به گزارش خبرنگار مهر، جلسه نقد و بررسی مجموعه داستان «چتر کبود» نوشته جواد افهمی، عصر دیروز پنجشنبه 5 بهمن با حضور محسن حکیم‌معانی، فرحناز علیزاده، سیروس نفیسی، نویسنده اثر و علاقه‌مندان ادبیات داستانی در فرهنگسرای اخلاق برگزار شد.
سیروس نفیسی در این برنامه گفت: من این کتاب را دیروز گرفتم و فکر کردم نمی‌توانم در این مدت بیش از نیمی از آن را بخوانم، ولی کتاب آن‌قدر جاذبه داشت که تا همه آن را خواندم. این جذابیت قطعا از ویژگی‌های کتاب است. این را بی‌تعارف بگویم که در فضای ادبیات کشور با آثار زیادی روبرو هستیم و بی‌اغراق و بدون پیشداوری بگویم که «چتر کبود» را بالاتر از حد انتظار دیدم.
وی افزود: این کتاب یکی از مجموعه داستانهای خوبی است که در این وانفسای کارهای خوب داریم. امروزه اکثر آثار در سطح متوسط قرار دارند و با پدیده متوسط نویسی روبرو هستیم، ولی این کتاب از حد متوسط بالاتر است. مهم‌ترین وجه بارز کتاب‌ها ویژگی‌های انسانی‌شان است. می‌توان داستانهای این مجموعه را به دو گروه داستانهای آدم‌های اجتماعی و جنگی تقسیم کرد، ولی فکر می‌کنم، آن‌چه در همین دسته‌بندی هم بارز و مشخص است، نگاه انسانی آدم‌ها و موقعیت‌هایی است که گرفتارشان می‌شوند.
این منتقد ادامه داد: افهمی در بسیاری از داستان‌ها رویکرد و زاویه دید نمایشی داشته است؛ به جز چند داستان. و در داستان‌هایی که زاویه دید عینی و نمایشی است، موفق‌تر عمل کرده است. یعنی در جاهایی که دورتر ایستاده و از بیرون نگاه می‌کند، زیباتر به درون شخصیت‌ها نقب زده و شخصیت‌پردازی کرده است. البته می‌توان داستانهای کتاب را به داستانهای دقیق و جزیی‌نگر و انتقادی و داستان‌هایی که از این فضا فاصله دارند، تقسیم کرد.
نفیسی گفت: من «چتر کبود» را مجموعه‌ای می‌بینم که به روابط انسانی، جزیی‌نگرانه نگاه کرده است. درباره داستان آخر مجموعه باید بگویم که یک کار فرمی است و نویسنده در داستانهای دیگر این کار را نکرده است، ولی در این داستان دست به خلق یک داستان فرمی زده است. زبان این داستان هم متفاوت از دیگر داستانهای کتاب است و با آن زبان سرراست، سلیس و موجز داستانهای دیگر فاصله دارد.
وی در ادامه گفت: به نظرم به جای این که بگوییم داستانهای افهمی ضد جنگ‌اند، بهتر باشد بگوییم نگاهشان به جنگ، انسانی است. جنگ قساوت‌ها و صحنه‌های وحشتناک‌تری دارد و افهمی می‌توانست تصاویر موحش‌تری در داستان‌هایش خلق کند که این کار را نکرده است. داستانهای جنگی کتاب، بیشتر از این که ضد جنگ باشند، روابط انسان‌ها را در جنگ نشان می‌دهند. من شخصا بهترین داستان مجموعه را «حکایت جنازه منتظر» می‌دانم که یک داستان کامل و بسیار دقیق است و شرایط اجتماعی را تصویر می‌کند. نگاه انتقادی و حتی رگه‌هایی از نگاه طنز هم در آن نهفته است.
در ادامه حکیم‌معانی گفت: من با این که دوستان زاویه دید و روایت برخی از داستان‌ها را نمایشی و دوربینی توصیف می‌کند، مخالفم چون در این صورت داستان‌ها سراسر غلط می‌شوند.
افهمی هم در پاسخ به سئوال دلیل تغییر زاویه دید در داستان آخر مجموعه گفت: من در این داستان، قصد داشتم با تغییر زاویه دید، به تغییر ذهنیت برسم. یعنی هدف از تغییر زاویه دید، رسیدن به تغییر ذهنیت بود. حالا چقدر در این زمینه موفق بوده‌ام، چیزی است که توسط مخاطب باید اعلام شود.
نظر شما