رشد دو درصدی جمعیت شهری/ تولیدکنندگانی که مصرف کننده می شوند

به گزارش خبرنگار مهر، جمعیت کهگیلویه و بویراحمد بر پایه سرشماری مرکز آمار ایران در سال 85 بیش از 634 هزار نفر بوده که 52 درصد آن‌ در روستاها و 48 درصد در شهرها سکونت داشتند.

اما اکنون و براساس سرشماری سال 90 نفوس و مسکن در استان، این معادله برعکس شده و 52 درصد جمعیت کهگیلویه وبویراحمد در شهرها و 48 درصد در روستاها ساکن هستند.

با این حال افزایش دو درصدی جامعه شهرنشین و کاهش دو درصدی جمعیت روستاییان، نشان دهنده پدیده نامطلوب مهاجرت روستاییان به شهرها و کارساز نبودن تلاش مسئولان برای کاهش نرخ مهاجرت و مهاجرت معکوس است.

اگر چه کهگیلویه و بویراحمد تا ابتدای دهه 60تنها دارای سه شهر یاسوج، گچساران و دهدشت بود اما اینک و در ابتدای دهه 90این تعداد به 13 شهر رسیده که این خود گواهی بر افزایش روند شهرنشینی طی سه دهه اخیر در این استان بر اثر مهاجرت بوده است.

تولیدکنندگانی که مصرف کننده می شوند

در عین حال با توجه به تولیدکننده بودن روستاها، به نظر می رسد با رشد شهرنشینی و کاهش جمعیت روستایی، شاهد کاهش تولیدکنندگان و افزایش مصرف کنندگان در جامعه باشیم.

به گفته یک کارشناس فرهنگی و اجتماعی با رشد مهاجرت، چرخه تولید در روستا کند شده و روستایی به مصرف کننده ای صرف در شهرها بدل می شود.

رضا محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: همچنین به دلیل عدم تناسب بین حرفه مهاجر با شغلهای موجود در شهر و افزایش نیازهای معیشتی او در شهر، اکثر این افراد جذب مشاغل کاذب می شوند که این مشاغل خود آسیبهای فرهنگی و اجتماعی و حتی اقتصادی فراوانی در پی دارد.

وی بیان کرد: افزایش شغلهای کاذبی همچون دستفروشی، فروش گیاهان کوهی، دعانویسی و ... در شهرها همگی ناشی از روند روبه رشد مهاجرت است.

یافتن کار مهمترین بهانه برای مهاجرت

خداداد رستمی یکی از روستاییانی است که به شهر یاسوج مهاجرت کرده، او در روستا دامدار بود و اینک به عنوان کارگر ساختمان مشغول به کار است.

وی در خصوص دلایل مهاجرت به شهر می گوید: در روستا زمینه ای برای رشد فرزندانم نبود و برای اینکه آنها به جایی برسند به شهر آمدم.

رستمی می افزاید: اگر پدرمن هم در گذشته به شهر آمده بود، حالا من وضعیت بهتری داشتم.

صفدر پناهی هم چند سالی است به شهر آمده و حالا مشغول فروش گیاهان کوهی است. او هم مهمترین دلیل آمدن خود و خانواده اش به شهر را معیشت عنوان می کند.

با این حال کارشناسان مهمترین عامل مهاجرت روستائیان کهگیلویه و بویراحمد به شهرها را عدم درآمد کافی، اشتغال، عدم تمایل جوانان به شغل پدران و پیشینیان خود، تحصیل فرزندان و نبود خدمات و امکانات رفاهی و تفریحی عنوان می کنند.

یک کارشناس جامعه شناسی می گوید: محرومیت از امکانات رفاهی و آموزشی، پیدا کردن کار در شهرها همواره بهانه ای برای مهاجرت از روستاهای استان به شهرهاست و این درحالی است که در سه دهه گذشته نسبت به توسعه خدمات رفاهی در روستاها اقدامات موثری انجام گرفته است.

باقر فتحی می افزاید: کم بازده بودن کشتهای دیم، کمبود منابع آبی، عدم ترویج فرهنگ کار و کار آفرینی در روستاها و پایین بودن سطح درآمد ازجمله مسائلی است که جامعه روستایی با آن مواجه اند و نتیجه آن مهاجرت به شهرهاست.

رشد حاشیه نشینی آینده شهرها را تهدید می کند

با این حال مهاجرت بی رویه باعث رشد حاشیه نشینی شده و آینده شهرهای استان را تهدید می کند.

به گفته شهردار یاسوج، شهر یاسوج مهاجر پذیرترین شهر کشور است و سالانه شاهد مهاجرت گسترده به این شهر هستیم.

قباد نگین تاجی به خبرنگار مهر گفت: هم اکنون مهاجرت بی رویه روستاییان به شهر و حاشیه نشینی این شهر را تهدید می کند.

وی بیان کرد: مهاجران روستایی معمولا به دلیل ارزان بودن قیمت زمین در روستاهای اقماری شهر یاسوج ساکن می شوند و این باعث می شود این روستاها بزرگ و کم کم به شهر متصل شوند.

شهردار یاسوج تصریح کرد: رشد و توسعه غیرکارشناسی حاشیه شهر هزینه های زیادی را بر شهرداری تحمیل می کند که این نهاد قادر به خدمات رسانی به این نقاط نیست.

نگین تاجی بیان داشت: افزایش حاشیه نشینی منجر به بروز مشکلات اجتماعی، فرهنگی و خدماتی نیز شده است و این مسئله هر روز حادتر می شود.

مهاجرتها موجب تخریب اراضی ملی شده است

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد هم به خبرنگار مهر می گوید: مهاجرتهای بی رویه به برخی مناطق استان به ویژه شهر یاسوج مرکز استان، موجب تخریب اراضی ملی شده است.

جعفر گرجی پور افزود: مهاجرین در این اراضی اقدام به ساخت و ساز غیر قانونی می کنند و به منابع طبیعی نیز آسیب می رسانند.

وی اطلاع رسانی و مشارکت مردم در جلوگیری از تخریب اراضی ملی در این استان را ضروری عنوان کرد.

با این حال رشد مهاجرت و حاشیه نشینی علاوه بر مشکلات ساختاری مشکلات فرهنگی و اجتماعی عدیده ای نیز ایجاد کرده که کارشناسان مسائل فرهنگی و اجتماعی نیز آن را نگران کننده می دانند.

آسیبهای اجتماعی در کمین مهاجرین

یک کارشناس فرهنگی و اجتماعی به خبرنگار مهر گفت: تغییرات بافت جمعیتی در شهرهای استان به خصوص مرکز آن بسیار سریع انجام می شود و این مسئله آینده ای مبهم و نگران کننده را در پیش روی آن قرار داده است.

رضا محمدی افزود: مهاجرت روستائیان به شهرها مهاجر جدا شده از آداب و سنتها و ارزشهای جامعه روستایی را دچار بحران هویت می کند.

وی بیان کرد:  ممکن است فرد مهاجر در گذار از زندگی روستایی به شهری، از یک طرف اصالت و ارزشهای جامعه روستایی خود را فراموش کند و به دلیلی بیگانه بودن با فرهنگ شهرنشینی به دام آسیبهای اجتماعی بیفتد.

وی بیان کرد: طبق برخی آمارها، بیشترین میزان بزهکاری در شهرها مربوط به حاشیه آنهاست است که در آن مهاجرین سکنی گزیده اند.

هم اکنون یک هزار و 700 روستای دارای سکنه در این استان وجود دارد که با ایجاد زیرساختهای عمرانی، اقتصادی و فرهنگی، رفع مشکلات آنها و حمایت از کار و تولید می توان مهاجرت روستاییان به شهرهای استان را کاهش داد.