کتاب زیج شکسته اثر اخترشناس مینابی/ "حسین بن موسی هرمزی" معرفی شود

به گزارش خبرنگار مهر، زمانی که صحبت از نجوم می‌شود، نمی‌توان به یاد دوران اوج این دانش در سرزمینمان نیفتیم، جایی که در دو مقطع پیش از اسلام و پس از اسلام پیشرو در زمینه تمدن علمی دوران خود بوده و نقش بی‌نظیری را در تاریخ علم جهان بازی کرده است.

متاسفانه گنجینه گرانبهای آثار و کتب ریاضی دانان قبل از اسلام در میان جنگهای مختلف و در چپاول، غارت و آتش سوزیها و جزیه گرفتنها از بین رفته و اغلب در لا به لای کتابهای انگشت شمار و رسالات جسته و گریخته و سنگ نوشته ها آثاری عمیق و ارزنده که واقعا مایه تعجب و تفکر است، مشاهده می شود.

حسین بن موسی هرمزی حاسب، ریاضیدان و اخترشناس ایرانی الماسی در کرانه خلیج فارس سندی دیگر بر اثبات تمدن و تاریخ در سرزمینهای حاشیه شمالی خلیج فارس است.

حسین بن موسی هرمزی نام دانشمند و اختر شناسی است که براساس مستندات تاریخی در نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم شمسی در بندر هرمز که نام قدیم شهرستان میناب است، می زیسته و با دانشمندان و بزرگانی چون ابوریحان بیرونی، کوشیار گیلانی و ابوالوفای بوزجانی هم عصر بوده است.

استفاده لقب حاسب برای هرمزی نشان می دهد که وی نیز همچون سایر منجمان دوره اسلامی در ریاضیات مهارت داشته است.

حسن خدامی محقق و پژوهشگر مینابی در خصوص این اخترشناس می گوید: حسین بن موسی هرمزی مبادرت به محاسبه سالهای کرات آسمانی همچون ماه، زهره، مریخ و مشتری کرده و باعث شگفتی است که محاسبات وی در مقایسه با محاسبات دقیق امروزی کاملا یکسان است.

خدامی تنها اثر به جا مانده از هرمزی را کتاب زیج شکسته معرفی کرد و افزود: این کتاب کهن اکنون در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس نگهداری می شود.

این پژوهشگر بیان داشت: طبق تحقیقات به عمل آمده زیج شکسته در سال 394هجری خورشیدی به رشته تحریر درآمده است.

وی زیج شکسته را به معنای دستمال کوچک و یا دستمال جیبی عنوان کرد و اظهار داشت: هرمزی در کتاب زیج شکسته از ذیج کبیر نام می برد که هیچ نشانی از آن به جا نمانده است.

تاریخ بیانگر این است که در زمان هرمزی، هرمز نام بندر معتبری نزدیک رودخانه میناب برکرانه خلیج فارس بوده که ویرانه های آن اکنون در 10کیلومتری شهر میناب برجاست که در حوالی سال 700هجری قمری اهالی بندر هرمز (میناب) از یورش مغولان به جزیره جرون پناه بردند و آن را هرمز جدید نامیدند که اکنون نیز هرمز نام دارد.

خدامی عنوان کرد: امیدواریم با همت و همکاری مسئولان شهرستان و استان بتوانیم یادمانی در خور این دانشمند بزرگ در یکی از میادین شهر برپا کنیم و در راستای شناساندن این ریاضیدان و  ستاره شناس مینابی به نسلهای آینده کوشا باشیم.

فرماندار شهرستان میناب بیان داشت: کشف این دانشمند بزرگ و بنام مینابی مهر تاییدی بر تمدن کهن این سرزمین تاریخی است.

مسعود قانعی فرد با اشاره به وجود مشاهیر شهرستان میناب اظهار داشت: میناب را باید به عنوان مهد علم و هنر منطقه جنوب کشور به دنیا بشناسانیم.

وی با ابراز اینکه هماهنگیهای لازم برای بررسی چگونگی ثبت و تحقق این فعل با مراکز فرهنگی، آموزشی و دیگر دستگاه ها و نهادهای مربوطه در حال انجام است، عنوان کرد: به زودی شاهد برپایی چندین یادمان برای مشاهیر و مفاخر شهرستان در میادین مختلف شهرستان خواهیم بود.

مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان ذر گفتگو با خبرنگار مهر گفت: برگزاری بزرگداشت بزرگانی چون حسین بن موسی هرمزی و دیگر مفاخر استان، چه کسانی که درقید حیات هستند و چه کسانی که در بین ما نیستند از وظایف ذاتی و مسئولان به خصوص اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است و ما تلاش داریم با برنامه ریزی و ارائه طرح به وزارت با جذب اعتبارات به صورت ملی برای برپایی یادمان و بزرگداشت اقدام کنیم.

علی مریدی زاده با اشاره به نواقص و کاستیهای موجوددر برگزاری همایش حسینعلی قضایی شاعر و مرثیه سرای جنوب کشور در شهرستان میناب  بیان داشت: این همایش به عنوان نخستین همایش ملی این شاعر بزرگ به حساب می آید و ما و همکارانمام تلاش داریم در سالهای آتی با رفع نواقص، برنامه های با کیفیتی در خور این بزرگان برگزار کنیم.