عبدالله اسفندياري ، مسوول حوزه معناگراي بنياد سينمايي فارابي و داور بخش معناگراي جشنواره فجر در پنجمين روز جشنواره درباره بازتاب و چگونگي فيلمهاي اين بخش به توضيحاتي داد.
وي در گفتگو با خبرنگار سينمايي خبرگزاري "مهر" درباره باز تاب آن و اينكه پيش بيني هاي اوليه متحقق شده است يانه گفت: بازتاب آن در ميان مردم بد نبوده است اما فيلمهايي كه گزينش شده اند، همه آنها فيلمهاي مطلوبي نبودند يكي دو فيلم از آثار اين بخش بيشتر در ژانر ترسناك مفهوم مي يابد تامعناگرا و البته فيلمهاي مطلوبي بود كه آرزوي ما نمايش آنها بود كه بعضا به دست ما نرسيد و بعضا هم با وجود خوبي فيلم ، از لحاظ پوشش بازيگران ، مناسب نبود و مشكلاتي اين گونه باعث شد اين مجموعه به طور كامل مطلوب نباشد ولي به عنوان قدم اول خيلي خوب بود و اميدواريم در سالهاي آينده بهبود يابد. شخصيت هايي هم در جهان روي اين زمينه كار مي كنند و از بزرگترين و بهترين آنها ، يكي همين كريستف زانوسي است كه شخصيت بسيار بزرگي است و فيلمهايي هم كه خودش ساخته در اين فضا هستند و آدم بسيار باسواد و متفكري است و از شخصيتهاي برجسته كشور لهستان به شمار مي رود . امثال ايشان يا آقاي تادائو ساتو كه معرف سينماي ايران در ژاپن بوده است كمك خواهند كرد و اطلاعاتي را جمع آوري خواهيم كرد تا فيلمهاي بهتري را در اين بخش داشته باشيم . در ميان فيلمهاي بخش معناگراي جشنواره كار مي كنم 4 -5 فيلم هستند كه خيلي شايسته هستند كه خوشبختانه يكي دو عنوان آن ايراني است.
اسفندياري درباره بازتاب رسانه اي اين بخش گفت: بازتاب رسانه اي خوب بوده، مدتها اين بازتاب اگر بعضي اوقات با واقعيت موجود منطبق نباشد و آرام پيش نرود، واجد اثري منفي خواهد شد. مثل آنكه از كسي بيش از حد تعريف كنند و وي تبديل به موجودي لوس و نيز شود . اميدوارم زيادي بحث كردن غير مطلوب روي اين بحث اثرات منفي نگذارد. سو تفاهم نشود، مانند بچه اي كه پدر و مادر زياد او را دوست دارند و او بتدريج لوس مي شود و مورد حسد بچه هاي ديگرواقع مي شود . اميدوارم بخش معناگرا چنين نشود .
وي دراين باره كه آيا گزينش چنين بخشي ، معقول بود، اظهار داشت. بله هم معقول بود و هم نيازها از ساليان پيش بود. ما در زماني سينماي انديشه ، سينماي عرفاني و سينماي ديني را مطرح مي كرديم و اكنون هم آن مفاهيم در بخش معناگرا موجود داست . بنابراين اين يك نياز در كشور ما و در فرهنگ ماست . چون ريشه هاي فرهنگي ما با اين موضوع خيلي عجين است. منتها من روي نحوه پيشرفت موضوع حرف دارم.
اگر اين مسير طبيعي و با طي مراتب نباشد ، به انجام نخواهد رسيد و به شكست مي انجدمد. چنان كه با بوق و كرنا مي آييم و بودجه هاي زيادي را هزينه مي كنيم و سعي مي كنيم بيش از قدرت واقعي فيلمساز يا بيش از حد قدرت واقعي فيلمسازي ايران؛ فيلمي را بزرگ مي كنيم ولي در آخر ، سرمان به ديوار مي خورد. در همين جشنواره نمونه اين گونه فيلمها را داريم كه بدون طي مراتب به موضوع بلندي دست اندازي كرده اند و به جاي مفيد بودن تاثير منفي دارند و بزرگترين اثر منفي شان اين است كه ممكن است راه پرداختن به اين موضوع را ببندند .
داور ايراني بخش معناگراي جشنواره درباره ديدگاه ميهمانان خارجي جشنواره در باره اين بخش گفت و گو با "هر" گفت: من به طور مشخص از آقاي زانونسي بگويم كه درباره يكي دو فيلم خارجي اين بخش كه بيشتر به سينماي ترسناك شبيه بودگفت: چه كسي گفته اينها معناگراست با همان واژه Spiritual مسوول حوزه معناگراي بنياد فارابي در اين باره كه آيا آنچنان بضاعتي درحوزه اين گونه فيلمها هست كه اعلام شده جشنواره فيلمهاي معناگرا به شكل مستقل در مشهد برپا خواهد شد گفت: اين بضاعت در جهان وجود دارد بشرط اينكه ما چند كار را انجام دهيم . يكي اينكه گزينش وجستجويمان را در دنيا و در همه طول سال و با انرژي انجام دهيم و دوم اينكه فيلمهاي معناگرايي را كه از نظر تصويري مشكل دارند با كمي سهل گيري بتوانيم نشان دهيم . ما فيلم معناگرايي داريم كه قصه اش خيلي خوب است واثرش خيلي خوب است ولي فرض كنيد خانمي كه در آن فيلم بازي مي كند ، لباسش مناسب نمايش در جمهوري اسلامي نيست و مثلا آستين حلقه اي دارد. اين را بايد بتوان نمايش داد. اگر بخواهيم اين صحنه ها را حذف كنيم ، فيلم آن اثر مطلوب را از دست مي دهد.من مي خواهم بگويم كه معضلات بيرون از اين بخش و معضلاتي كه مخصوص به محدوديتهاي ماست ، گاهي اين مساله راموجب مي شود براي مثال يكي از فيلمهايي كه مي توانست در اين بخش جا بگيرد و فيلم خوبي بود آخرين فيلم آلخاندرو آمنا بار ، فيلم درياي درون بود . موضوع فيلم بسيار قابل تامل است بحث اين است كه آيا انساني مي تواند مرگ اختياري را اختيار كند، مرگ از روي ترحم بيماري كه اميد به زندگي ندارد و مي خواهد خود كشي كند. همه بحث فيلم در اين باره است و صحنه هاي معناگرا و فرا واقعي م دارد و بسيار فيلم خوبي است ، خوب ساخته شده اما اگر بخواهيم اين فيلم را سما در اينجا مطرح بكنيم ، آيا همه دستگاه رسمي تفكر ديني برنمي آشوبد كه شما داريد يك چيزي را كه حرام است مطرح مي كنيد؟ چنانكه كليسا ها عليه فيلم بر آشفتند و عليه آن حرفهايي زدند و اكنون كارگردان ، درگير بااين موضوعات است. ما بايد اين فضاها را ايجاد كنيم . يعني ما اگر مي خواهيم فيلم معناگرا با همه ابعادش در ايران ديده شود و مورد بحث واقع شود ، چون مهم بحث انگيزي هاست ، نه خود فيلم صرفا اگر بخواهيم اين كار را بكنيم بايد ظرفيت خودمان را بيشتر بكنيم ، ظرفيت دموكراتيك مان را راجع به اين مفاهيم بايد بيشتر بكنيم نهادهاي رسمي ،نهادهاي حكومتي وهمچنين نهادهاي فكر و فرهنگي ، بايد اين ظرفيت را ايجاد بكنند تا بتوانيم از همه دستاوردهاي تفكرات معناگرايي درجهان بهره مند شويم.
وي در مجموع اين بخش را مفيد دانست و افزود: در طول تاريخ هم اين مسائل را داشتيم مي دانيد كه يكي از مهمترين معناگرايي ها ما در ادبيات ماست و يكي از عولهاي اين تفكر ؛ مولوي است و مي دانيد كه همين مولوي ومثنوي اش را با انبر درحوزه ها برمي داشتند و اينور و آنور مي كردند، بخش مي دانستند بحث اين است . اين بحثها همين الان هم هست منتها نوعش عوض شده است.
نظر شما