چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی/ آینده ای که قربانی آتش می شود

به گزارش خبرنگار مهر، چهارشنبه سوری یا چهارشنبه آخر سال یکی از آئینها و سنن نوروزی است و در گذشته شامل صله رحم، اتمام خانه تکانی و آمادگی برای استقبال از نوروز و جشن و شادی ملی بوده که به دلیل فرارسیدن فصل بهار برگزار می شد.

در استان اردبیل چهارشنبه آخر سال "گول چهرشنبه" یا چهارشنبه گل نامیده می شود که علت آن اتمام خانه تکانیها و تمیز تطهیر از آلودگی و خاکستر است. چهارشنبه سوری در اردبیل همراه با رسومات خاصی مانند بایرام پایی برای نوعروسان و دختران نامزد، قورشاخ آتماق به معنی ابراز علاقه پسران به دختران محبوب خود، فال گوش ایستادن دختران دم بخت، غذاهای ویژه برای شام چهارشنبه و رسومات دیگر برگزار می شود.

برگزاری چهارشنبه سوری به شکل فعلی، تحریف است

با این وجود در چند سال اخیر چهارشنبه سوری نه تنها آرامش خاطری ندارد، بلکه موجبات نگرانی بسیاری از شهروندان و والدین را نیز فراهم آورده که علت عمده آن حوادثی است که این روز به دلیل استفاده از مواد محترقه مرگبار رخ می دهد.

یکی از شهروندان اردبیلی با یادآوری شور و نشاط چهارشنبه سوریهای گذشته به خبرنگار مهر گفت: از غروب آفتاب مراسم جشن چهارشنبه سوری آغاز می شد و تا پاسی از شب ادامه داشت، اما این مراسم به قدری زیبا و نشاط آفرین و توام با سنتهای حسنه از جمله صله رحم بود که همه از کوچک تا بزرگ برای فرارسیدن آن لحظه شماری می کردند.

علی سرافراز افزود: در گذشته نیز از ترقه و بمبهای کوچک مثل "آچار" استفاده می شد، اما این بمبها بی خطر بود و در عین حال برای دیگران مزاحمت ایجاد نمی کرد.

سرافراز با ابراز تاسف از فاصله گرفتن از سنتها و رسوم و باورهای عمیق در اعیاد مختلف، برگزاری جشنهایی مانند چهارشنبه سوری را به شکل فعلی تحریف و بازسازی ناقص و پوچی از گذشته دانست.

موجهایی که به یادگار می ماند

این شهروند با اشاره به حوادث چهارشنبه سوری در سالهای اخیر که بیشتر قربانیان خود را از میان جوانان و کودکان انتخاب می کند، تصریح کرد: با مواد آتش زا و بمبهای غیر مجاز جشنی که می تواند تا سال آینده کام خانواده ها را شیرین کند به حادثه دردناک تبدیل شده است.

گفتنی است مهمترین آسیبهایی که در این ایام گریبان گیر قربانیان است در سه دسته سوختگی، آسیب چشم و صورت و موج گرفتگی قرار می گیرد که مورد آخر در برخی موارد تا پایان عمر ماندگار است.

83 مجروح قربانی چهارشنبه سوری اردبیل در سال گذشته

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل با بیان این مطلب عنوان کرد: افراد مسن، زنان باردار، بیماران و کودکان آسیب پذیرترین گروههای انسانی در حوادث چهارشنبه سوری هستند.

حسین قبادی که با مهر گفتگو می کرد، یادآور شد: در سال گذشته با وجود تدابیر مختلف و فرهنگ سازی در زمینه برپایی یک جشن ایمن حدود 83 نفر به اورژانسهای اردبیل مراجعه کردند که 13 مورد بستری شده تحت مداوا قرار گرفتند.

وی با اشاره به آمار بالای سوختگی در این حوادث، مهمترین توصیه پزشکی در برخورد با حادثه دیده را حفظ خونسردی و خروج وی از محل حادثه عنوان کرد و افزود:در صورت رخداد حادثه در اولین فرصت با اورژانس 115 تماس گرفته از نیروهای آماده باش کمک گرفته شود.

این مسئول با انتقاد از درمانهای خود سرانه و استفاده از پمادهای سوختگی غیر بهداشتی و یا مواد دیگر بر روی زخم سوخته از شهروندان خواست درمان بیمار را به نیروهای آماده باش اورژانس واگذار کنند.

با وجود اینکه مسئولان امر آمار حوادث چهار شنبه سوری سالهای گذشته را قابل توجه نمی دانند، طبق شواهد برخی افراد حادثه دیده به دلیل هراس برخورد نیروهای پلیس دست به خود درمانی زده و از مراجعه به مراکز درمانی خودداری می کنند.

کوچه محوری جایگزین تجمع خیابانی/ خانواده ها شاهد ماجرا باشند

بخش عمده حوادث بر خلاف عقیده مسئولان نه در تجمعهای خیابانی که در کوچه پس کوچه ها و در حیاط منازل مسکونی اتفاق می افتد و برخی از افراد قربانی خود تولید کننده و سازنده انواع مواد محترقه هستند.

با این وجود مطابق سال گذشته امسال نیز تجمعهای گسترده افراد در پارکها و معابر اصلی منع قانونی داشته با متخلفان برخورد خواهد شد.

فرمانده انتظامی استان اردبیل در گفتگو با مهر با اشاره به این موضوع گفت: امسال نیز کوچه محوری و محله محوری در برپایی جشن چهارشنبه ملاک بوده و استفاده از مواد آتش زا و محترقه صرفا در کوچه ها مجاز است.

سردار علی روستایی با یاری طلبیدن از خانواده ها در جلوگیری از بروز حادثه ناگوار برای فرزندانشان تصریح کرد: در این حالت خود خانواده ها به عنوان شاهد و پلیس فرزندانشان عمل می کنند و بخش عمده ای از حوادث را پیشگیری خواهند کرد.

وی از حضور پررنگ نیروهای امنیتی و پلیس در چهارشنبه سوری خبر داد و متذکر شد: نیروهای پلیس آمادگی و آموزش کافی را برای برخورد با متخلفان داشته و اجازه تعدی احدی را نخواهند داد.

علل بروز ناهنجاری توسط کارشناسان بررسی شود

البته باید اذعان داشت با وجود تمامی تدابیر اندیشیده شده و با وجود حوادث زیان بار استفاده از مواد آتش زا به نظر می آید آمارها در سالهای اخیر نه تنها روند نزولی نداشته بلکه روز به روز به حجم مواد محترقه غیر مجاز که بخش عمده ای از آن به صورت قاچاق وارد مرزها می شود، اضافه شده است.

اما مهمترین سوالی که کارشناسان اجتماعی و تخصصی باید پاسخ دهند این است که با وجود این همه فرهنگ سازی، آیا به دلیل کم رنگ بودن زمینه های شادی و سرگرمی در جامعه جوانان گرایش به استفاده از این مواد منفجره می کنند یا به دلیل ضد فرهنگها و دوری جستن از سنن و آداب و رسوم اصیل با درون مایه غنی انسانی.

............................

گزارش: ونوس بهنود