به گزارش خبرنگار مهر، معماری سرزمین گیلان می تواند از دو جنبه شرایط اقلیمی - محیطی و طراحی معماری مورد بررسی و تفسیر قرار گیرد هر چند تاثیر اقلیم بر روی فرم و عملکرد بناها را در شمال به عنوان عامل تعیین کننده در نظر می گیرند ولی جنبه های معماری و زیباشناختی آن نیز از اهمیت والایی برخوردار است.
مطالعه نحوه شکل گیری و آرایش دراز مدت سکونت گاههای شهری در همه جای دنیا می تواند اطلاعات مفید و سازنده ای را در اختیار عموم افراد به ویژه مجریان و محققان بخش معماری و شهرسازی به خصوص دست اندرکاران امر مهم احیاء و بهسازی بافتهای فرسوده شهری قرار دهد.
سکونت گاههای شهری قدیمی گیلان مطالعه شود
مستند سازی فرآیند مهم و پیچیده ساماندهی محلات و مناطق واقع در محدوده بافتهای فرسوده شهری گیلان نیز می تواند آثار مثبت فراوانی در جریان سیر تحولات احیاء بافتهای فرسوده شهری کشور بر جای نهد.
یک کارشناس معماری و شهرسازی در این زمینه گفت: بافت فرسوده شهرهای ساحل جنوبی دریای خزر از جمله استان گیلان به ویژه شهرهای قدیمی آن همچون لاهیجان، لنگرود، رشت، املش، سیاهکل، فومن و تالش در تاریخ ایران از جایگاه ویژه ای در حوزه معماری و شهرسازی برخوردار هستند.
عباس رنجبر افزود: با پرداختن به نکات علمی و تاریخی آن و همچنین توجه عمیق به آموزهها و فنون منطقه ای معماری و شهرسازی خاص البرز شمالی به ویژه نحوه ساخت منازل، مساجد، مساکن، محلات، میادین، گذرگاهها، مراکز تجاری، ورزشی، تفریحی و غیره آنها می تواند اطلاعات مفید و گرانقدری را در اختیار مجریان امر مهم احیاء و نوسازی بافتهای فرسوده شهری قرار دارد.
وی همچنین به بافت و سبک معماری شهرهای رشت و لاهیجان اشاره کرد و اظهارداشت: بناهای رشت از سبک معماری ویژه ای برخوردار است که تبلور آن را در میدان اصلی شهر " میدان شهرداری " می توان مشاهده کرد که این بناها ارزش فرهنگی - هنری دارند.
این کارشناس معماری ادامه داد: بازار ماهی فروشان رشت و بازار اصلی آن که در مجاورت یکدیگر قرار دارند از نقاط دیدنی و مهمترین مرکز خرید و فروش کالا در استان گیلان به شمار می آیند.
وی همچنین با اشاره به اینکه لاهیجان از زیباترین شهرهای گیلان و از جمله ایران است، گفت: موقعیت جغرافیایی این شهر در ناحیه کوهپایه ای که تپه ماهوره ای آن را به بوته های همیشه سبز چای در ردیف کاریهای منظم هندسی پوشانده است، همراه با معماری بسیار زیاد و خانه های ویلایی با سقفها و رنگها آمیزی متنوع، جلوه زیبایی به شهر بخشیده است.
زیبایی های طبیعت و شهرسازی در لاهیجان یکدیگر را تکمیل کرده اند
رنجبر با بیان اینکه در لاهیجان زیبایی های طبیعت و شهرسازی یکدیگر را تکمیل کرده اند، یادآورشد: ارکان اصلی شهر لاهیجان مانند سایر شهرهای قدیمی ایران شامل مسجد، بازار، محله و قلعه است.
به هر حال بافت هر شهری تحت تاثیر ویژگیهای اقلیمی و خصوصیات معماری شکل می گیرد که این بافتها باید از سوی مدیران شهری مستند سازی شوند چرا که در گذر زمان گرد فرسودگی بر روی این میراث کهن می نشیند.
مصداق این مهم محله های قدیمی و فرسوده صیقلان و سرخبنده در هسته مرکزی شهر رشت و نزدیک میدان شهرداری و در مجاورت بازار بزرگ و تاریخی آن واقع شده که از گذشته های دورمحل سکونت تجار و بازاریان و افراد متمول بوده است.
به مرور زمان به دلایل مختلفی از جمله تغییر الگوی مصرف ساختمان و تغییر نگرش محل زندگی ( شمال و جنوب شهر ) منجر به فرسودگی این دو محله شد که در نهایت در اثر عوامل تأثیرگذار منفی اجتماعی و اقتصادی دیگری جزء بافتهای مسئله دار شهری محسوب شده که مسئولان استانی و کشوری را بر آن داشت تا در ارتباط با احیاء و بهسازی بافت فرسوده موجود در آنها چاره اندیشی کنند.
در این ارتباط معاون عمرانی استاندار گیلان با تاکید بر اینکه نوسازی بافت فرسوده یک ضرورت اجتناب ناپذیر است، گفت: تجدید حیات و اصلاح کالبدی شهر رونق اقتصادی و تقویت ساختار فرهنگی شهر بخشی از نتایج مثبت احیای بافت فرسوده است که در نهایت توسعه پایدار شهری را به وجود می آورد.
لزوم مستند سازی بافتهای فرسوده شهری در گیلان
محمد اکبرزاده بر لزوم مستند سازی بافتهای فرسوده شهری تاکید کرد و افزود: وجود گستره ای وسیع و فراگیر از بافتهای ناکارآمد و مساله دار در شهرها یکی از مهمترین مشکلات پیش روی مدیریت شهری است.
وی ادامه داد: بافت فرسوده به بافت های گفته می شود که در داخل محدوده شهر، روستا و یا حاشیه آن شکل گرفته اند و به دلیل قدمت و یا نبودن برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل گیری آنها و نبود شرایط زیستی و ایمنی و نیز نابه سامانی های کالبدی اجتماعی و اقتصادی فرسوده شده اند و از نظر برخورداری از ایمنی استحکام و خدمات شهری دچار کمبود هستند.
بدون شک معماری شهرهای قدیمی گیلان به عنوان جلوه های از هنر و زیبایی زبان زد و عام و خاص در کشور و در دنیاست بنابراین باید به خوبی از این گنجینه ها صیانت و به نسل های آینده انتقال دارد.
نظر شما