه - در حوزه ي شعر هم جايي براي خود باز كرد كه به نظر من دوره اي مغتنم بود ، به خاطر مي آورم كساني به ترجمه ي شعر پرداختند كه وقوف و احاطه ي كامل به " زبان مبداء " و آشنايي با زبان مقصد ( فارسي ) داشتند ، اما از آن به بعد آثاري در حوزه ي شعر ترجمه شد كه رويه ي سطحي شعرها را برگردان كرد و گاهي به ورطه ي بازاري هم كشيده شد .
اين شاعرو نويسنده درگفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : متاسفانه شاعران جوانتر ما هم توانستند فقط از همان لايه ي ظاهري و سطحي اش آثار ياد شده استفاده كنند كه استفاده اي ناقص بود ،  بعدها اين آثار، زبان ، انديشه و نوع نگاه آنها را تحت تاثير قرار داد كه البته اتفاقي بديهي بود ؛ چرا كه نامبردگان از عقبه ، بنيه و پشتوانه ادبي هم برخوردار نبودند و زبان شعري شان تخريب شد .
سيد ضياء الدين شفيعي تصريح كرد : اين روزها - در سطح بازار كتاب هاي ادبي - مجموعه شعرهايي مي بينيم كه مجموعه ي عناصر اين آثار ، با زندگي محيطي ما و دنيايي كه شاعران ايراني دارند ، كاملا در تضاد است و اين دقيقا تاثير همان رويه ها و لايه هاي سطحي است كه از طريق ترجمه هاي ناپخته ي شعري به بدنه ي ادبيات ما نفوذ مي كند و در دراز مدت ، به طور قطع ، تاثير منفي خودش را مي گذارد .  
اين شاعر و نويسنده كه به تازگي مجموعه اي با عنوان " شب يك رويا " با حال و هواي دفاع مقدس منتشر كرده است ، خاطرنشان ساخت : معتقدم كه براي ترجمه ي آثار هنري و ادبي دو مولفه ي مهم را بايد مد نظر قرار داد ، اول اين كه نسبت به فرهنگ و زبان مبداء ، شناخت كامل وجود داشته باشد و ديگر اين كه مترجم ازفرهنگ  و زبان مقصد نيز غافل نماند ، تا زماني كه اين دو اتفاق نيافتد ، نمي توان ازعوارض كار ، مصون ماند ، راه ترجمه ي آثار ادبي نه تنها نبايد بسته شود ، بلكه بايد زمينه را براي حضور آثار غني و اصيل مساعد كرد ، چرا كه درحال حاضر، در حوزه ي ترجمه  با فقر آثار اصيل مواجه هستيم .
شفيعي در پايان گفت : " ادبيات " هم مانند ساير حوزه هاي فرهنگي و هنري ، در هر سرزميني ويتريني به خود اختصاص مي دهد كه لزوما آن ويترين ، شامل بهترين آثار سرزمين ها نيست ، بلكه بازاري ترين آثارهر سرزميني را به ويترين مي آورند ، ما بايد بتوانيم از اين ويترين عبور كنيم و به بدنه و تنه ي ادبيات و فرهنگ هر سرزميني راه پيدا كنيم .


فيروز زنوزي جلالي : هر اثر بي ارزشي به اسم " ادبيات اروپايي " به مردم ما تحميل مي شود / مترجمين ما از اطلاعات " به روز " ادبيات جهان محروم هستند

فيروز زنوزي جلالي - رمان نويس و منتقد ادبيات داستاني گفت : هيچ كس با بهره گيري از ترجمه ي آثار ممتاز ادبي جهان مخالف نيست ، چرا كه وجود اين آثار براي ما به منزله ي دريچه ايست كه از طريق آن مي توانيم به ادبيات دنيا اشراف داشته باشيم .
پديد آورنده ي رمان " مخـــلوق " در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : البته اين نكته را نبايد از نظر دور نگاه داشت كه شيوع بي رويه ي آثار ترجمه اي در كشور ، مي تواند تاثير منفي بر خود ما بگذارد ، چرا كه در سالهاي اخير ؛ آثار كم رمق و بي ارزش فراواني در كنار آثار خوب و قابل قبول ترجمه شده است و ظاهرا دركشور ما جايي وجود ندارد كه اين مسئله ( ترجمه ) را سامان بخشي  كند و نخبه را از نخاله جدا سازد ، در نتيجه هر اثر بي ارزشي به اسم ادبيات اروپايي به اين مردم  تحميل مي شود و اعتراضي هم از كسي شنيده نمي شود !
فيروز زنوزي جلالي تصريح كرد : بايد نهادي به وجود بيايد تا بر آثار ترجمه شده يا در حال ترجمه نظارت مستقيم داشته باشد ، اين كار ، نه به مفهوم مميزي و سانسور است و نه تناقضي با اصول كار فرهنگي دارد ، چرا كه نبود همين موضوع ، راه را براي آثار سطحي و تهي هموار كرده و اين نوع آثار ، متاسفانه بازار را به تصرف خود در آورده اند . 
اين رمان نويس خاطرنشان ساخت : در ايران ما با وجود مترجمين برجسته اي مانند عبدالله كوثري  و دكتر عباس پژمان و ... نبايد اجازه بدهيم كه عرصه در اختيار كتابهاي بي ارزش باشد ، " نظارت " در اين عرصه بايد جدي تر شود چرا كه اگر قرار باشد نظارتي در كار نباشد و هركسي به اسم مترجم ، از گرد راه برسد و به فكر " طبع آزمايي " باشد ، بايد منتظر پيامد هاي منفي بسياري باشيم .
عضو انجمن قلم ايران ياد آور شد :  از طرفي ديگر ، نويسندگان ما نبايد از مسئله ي " تاليف " غفلت كنند ، چرا كه با ادامه ي روند فعلي و روبه رشد ورود آثار ترجمه اي ، مردم را رفته رفته به مصرف گرايي صرف سوق مي دهيم ، نبايد فراموش كنيم كه آثار ترجمه اي ، محصولاتي هستند كه از بيرون ، وارد عرصه ي ادبيات ما مي شوند و ما بايد نحوه ي برخورد درستي با محصولات وارداتي در حوزه ي فرهنگ مكتوب داشته باشيم .
زنوزي جلالي در پايان گفت : خود من با مترجميني برخورد داشته ام كه واقعا اطلاعات به روزي از ادبيات امروزجهان در اختيار نداشته اند و فقط به فكر مطرح شدن بوده اند ، به جاي اين كه از جديد ترين اطلاعات ادبيات و فرهنگ در جهان آگاهي كسب كنند كه خود اين موضوع ، نقيصه اي بزرگ است چرا كه اگر يك مترجم معاصر ، نبض ادبيات امروز را در دست نداشته باشد ، نمي تواند اثربخش و پويا باشد . 


صديقه وسمقي : " ما جهان سومي ها " هر اثر غربي را بدون ارزيابي ، ترجمه مي كنيم / " خلاقيت " در جامعه ي فرهنگي ايران كم است

صديقه وسمقي - شاعر و مترجم ادبيات گفت : وقتي كه خلاقيت در حوزه ي ادبيات كم باشد ، نتيجه اش توسل جامعه به آثار ديگران و نويسندگان خارج از مرزهاست ... البته ما در هر شرايطي به ترجمه نيازمند هستيم چون تاثير فرهنگ ها بر يكديگر انكار پذير نيست . پديد آورنده ي كتاب " درد هاي مذاب " در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : حتي اگر خلاقيت نويسندگان ، شاعران و پديد آورندگان حوزه ي فرهنگ مكتوب در جامعه ي ما در سطح بسيار بالايي هم باشد ، بازهم بايد به كار ترجمه ، توجه نشان بدهيم .
دكتر صديقه وسمقي درارزيابي كلي وضعيت توليد آثار ادبي در ايران طي سالهاي اخير تصريح كرد : واقعا نسبت به آثار ترجمه اي ، آثار ادبي بسيار اندكي در بازار داريم كه خود اين بحث ، بسيار گسترده است . البته اين را هم بگويم كه دركشورهاي جهان سوم ، هر اثري را از " غرب " به دست بياورند ،  بدون ارزيابي دقيق و حساب شده ، آن را ترجمه مي كنند كه اين موضوع قابل قبول نيست .
اين مترجم  با تاكيد برضرورت بازبيني قبل از انتشار آثار ترجمه اي در ايران و نظارت كيفي بر اين آثارياد آور شد : من معتقد به اين نيستم كه ارگان ها و دستگاه هاي دولتي اين بازبيني و نظارت را انجام بدهند ، ممكن است اين امر به محدوديت منجر گردد ، به نظر من اين كنترل بايد توسط خود مترجمان انجام بگيرد و آگاهان اين حوزه درقالب يك شورا و سنديكا ، كار نظارت بر آثار ترجمه اي را انجام بدهند ، در كل هركاري بايد به دست اهل آن بيافتد كه اين موضوع نيز استثناء پذير نيست .


محمد علي سپانلو : مي ترسم جايي به عنوان " متولي ترجمه " تاسيس شود و اجازه ي كار به ديگران ندهد / مترجمان ادبي بيشتر به " راهنما " نياز دارند تا متولي

محمد علي سپانلو - شاعر و مترجم ادبيات و سردبير ماهنامه ي جشن كتاب گفت : از زمان مشروطيت ، يك نوع رمانتيسم وارد ادبيات ايران شده است ، نمونه ي آن " افسانه ي نيما " است كه به گونه و مقدار زيادي از ترجمه ي شعرهاي رمانتيك خارجي تاثير پذيرفته است .
اين شاعر و مترجم ادبيات در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : در دوره ي سياسي شهريور بيست هم باز هم شعرهاي جديدي ترجمه شد كه از لحاظ فضاهاي سياسي و رئاليست زندگي براي شاعران ايراني الهام بخش بود و وارد جريان شعري ما شد .
محمد علي سپانلو تصريح كرد : اگر جايي مانند " انجمن مترجمان " مي بود تا بر روند ترجمه ي آثار ادبي نظارت علمي مي كرد و كار به دوباره كاري نمي كشيد ، بسياري از مشكلات موجود در باب ترجمه ي آثار ادبي حل مي شد ، البته چنين كاري چندان آسان هم نيست .
اين شاعر و مترجم ادبيات خاطرنشان ساخت : براي نمونه مي توانم بگويم كه تا امروز ، صد بار در ايران يك شعر از " پولر" ترجمه شده ، در حالي كه هيچ مترجمي به سراغ بقيه ي شعرهاي اين شاعر نرفته است !
سپانلو ياد آور شد : نيازي نيست كه جايي به عنوان متولي در حوزه ي ترجمه ي كتاب هاي ادبي به وجود بيايد ، مترجمان ما بيشتر به  " راهنما " نياز دارند تا متولي ، ما در اين كشوراز اين مي ترسيم كه جايي به عنوان متولي كار به وجود بيايد و اجازه ي كار به ديگران ندهد .    


ضياء الدين ترابي : شاملو ، رويايي ، براهني و آتشي هم تحت تاثير شاعران خارجي بودند / اين روزها سرايندگان شعرهاي بي سر و ته ، " مايكوفسكي " را سپر خود مي كنند

ضياء الدين ترابي - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : تاثير پذيري شاعران ايراني از شعرهاي خارجي واقعيتي كتمان ناپذير است ، اگر به دوره هاي قبل برگرديم ، مي بينيم كه شاعران معروفي چون " احمد شاملو " ، " يدالله رويايي " و " رضا براهني " كه شعرهاي خارجي را ترجمه مي كردند ، خودشان هم تحت تاثير اين شعرها قرار گرفتند .
اين شاعر و منتقد ادبيات در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : اين تاثيرپذيري درشعرهاي يدالله رويايي و منوچهر آتشي ، برجستگي محسوسي دارد ، اما در مورد دكتر رضا براهني مي توان گفت كه اين تاثير بيشتر در فرم و ساختار شعري وي موثر بوده است .
ضياء الدين ترابي كه مجموعه شعر " سرخ از پرنده و پرواز " را منتشر كرده است ،  تصريح كرد : وقتي كساني كه به عنوان شاعران پيشرو و برجسته ي زمان خود مطرح هستند ، از شعرهاي خارجي و ترجمه ي آثاري كه ازمرزهاي بيروني وارد مي شود ، تاثير مي پذيرند .  
وي در ادامه ياد آور شد : ترديدي نيست كه بقيه ي شاعران هم - به مرور زمان - با خواندن شعرهاي خارجي كه به فارسي ترجمه و منتشر مي شود ،  تحت تاثير قرار مي گيرند  ، دراين زمينه مي توان پژوهش هايي هم انجام داد و رگه هاي فكري شاعران سرزمين هاي ديگر را در شعرهاي شاعران خودمان پيدا كرد و مشخص كرد كه چه كسي از كدام شاعر خارجي تاثير پذيرفته است ، خيلي ها از " لوركا " تاثير مستقيم گرفته اند .
ترابي اضافه كرد :  اين روزها برخي هم به خاطر ترجمه ي غلطي كه از شعرهاي " مايكوفسكي " با عنوان " ابر شلوار پوش " به بازار عرضه شده  است ، يك سري شعرهاي بي سر و ته گفته اند ، وقتي هم كه مورد اعتراض قرار مي گيرند ، مايكوفسكي را سپر خود مي كنند !
ضياء الدين ترابي گفت : تاثير درست را قبول دارم ، اما تاثير غلط از آثار خارجي ، از ترجمه هاي غلط ناشي مي شود ، متاسفانه در سالهاي اخير كساني كه صلاحيت علمي و ادبي براي ترجمه ي شعر و داستان ندارند ، با دخل و تصرف هاي بي مورد در شعر شاعران خارجي ، الگوهاي غلط در اختيار مخاطبان شعر قرار مي دهند ، در صورتي كه اصل متن و شعر با ترجمه ي آنها كاملا مغايرت دارد .        

صميمي خلخالي : نگراني از دلسرد شدن مولفان و نويسندگان وطني جدي است / رفتار مبالغه آميز مترجمان در مورد رمان ها و شعرهاي غير ايراني جاي سوال دارد

پاشا صميمي خلخالي - شاعر و نويسنده ، گفت : طي سالهاي گذشته ، علي رغم اينكه حوزه ي تاليف در سطح مراكز فرهنگي و ادبي ، دانشگاه ها و كنگره ها در معرض توجه قرار داشته ، اما آثار ترجمه اي توانسته اند با ايجاد جاذبه هايي كاذب ، بازار كتاب هاي ادبي را قبضه كنند .
اين شاعر و نويسنده ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : متاسفانه ، جامعه ي ناشران ما بيش از آنكه توجه خود را به تهيه آثار مفيد داخلي و ترغيب نويسندگان و پژوهشگران ادبي كشور معطوف نمايد ، به آثار ترجمه اي گرايش پيدا كرده است كه اين موضوع ، ادبيات و فرهنگ ملي ما را به مفهوم واقعي جمله تهديد مي كند . 
پاشا صميمي خلخالي كه به تازگي ديوان اشعار خود را منتشر كرده است ، تصريح كرد : قرار نگرفتن ايران در قانون جهاني كپي رايت ، كار عده اي از ناشران ما را براي انتشار آثار ترجمه اي راحت كرده است ، زيرا به سهولت متني را در اختيار يك مترجم قرار مي دهند و بدون اين كه حق التاليفي به مولف و نويسنده پرداخت شود ،  كتاب به چاپ مي رسد و عنوان " كار فرهنگي " را هم بر اين عمل مي گذارند كه بايد با آن برخورد قانوني شود .
وي با اشاره به ضعف ترجمه و مترجم آثار ادبي در ايران خاطرنشان ساخت : مسلما همان طور كه ترجمه ي يك شعر فارسي به زبانهاي ديگر كار ساده اي نيست ، برگردان كردن شعرها و داستان هاي خارجي هم به زبان فارسي مشقت آميز است و بايد توسط كارشناس ويژه صورت بگيرد ، كارشناسي كه علاوه بر تسلط به زبان ، اهل ادبيات هم باشد ، اما متاسفانه مي بينيم كساني به عنوان مترجم شعر و داستان وارد ميدان شده اند كه اصولا سابقه اي در اين رشته ي تخصصي ندارند و بيشتر آثار موجود با هدف تجاري به پيشخوان كتابفروشي ها وارد شده اند .
صميمي خلخالي در پايان گفت :  در حال حاضر ، نگراني از دلسرد شدن مولفان و نويسندگان وطني جدي است ، از سويي هم  رفتار مبالغه آميز مترجمان در مورد رمان ها و شعرهاي غير ايراني جاي سوال دارد .


منوچهر آتشي : مترجمين متكي بر تكنيك هاي خارجي به زبان فارسي لطمه زدند / شعر در هيچ زباني به زبان ديگر با صورت اصلي خودش ترجمه پذير نيست

منوچهر آتشي - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : در دوران جواني من و معاصرانم ، بيشترين ترجمه ها از شعر آن روزگار فرانسه خوانده شد ، در آن دوره دو نوع ترجمه وجود داشت ، ترجمه ي تحت اللفظي و ترجمه ي ديگري كه قوي بود ، اما چون اصرار داشتند كه متكي بر تكنيك خارجي باشد ، به زبان فارسي لطمه مي زد و ما را هم مي خواست وادار كند كه به همان شكل كار كنيم .

شاعر " اتفـــاق آخــر " در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب تصريح كرد : متاسفانه در دوره ي فعلي هم اين وضعيت بر جو ترجمه هاي ادبي و شعري ما حاكم است .
منوچهر آتشي افزود : بايد اين نكته را در نظر داشت كه ترجمه ي " شعر " غير ممكن است ، شعر در هيچ زباني به هيچ زبان ديگر ،  با صورت اصلي خودش ترجمه پذير نيست ، ولي حداقل دريك ترجمه ي خوب ؛ ما مي توانيم عناصر زيبايي اش را پيدا كنيم ، پيدا كردن اين عناصر مي تواند ايجاد انگيزه كند ، ترجمه ي شعرهاي خارجي از نظر من تا همين حد مورد قبول است .
وي خاطرنشان ساخت :  نمونه ي بارز ترجمه هاي خوب شعري ، " سنگ و آفتاب " اوكتاويوپاز است ، اين ترجمه ، هر چقدر هم كه داراي نقص باشد ، ترجمه اي قوي است ومترجم به نكته هاي اصلي و اساسي در ترجمه توجه داشته است ، ترجمه اي قديمي هم از سرزمين هرز ( عقيم ) - همان زمان كه تازه از فرنگ آمده بود - خوانده ام  كه اين ترجمه هم مقيد به متن و قوي بود .
منوچهر آتشي ياد آور شد : اصولا در ايران جايي وجود ندارد كه بر روند ترجمه آثار ادبي خارج ، تشخيص اولويت هاي ترجمه ، موضوع كيفيت آثار و ... نظارت كند ، البته شنيده ام كه  در مواردي محدود ، عده اي مي خواهند كارهايي انجام بدهند و شعرهايي را با مضامين تعيين شده ( از فارسي به زبان هاي ديگر ) ترجمه كنند ، اما هنوز هيچ موسسه يا كسي در زمينه ي اول ( ازخارجي به فارسي ) قدمي رو به جلو برنداشته است ، بايد هر دو زمينه مورد توجه باشد .  

بهروز توكلي : رمان هاي داخلي روي دست نويسندگان مانده است / ناشران فرصت طلب به مظاهر بومي و ملي ما ظلم آشكار مي كنند

بهروز توكلي - نويسنده ، گفت : ترجمه ي ادبيات جهان ، موضوعي است كه از ديرباز ، دغدغه ي آگاهان ، نويسندگان و روشنفكران ادبي و فرهنگي در سطح جهان بوده است و بي ترديد كشور ما هم نسبت به اين موضوع ، احساس نياز و علاقه مي كند .
نويسنده ي " ناردانا " در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : در همه جاي دنيا ، نسبت به آثار ترجمه اي نگاه ديگري وجود دارد ، طبيعي است كه خوانندگان ايراني هم براي كسب آگاهي از وضعيت ادبيات جهان و ديد امروز نويسندگان دنيا شوق بيشتري نشان بدهند ، اما مسئولان فرهنگي و مراكز نشر بايد براي ايجاد تعادل بين توليد و عرضه ي آثار تاليفي و ترجمه اي تلاش كنند و هر دو بازار را گرم نگاه دارند .  
بهروز توكلي تصريح كرد : در كشور ما برخي از ناشران ، بيش از انتظاري كه وجود دارد به سوي عرضه ي آثار ترجمه اي گرايش پيدا كرده اند و متاسفانه اغلب اين ترجمه ها سطحي و ازارائه ي متن اصلي و منظور اصلي مولف عاجز هستند ، آنها نمي توانند براي اين كار، بهانه اي به جز كار تجاري داشته باشند ، زيرا دغدغه اي براي ارائه كار خوب به مخاطبان ندارند و كمتر در اين زمينه فعال هستند .
اين نويسنده در ادامه خاطرنشان ساخت : بعضا كتاب هايي مي بينم كه سه يا چهار نفر آن را ترجمه كرده اند و ازهر سه مترجم ، غلط هاي فاحشي سر زده است ! اين مسئله به اصل ترجمه ، هويت كار حرفه اي و متن اصلي ضربه مي زند و مسئولين فرهنگي بايد فكري براي اين نقيصه كنند .
توكلي اضافه كرد : طبيعتا تا وقتي كه متن هاي خارجي در اختيار ناشران است ، هيچ موقع حاضر نمي شوند رمان يك نويسنده ي داخلي را كه تلاش در استفاده از مظاهر بومي ، ملي و وطني  دارد ، منتشر كنند و به او حق الزحمه بدهند ، زيرا با توجه به  ادامه ي عدم عضويت ايران در كنوانسيون جهاني كپي رايت ، ناشران به انتفاع مالي چشمگيري دست مي يابند و تا دلشان بخواهد ، آثار دانيل استيل و ديگران را با ترجمه هاي نامطلوب چاپ مي كنند و تيراژ كتاب را بالا مي برند .  
وي در پايان ياد آور شد : درشرايط فعلي ، رمان ها و داستان هايي كه در داخل كشورتوليد و تاليف مي شود ،  روي دست نويسندگان مانده است و تعدادي از ناشران فرصت طلب ، با بي توجهي نسبت به معرفي مظاهر بومي و ملي ما ، به ايران و ايراني ظلم آشكار مي كنند .


كامران شرفشاهي : آثار برخي از شاعران معاصر ، برداشت مستقيم از شعر شاعران عرب است / كتاب هاي ترجمه اي قبل از انتشار بايد با متن اصلي مقابله شوند

كامران شرفشاهي - شاعر و داستان نويس ، گفت : اهل قلم ، فقط به يك كشور تعلق ندارند ، بلكه متعلق به تمام بشريت هستند به همين لحاظ سخن آنها كه دربرگيرنده ي انديشه و احساس آنهاست ، محدوديتي نمي پذيرد و از مرزهاي جغرافيايي عبور عبور كرده و مورد استقبال مردم جوامع مختلف در طول دورانها قرار گرفته است . 
اين شاعر و داستان نويس در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : ترجمه ي آثار ادبي به ويژه شعر ، به گواهي استادان فن ، بسيار پيچيده و دشوارتر از برگردان يك متن معمولي از زباني به زبان ديگر است ، تا جايي كه ترجمه ي شعر را به پرنده اي زيبا و خوش آواز تشبيه كرده اند كه پس از ترجمه ، پر و بال و نغمه اش را از دست مي دهد .
كامران شرفشاهي تصريح كرد : پس از نهضت مشروطيت ، ترجمه ي اشعار شاعران غربي در ايران رواج يافت و به چنان رونق و رويكردي رسيد كه بر فرم و محتواي شعر معاصر كشورمان تاثير غيرقابل انكاري گذاشت ، پس از پيروزي انقلاب نيز شاهد موج ديگري از ترجمه ي آثار شاعران عرب به زبان فارسي بوديم كه عمدتا دربرگيرنده ي آثار شاعران مقاومت عرب مانند نزار قباني ، محمود درويش ، سميح القاسم و ديگران بود . اين جريان نيز بر گروهي از شاعران معاصر كه داراي دغدغه هاي ديني و انقلابي بودند ، تاثير گذاشت و به شعرهاي آنها حال و هوايي عربي بخشيد ، چنان كه اگر نام برخي از اين شاعران را از پاي شعرشان حذف كنيم ، با ترجمه ي شعر شاعران عرب چندان تفاوتي ندارد .  
اين شاعر و داستان نويس خاطرنشان ساخت : ترجمه ي شمار زيادي از آثار و اشعار شاعران ملل ديگر به زبان فارسي ، زماني مي تواند ارزنده باشد كه حداقل اين كار توسط مترجماني آگاه و مسلط به ظرافت ها و ظرفيت هاي هر دو زبان صورت پذيرد تا حتي المقدور پيام شاعر و بخشي از روح شعر او به مخاطب منتقل شود اما متاسفانه در كشور ما گروهي از اشخاص با انگيزه هاي ديگر به ميدان آمده و آثاري را به اسم ترجمه ي اشعار شاعران بلند مرتبه ملل ديگر عرضه كرده اند كه به نحو حيرت آوري مي توان گفت كه از هيچ ارزشي برخوردار نيست و يقينا چنين ترجمه هاي نازلي نه فقط موجب دلزدگي مخاطب نسبت به مطالعه ي شعر و آثار ادبي خواهد شد ، بلكه داراي عوارض ويرانگر ديگري هم هست كه از هيچ يك از عناصر شعري بهره اي نبرده اند ، ليكن مدعي هستند و عرصه را براي آثار ارزشمند تنگ مي كنند و زمينه ي انحراف استعدادها را فراهم مي آورند .
دبير كنگره هاي شعر كارگري اظهار داشت : گاهي مترجمان ، شناخت كافي از شاعر و منزلت شعر او ندارند و حتي نمي دانند كه به سراغ چه كسي رفته اند ؟! به عبارت ديگر ، مترجم به سراغ شاعري رفته است كه حتي در سرزمين خودش چندان اعتباري ندارد ، از ديگر سو علي رغم بزرگراهي كه براي ترجمه ي آثار شاعران ملل ديگر به زبان فارسي گشوده شده ، كوره راه ترجمه ي آثار شاعران ايراني به زبانهاي ديگر روز به روز تنگ تر و باريك تر مي شود تا جايي كه حتي بسياري از شاعران بلند آوازه ي ادبيات فارسي در برخي از كشورهاي جهان ناشناخته باقي مانده اند يا اين كه از قرن هشتم به اين طرف ، ديگر نام و نشاني از هيچ شاعرايراني يافت نمي شود !
شرفشاهي خاطرنشان ساخت : مهيا ساختن زمينه براي فراگيري زبانهاي خارجي توسط شاعران و نويسندگان ، موجب مي شود سطح كيفي آثار ترجمه شده ارتقا پيدا كند ، زيرا شاعران و نويسندگان به ريزه كاري ها و حساسيت هايي كه در اين قلمرو وجود دارد ، اشراف افزونتري دارند و در انتخاب آثار نيز مي توانند از ذوق و دانش ادبي خود مدد بگيرند .
اين شاعر و داستان نويس در پايان ياد آور شد : از مسئله ي سرعت روزگار ما و عدم سخت گيري ناشران در تشديد بحران فعلي در حوزه ي ترجمه ي آثار ادبي كه بگذريم ، موضوع عبور آثار ازصافي كارشناسي هم موضوعي بسيار مهم است كه متاسفانه فعلا محلي از اعراب ندارد ، زيرا هر اثر ترجمه اي بايد قبل از انتشار ، با متن مقابله شود . 

 

 

 

 


 



 

 



 

 








 

     




 





 
 
 


 






 





 
 
 


 

کد خبر 151598

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha