سراب بین المللی شدن برای شعب دانشگاهی

به گزارش خبرنگار مهر، شعب بین الملل دانشگاههای کشور در حوزه وزارت علوم و وزارت بهداشت بر اساس اهدافی از جمله پذیرش دانشجویان خارجی و بستر سازی برای ادامه تحصیل متقاضیان ورود به دانشگاهها که پشت درهای کنکور جا می مانند ایجاد شد به طوریکه دانشگاهها در سایتهای خود یادآور شده اند: "دانشگاه ... درصدد بر آمد تا با تاسیس یک واحد بین المللی امکان تحصیل در داخل کشور را برای این افراد فراهم کند. ضمناً تاسیس واحد های دانشگاهی در مناطق آزاد تجاری موجب گسترش فرهنگ و رونق اقتصادی این مناطق می شود که قویاً مورد حمایت دولت است".

واحدهای دانشگاهی که عنوان بین الملل را یدک می کشیدند

هم اکنون واحدهای بین الملل دانشگاههای کشور به جذب دانشجوی شهریه ای از داخل کشور می پردازند در حالی که قرار بود این واحدها زمینه جذب دانشجویان خارجی و گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی را فراهم کنند از این رو عنوان بین الملل به آنها اطلاق شد.

در حال حاضر بیشتر این شعب تنها به پذیرش دانشجوی ایرانی از طریق کنکور و یا سوابق تحصیلی می پردازند و در بهترین حالت دانشجویان ایرانی خارج از کشور را که می خواهند به کشور بازگردانند می پذیرند.

در این میان تنها دانشگاه علوم پزشکی تهران است که در شهریورماه 90 اعلام کرد چند دانشجوی خارجی در این دانشگاه به تحصیل می پردازند.

اخذ شهریه های بالا از دانشجویان در شعب دانشگاهی

واحدهای بین المللی که عمدتاً در سطح مناطق آزاد تجاری راه اندازی شده اند، شهریه های بسیار بالایی را از دانشجویان اخذ می کنند. شهریه هایی که از 30 تا 100 میلیون ریالی در هر نیمسال متغیر است.

بین الملل ها منابع کسب درآمد دانشگاهها

در واقع واحدهای بین الملل به نوعی به منبع کسب درآمد برای دانشگاههای مادر بدل شده اند چرا که دانشگاههای دولتی بر اساس قانون ملزم به آموزش رایگان دانشجویان هستند و می توانند با ایجاد شعبه های بین المللی از دانشجویان شهریه دریافت کنند.

از سوی دیگر الزام به تدریس زبان فارسی یکی دیگر از موانع شعبه های بین المللی دانشگاهها برای جذب دانشجوی خارجی عنوان می شده است، چرا که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تدریس در همه دانشگاهها در داخل ایران تنها باید به زبان فارسی انجام گیرد.

با این وجود شورایعالی انقلاب فرهنگی در مصوبه ای که به صورت ماده واحده به تصویب رساند برای سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، صنعتی شریف و تهران مجوز ارائه برخی دروس به زبان غیرفارسی در واحدهای بین الملل را صادر کرد که به این ترتیب زمینه جذب دانشجوی خارجی را در این سه دانشگاه هموار کند.

انتقادات نسبت به شعب بین المللی که بین المللی نبودند

اما این موضوعات هم مانع انتقادات نسبت به نحوه ادامه فعالیت شعب بین الملل دانشگاهها نشد و همانطور که علی عباسپور تهرانی فرد رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی معتقد است، کسب درآمد یکی از اهداف راه اندازی شعب بین المللی دانشگاهها شده و فلسفه پذیرش دانشجو در شعب بین الملل مشخص نیست.

وی خاطرنشان کرد: دانشجویان به اسم دانشگاه بین المللی ثبت نام می کنند اما کلاسها در همان شهر دانشگاه مادر برگزار می شود از این رو اصلا فلسفه پذیرش دانشجو در شعب بین الملل مشخص نیست. دانشجویان این شعب ایرانی هستند و دانشجوی خارجی ندارند.

مشکل پروازی بودن اساتید شعب دانشگاهی

این انتقادات از سوی مسئولان آموزش عالی وارد تشخیص داده شد و به نظر می رسد حذف عنوان بین الملل از نتایج این بررسی ها باشد چرا که در زمان اوج انتقادات از شعب بین الملل دانشگاهها برزویی - مدیرکل وقت دفتر گسترش آموزش عالی از رفع مشکل پروازی بودن اساتید و پذیرش دانشجوی خارجی در واحدهای بین الملل دانشگاهها در طرح بازنگری این دوره ها خبر داد.

برزویی در گفتگو با مهر تاکید کرد: وزیر علوم اعلام کرده است که باید واحدهای بین الملل دانشگاهها به صورت واقعی بین الملل باشند نه اینکه فقط راهی برای شکل دیگری از پذیرش باشند. همه مشکلات و انتقادهایی که به واحدهای بین الملل دانشگاهها وارد است در طرح بازنگری واحدهای بین الملل مد نظر قرار می گیرد تا مأموریت های واقعی واحدهای بین الملل انجام شود.

در این میان دکتر مرضیه وحید دستجردی- وزیر بهداشت نیز در تاکید کرد: در حال حاضر 12 شعبه بین الملل دانشگاهی داریم که برخی از آنها برای استفاده بهتر از ظرفیت آموزش عالی به شعب غیرانتفاعی تبدیل می شوند. پیش از این نام شعب دانشگاههای علوم پزشکی، شعب بین الملل بود اما ما به این نتیجه رسیدیم که همه دانشگاههای ما توانایی ایجاد شعبه بین المللی را ندارند چرا که شعبه بین المللی باید دانشجویان خارجی را جذب کند. تاسیس شعبه های غیرانتفاعی در توان دانشگاههای علوم پزشکی است تا بتوانند از ظرفیت مازاد استفاده کرده و هزینه آن را به شکل غیرانتفاعی تامین کنند.

وحیددستجردی تاکید کرد: شعب بین الملل باید پس از 5 سال بتوانند حداکثر 30 درصد دانشجوی خارجی جذب کنند که این موضوع نیازمند ایجاد زیرساخت مناسب است.

کیفی شدن پذیرش و عدم توسعه شعب پزشکی

دکتر محمدعلی محققی- معاون وزیربهداشت نیز در آخرین اظهار نظر خود یادآور شد: شعب بین المللی دانشگاه های علوم پزشکی افزایش نمی یابد و پذیرش در این مراکز کیفی خواهد شد. چرا که شعب بین الملل دانشگاهها باید مفهوم بین المللی را به درستی بیان و بتوانند از ظرفیت پذیرش دانشجویان خارجی استفاده کند از این رو ظرفیت پذیرش در این شعب کیفی تر می شود.

اما در این میان مسئولان برخی از واحد بین المللی معتقد هستند که مانع خروج دانشجویان ایرانی از کشور شده اند. نصرت الله ضرغام - رئیس واحد بین المللی دانشگاه تهران در کیش ضمن تشریح وضعیت کیفی این واحد یادآور شد: ما در ایجاد رشته های دانشگاهی تلاش کرده ایم ظرفیت خوبی در رشته های دارای متقاضی زیاد که در رفع نیازهای کشور نیز موثر هستند ایجاد شود. در این زمینه نگاهی به خارج از کشور نیز داریم.

شعب بین الملل برای جلوگیری از خروج کشور دانشجویان

رئیس واحد بین المللی دانشگاه تهران در کیش با اشاره به خروج متقاضیان تحصیل از کشور و نقش پردیس بین المللی دانشگاه تهران در جلوگیری از این روند گفت: به طور حتم در صورتی که پردیس بین المللی دانشگاه تهران با این کیفیت ایجاد نمی شد 87 درصد این دانشجویان از کشور خارج می شدند. تعلق و رضایت خاطر دانشجویان پردیس بین المللی دانشگاه تهران در کیش به قدری بالا است که در هیچ دانشگاه خارجی وجود ندارد و این بالاترین پاداش برای ما است.

سرانجام بین المللهای دانشگاهی

ابوالفضل حسنی - مدیر کل گسترش وزارت علوم با بیان اینکه عنوان "بین الملل" از پردیسهای دانشگاهی به علت عدم تحصیل دانشجویان خارجی در این واحدها حذف شد، اعلام کرد که تمام شعب دانشگاهی از مناطق آزاد به نزدیکی سایت اصلی دانشگاه منتقل می شوند.

وی اضافه کرد: به دلیل اینکه دانشجوی خارجی در پردیسهای بین الملل تحصیل نمی کرد و تنها دانشجویان داخل در این واحدها مشغول به تحصیل بودند، لغت " بین الملل" هیچ ارتباطی با این پردیسها نداشت از این رو حذف شد. این واحدها از از مناطق آزاد منتقل می شوند و به دانشگاههای بزرگ و مادر این امکان داده می شود که در نزدیکی سایت دانشگاهی یا شهرشان یا کمی دورتر پردیس دانشگاهی را احداث کنند تا پذیرش دانشجوی شهریه ای در آنجا صورت گیرد.

به گزارش مهر، دانشگاهها علیرغم اینکه توانستند با پذیرش دانشجو در شعب بین الملل خود از خروج بسیاری از دانشجویان به خارج از کشور جلوگیری کنند اما نتوانستند در زمینه پذیرش دانشجوی خارجی موفق باشند از این رو تنها نام بین الملل را با خود به همراه داشتند و پذیرش دانشجوی خارجی در این واحدها هیچ وقت آن طور که باید محقق نشد.