چوب حراج بر کتابهای خطی کهن یزد/ دلالان فرهنگ را با دلار طاق می زنند

به گزارش خبرنگار مهر، کتب خطی از گنجینه های معنوی هر منطقه به شمار می روند و به عنوان میراثی گران بها مورد توجه قرار گرفته اند.

ولع حفظ و نگهداری کتب خطی به لحاظ بهره مندی از فرهنگ گذشتگان و انتقال متون کهن از نسلی به نسل دیگر پسندیده است اما این روزها نگرانی نگاهی دلالانه به کتب خطی سبب نگرانی اهالی فرهنگ استان یزد شده است.

یزد از استانهایی است که به دلیل حضور علما و فضلای برجسته، اندیشمندان و فلاسفه بزرگ، گنجینه ای از کتب خطی است و علاوه بر مرکز اسناد و کتابخانه ملی و کتابخانه های قدیمی استان در بسیاری از کتابخانه های شخصی نیز آثاری از کتب خطی دیده می شود.

طی سال های اخیر تعداد زیادی از مردم با اعلام نهادهای مختلف و به دلیل جلوگیری از فرسودگی و پوسیدگی کتاب، کتب خطی خود را به میراث فرهنگی، کتابخانه ملی و ... اهدا کرده یا فروختند اما تعداد زیادی از این کتابها هنوز در دست مردم است و بسیاری از مردم از ارزش این کتاب ها بی خبرند.

ارزش ریالی و مادی تنها بخشی از بهای کتب خطی است و آنچه بیش از ارزش ریالی کتب خطی مورد غفلت قرار گرفته، اهمیت فرهنگی این کتب است.

خرید و فروش کتب خطی به امری عادی در خیابانهای یزد تبدیل شده است

این روزها خرید و فروش کتب خطی توسط دلالان به امری عادی در برخی خیابان های یزد تبدیل شده و حتی در برخی عتیقه فروشی ها و امانت فروشی ها، رد پایی از نسخ خطی مشاهده می شود.

بسیاری از این کتب ویژه استان یزد و نوشته شده به دست علما و نویسندگان یزدی است اما بی توجه به اهمیت این کتاب برای استان یزد، کتب توسط دلالان به فروش می رسد و در حالتی خوش بینانه اگر از کشور خارج نشود، حداقل از استان خارج شده و به سایر استانها می رود.

بسیاری از کتب خطی نیز وقف مساجد شده اند و هیئت امنای این مساجد به دلیل عدم آگاهی از نحوه نگهداری این گونه کتب و عدم تمایل به واگذاری کتب برای مرمت به میراث فرهنگی، شرایط بسیاری بدی را برای این میراث ارزشمند رقم زده اند.

مسئولان هم از حراج کتب خطی مطلعند

چوب حراج این روزها در حالی بر کتابهای خطی و کهن یزد می خورد که بسیاری از مسئولان نیز از آن مطلعند اما به دلیل عدم مالکیت کتابها کاری از دست آنها ساخته نیست.

دلالان نیز بی توجه به اهمیت قدمت و آثار فرهنگی که کتب خطی می توانند در استان بر جای بگذارند، فرهنگ مرز و بوم خود را با دلار طاق می زنند و در مقابل کتب خطی فقط و فقط پول را می شناسند.

مدیر اسناد و کتابخانه ملی استان یزد نیز نسبت به خرید و فروش کتب خطی در خیابانهای یزد ابراز نگرانی کرده و گفته است: معضل خرید و فروش غیر قانونی اسناد و کتب خطی در شهر یزد به نقطه بحران نزدیک می شود.

محمدرضا ملک ثابت اظهار داشت: با توجه به دیده ها و شنیده ها، خرید و فروش نسخه های خطی و اسناد تاریخی توسط دلالان میراث فرهنگی و خروج آنها از استان و کشور جدی است و شایسته است متولیان امر تدبیری برای خرید و نگهداری این میراث با ارزش پیشینیان بیاندیشند.

وی افزود: بسیاری از کتب خطی اعتقادی شیعه از کشور خارج شده و توسط مخالفان مذهب حقه شیعه نابود می شوند و یا در بهترین حالت این کتابها و اسناد قدیمی از استان خارج شده و در استان های همجوار فروخته می شود.

سرمایه های ملی ایران موزه های خارج از کشور را رنگین کرده است

ملک ثابت عدم حمایت مالی از ارگان های ذی ربط و موجود نبودن ردیف بودجه را باعث از دست رفتن این سرمایه های ملی و رنگین شدن موزه های خارج از کشور از اسناد تاریخی ایران دانست.

بسیاری از کتب خطی که این روزها در دست دلالان جابجا می شوند، در تاریخ شیعه بی نظیر هستند و اسنادی ارزشمند در حیطه مذهب شیعه به شمار می روند اما تاکنون شاهد بوده ایم که بسیاری از این کتب از ایران به عنوان بزرگترین مجمع شیعیان جهان خارج شده است.

نگهداری غیراصولی کتب را غیرقابل استفاده می کند

به نظر می رسد وضعیت یزد در زمینه خرید و فروش این کتب از سایر نقاط کشور نگران کننده تر است به همین دلیل لازم است مسئولان تدابیر ویژه ای در این زمینه بیاندیشند و از به یغما رفتن فرهنگ گذشتگان جلوگیری کنند.

نه تنها خرید و فروش بلکه نگهداری نادرست و غیراصولی از کتب خطی نیز آسیب های جدی به آنها وارد می کند و بر اساس مشاهداتی از کتب خطی، بسیاری از آنها دیگر قابل بهره برداری نیستند.

نیره شفیعی پور