بخش پایش میزان دارو در خون مادران و نوزادان راه اندازی شد

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر پیروز صالحیان مسئول آزمایشگاه بیمارستان صارم با اعلام این خبر افزود: با پایش سطح دارو در خون نوزادان به ویژه نوزادان نارس و مادران در معرض خطر (مانند مسمومیت حاملگی و یا زایمان زودرس)، می توان سلامت مادر و نوزاد را تضمین کرد.

وی ادامه داد: TDM مخفف (Therapeutic Drug Monitoring  ) بوده و دو کاربرد اصلی آن پیشگیری از مسمومیت دارویی و اجتناب از درمانهای بی اثر است.

دکتر مریم نامدار، مسئول بخش TDMبیمارستان صارم با اشاره به اینکه هدف از تجویز دارو، پیشگیری، کنترل یا درمان بیماری است، خاطر نشان ساخت: در مواردی عوارض دارویی نه تنها باعث می شود، کنترل و درمان بیماری موثر واقع نشود بلکه سلامت و جان بیمار را نیز به خطر می اندازند . این در حالی که بسیاری از عوارض دارویی در صورت مانیتورنیگ (پایش) سطح دارو در خون قابل پیشگیری است.

وی ادامه داد: با اندازه گیری مقدار دارو در خون در زمان های معین و مطابقت آن با مقادیر استاندارد، می توان مطمئن شد که خطر سمیت دارو، بیمار را تهدید نمی کند . به عبارت ساده تر با تنظیم دوز، اجازه نمی دهیم، میزان دارو در خون بیمار از حد مجاز بالاتر رود.

نامدار افزود: به کمک روش TDM همچنین مسمومیت های اتفاقی و عمدی ناشی از خطای تجویز، نسخه نویسی یا نسخه پیچی شناسایی می شود.

وی یادآور شد: مسمومیتهای دارویی به راحتی بیمار را در معرض انواع خطرها ، آسیب های برگشت ناپذیر و جدی به ارگان های مهم و حیاتی بدن و حتی مرگ قرار می دهد . آسیب به کلیه ها، شنوایی گوش ها، سلامت قلب، مغز و حتی مرگ از جمله این خطرها به شمار می رود.

مسئول بخش TDM بیمارستان صارم اجتناب از درمانهای بی اثر را از دیگر کاربردهای TDM برشمرد و گفت: در مواردی میزان دارو در خون بیمار کافی نیست یا به عبارتی دارو به سطح درمانی و اثربخش نرسیده است . پس بیماری به دلیل غفلت درمانگر در حال پیشروی است. مثلا آنتی بیوتیک ناکافی سبب پیشروی عفونت و ناکافی بودن داروی ضد تشنج، موجب حمله تشنج می شود. در چنین شرایطی لازم نیست با تغییر دارو یا افزودن داروهای متعدد شرایط را پیچیده تر کنیم، کافی است با تنظیم دوز دارو به کمک TDM و با کمترین عوارض، درمان کارآمد را به کار گرفت.

وی TDM را یکی از ارکان ضروری داروسازی بالینی در مورد داروهای خاص و به ویژه  بیماران خاص برشمرد که می بایست در دستور کارگروههای درمانی قرار گیرد.

نامدار با تاکید براینکه داروهای خاص مورد اشاره و پروتکل های پایش در مراجع دارویی ( رفرانس ها ) معین و لازم الاجرا هستند، اظهار داشت : TDM در گروه بیماران خاص مانند زنان باردار و نوزادان بستری شده در NICU ( آی سی یو نوزادان ) از اهمیت زیادی برخوردار است.

آمار ثبت شده عوارض دارو در سازمان جهانی بهداشت تکان دهنده است. براساس این آمار، بیش از 65 درصد موارد بستری در بیمارستانهای ایالات متحده امریکا ناشی از عوارض دارویی است و سالیانه میلیاردها دلار صرف درمان ناشی از داروها می شود. همچنین سالانه در جهان مردم و دولتها رقم هنگفتی را صرف درمان و عوارض دارویی می کنند و خسارتهای سنگینی را متحمل می شوند. نکته قابل تامل آنکه 70 تا 80 درصد عوارض گزارش شده، ناشی از داروهای رایج است و نه داروهای جدید.

در ایران نیز به دلیل آنکه این مسئله تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است، آماری در دسترس نیست، اما آنچه مسلم است با پایش دارو می توان، ضمن حفظ سلامت بیماران از عوارض و هزینه های درمانی کاست.

پژوهشگران بخش TDM بیمارستان فوق تخصصی زنان صارم به عنوان اولین بیمارستان پیشگام در این زمینه هم اینک فعالیتهای پژوهشی را در زمینه میزان تجویز دوزهای دارویی در دست انجام دارند که نتایج آن پس از تکمیل منتشر خواهد شد.