۹ اسفند ۱۳۸۳، ۱۱:۵۶

به نظر يك فيلسوف علم مطرح:

تصوير كوهن از نظريه و تحول علمي ناقص و خطرناك است

استيو فولر فيلسوف علم و منتقد اجتماعي در كتابي كه اخيراً با عنوان "كوهن در مقابل پوپر" نگاشته تصوير كوهن از نظريه و تحول علمي را ناقص و خطرناك ارزيابي كرده و نظريه پوپر در باب علم را بر نظر كوهن رجحان داده است.

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، فولر لب لباب و عصاره انديشه هاي كوهن را اين مي داند كه هنگامي كه مسايل و مشكلات يك سرمشق و الگو در تاريخ علم پررنگ مي شوند اين الگو و سرمشق كه كوهن آن را به پارادايم تعبير مي كند رنگ مي بازد و نظريه اي ديگر جاي آن را مي گيرد. اين سرمشق هم خود پس از مدتي جايش ر ا به الگويي ديگر مي دهد و به تعبيير ديگر چرخش در پارادايم يا سرمشق رخ مي نمايد.

به نظر كوهن اين پارادايم ها غير قبال قياس هستند و با معيارهاي يكي نمي توان به تجزيه و تحليل ديگري نشست و اينجاست كه فولر در صدد است گريبان كوهن را بگيرد و با تأكيد بر اين كه كوهن به گونه اي نسبيت حاد معرفتي تن داده است نظريه خود كوهن را نيز معرفتي بداند كه متعلق به پاردايم و سرمشقي است و با پاردايم ها و سرمشق هاي ديگر قابل ارزيابي و عيارسنجي نيست.

به نظر فولر در نظريه هاي فلسفي و معرفتي چيزي خطرناك تر از آن نيست كه منطق دروني انديشه ها و نظرات را به نهادها و ساختارهاي فرامعرفتي يا غيرمعرفتي تحويل دهيم و اين اتفاقاً همان مشكلي است كه گريبان كوهن را گرفته است. او با طرح نظرات كارل پوپر و  با اذعان به اين نكته كه ابطال گرايي پوپر بي خطا نيست آن را نظريه اي بهداشتي تر نسبت به نظريه كوهن به حساب مي آورد چرا كه علم در نظر پوپر بيش و پيش از آن كه محصول فرايندهاي غيرقابل مقايسه و تصادفي باشد محصول مواجهه عقلاني بشر با طبيعت است و بنابراين در دل علم منطقي دروني نهفته است.

کد خبر 160834

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha