بهره برداری سنتی بلای جان تاکستانهای همدان/ تاکستانها قد خم کرده اند

به گزارش خبرنگار مهر، همدان از استانهای مطرح کشور در تولید انگور است و ملایر یکی از مناطق عمده تولید انگور در استان همدان و کشور محسوب می شود.

بیش از 10 هزار هکتار از باغهای شهرستان ملایر را تاکستانهای انگور تشکیل داده اند به طوریکه 60 درصد تولید انگور استان همدان و سه درصد سطح زیر کشت کشور را به خود اختصاص داده است.

برداشت سالانه 220 هزار تن انگور از تاکستانهای ملایر و برداشت 22 تن از این محصول در هر هکتار از باغات ملایر امتیازی منحصر به فرد برای این خطه است.

بهره برداری غیرعلمی در باغات انگور موجب کاهش بهره وری شده است

اما آنچه در این گزارش به آن پرداخته می شود اینکه بر اساس اعلام رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان کاشت و بهره برداری سنتی و غیر علمی در باغات انگور موجب کاهش بهره وری در این باغ ها شده است.

از سوی دیگر نبود مقاومت ارقام انگور در مقابل شرایط اقلیمی و آفت بیماریها، خرد بودن باغات انگور، نداشتن شرایط بازار پسندی و مکانیزه پذیر نبودن باغ ها از دیگر مشکلات فرآروی توسعه تاکداری در همدان است.

بر اساس آخرین بررسی ها 58 درصد انگور استان همدان رقم کشمش سفید بی دانه و مابقی عسگری، یاقوتی، فخری، صاحبی، ریش بابا، شاهانی و خلیلی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان در این خصوص با بیان اینکه 40 درصد انگور تولیدی استان همدان به مصرف تازه خوری می رسد و 35 درصد آن به کشمش تبدیل و مابقی نیز در شیره پزی و تولید مویز و باسلق استفاده می شود، گفت: توانمندی بالای استان همدان در تولید انگور زمینه مناسبی برای فرآوری آن و افزایش ارزش افزوده در بخش صادرات ایجاد کرده است.

ملایر 40 درصد کشمش صادراتی کشور را تولید می کند

علیرضا رنجبر ضرابی با بیان اینکه متاسفانه با توجه به این ظرفیت ها در استان، فرآوری انگور تولیدی به علت نبود امکانات مناسب با مشکلات فراوانی روبه روست، گفت: ملایر 40 درصد کشمش صادراتی کشور را تولید می کند.

وی ادامه داد: درشهرستان ملایر67 واحد فرآوری کشمش وجود دارد که بخشی زیادی از انگور تولیدی به روش سنتی و قلیایی فرآوری می شود و از کیفیت محصول می کاهد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان می گوید : براساس آمار های غیر رسمی ازاین تعداد واحد فراوری انگور در استان تنها نیمی از آنها فعال است که عمدتا به روش سنتی کار می کنند و اخیرا 3 واحد فراوری در استان به روش صوت لیزری مجهز شده اند و با توجه به حجم تولید انگور این تعداد جوابگوی فرآوری این محصول در استان نیست.

مهمترین مشکل صنعت فرآوری کشمش نحوه خشک کردن آن است

مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی همدان مهمترین مشکل صنعت فرآوری کشمش را نحوه خشک کردن آن عنوان کرد و گفت: کشمش همدان در چهار نوع آفتابی تیزآبی، آفتابی غیر تیزآبی، کالیفرنی و آفتابی دانه دار تولید می شود که به دلیل نبود صنایع تبدیلی و فرآوری متناسب با حجم تولید و همچنین صنایع بسته بندی بخشی از انگور تولیدی از چرخه فرآوری خارج شده و از بین می رود.

محمدرضا شهسواری با اشاره به اینکه حمل و نقل و انبارداری، اصلاح خطوط فرآوری، بسته بندی و صادرات کشمش از دیگر مشکلات صنعت تولید است، افزود: تولید، بسته بندی، حمل و نقل و انبارداری کشمش به روش سنتی است که در این روش کشمش های تولیدی با گونی در انبار نگهداری می شود و در جابجایی از انبارها به کارخانه ها کشمش ها له شده و بین می روند.

وی تاکید کرد: استفاده از سبد در نگهداری و جابجایی انگور برای افزایش کیفیت محصول تولید شده و کاهش ضایعات ضروری است.

200 واحد بارگاه بهداشتی تهیه انگور در استان همدان فعال است

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز از فعالیت 200 واحد فعال بارگاه بهداشتی تهیه انگور در استان همدان خبر داد و افزود: این بارگاه ها دو هزار تن محصول انگور را خشک می کنند.

حجت الله شهبازی با اشاره به اهمیت نحوه تولید کشمش در میزان بازارپسندی و ایجاد رشد اقتصادی فعالان این بخش گفت: 90 درصد هزینه احداث بارگاه های بهداشتی انگور با تسهیلات بانکی پرداخت می شود.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: هزینه احداث هر بارگاه بهداشتی کشاورزی را 40 میلیون ریال عنوان کرد و افزود: 15 میلیون ریال نیز به صورت بلاعوض در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.

شهبازی اظهار داشت: از مهمترین مواردی که در فرآیند تولید کشمش با کیفیت بالا تاثیرگذار است احداث و بهره گیری از بارگاه های بهداشتی خشک انگور و تولید کشمش است.

بارگاه های تولید کشمش باید استاندارد و بهداشتی باشد

وی بیان کرد: چنانچه بارگاه هایی که برای تولید کشمش استفاده می شود استاندارد و بهداشتی باشد ، کیفیت کشمش تولیدی نیز ارتقا یافته و میزان صادرات این محصول نیز افزایش می یابد.

وی اضافه کرد: 55 هزار سبد بهداشتی نیز برای انتقال کشمش تولیدی استان خریداری شده و برای تهیه هر سبد نیز تا 50 درصد هزینه آن به صورت بلاعوض توسط دولت حمایت می شود.

شهبازی از فعالیت 27 هزار بهره بردار در باغهای انگور استان همدان خبر داد و افزود: همدان با تولید سالانه حدود 350 هزار تن انگور در حالی رتبه سوم تولید را به خود اختصاص داده که رتبه ششم سطح زیر کشت باغات انگور کشور را دارد.

باغداران همدانی علاقه ای به استفاده از یافته های علمی ندارند

شهبازی با اشاره به برخی مشکلات تاک داران استان همدان گفت: اغلب باغداران پدر پیشه، تجربی وسنتی بوده وعلاقمند به حرکت در همان مسیر هستند و رغبتی به استفاده از یافته های جدید علمی در باغداری ندارند.

وی با بیان اینکه خرد بودن باغات مشکل دیگر تولید انگور در استان همدان است، گفت: بازار پسند نبودن انگور استان همدان، نبود صنایع تبدیلی و فرآوری متناسب با حجم تولید، نبودن صنایع بسته بندی، نوسان شدید قیمت و مکانیزه پذیر نبودن باغات استان همدان از دیگر مشکلاتی است که فراروی توسعه تاکداری در این استان قرار دارند.

شهبازی عدم مقاومت ارقام انگور استان همدان در مقابل شرایط اقلیمی و آفت و بیماری ها را از دیگر مشکلات تولید کنندگان انگور دانست وگفت: درحال حاضر واحدهای تحقیقاتی در تلاش برای معرفی ارقام جدیدی هستند که سازگاری بیشتری با اقلیم استان همدان داشته باشد که درصورت تحقق این امر امکان کشت داربستی دراستان همدان فراهم خواهد شد.

برنامه پنجم توسعه 6700 هکتار باغ جدید در همدان احداث می شود

شهبازی درخصوص برنامه های در نظر گرفته شده برای توسعه کمی باغات انگور، افزود: در برنامه پنجم توسعه شش هزار و 700هکتار باغ جدید در همدان احداث می شود که دو هزار و 350 هکتار آن انگور خواهد بود.

وی توسعه بیمه، آموزش و ارتقای اطلاعات فنی باغداران، توسعه استفاده از بارگاه های انگور خشک کنی، تحول درحمل ونقل انگور با توزیع سبد های بهداشتی و تامین نقدینگی باغداران را از جمله برنامه های سازمان جهاد کشاورزی برای باغات انگور استان همدان بر شمرد.

وی گفت: درقالب طرح اصلاح باغات درجه دو به درجه یک، پنج هزار هکتار باغ انگور اصلاح می شود و در قالب طرح جایگزینی باغات درجه سه، هزار و574 هکتار از باغات انگور جایگزین می شوند.

پژوهشکده انگور و کشمش در ملایر راه اندازی می شود

مسئول پژوهشکده انگور ملایر نیز در این خصوص از بهره برداری ساختمان پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر در بهار سال آینده خبر داد.

حمید نوری اظهار داشت: در حال حاضر پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر داری 21 عضو هیئت علمی و کادر دفتری است که در زمینه‌های تحقیقات انگور و کشمش به فعالیت مشغول هستند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ساختمان پژوهشکده مکان‌یابی شده است، ادامه داد: ساخت این مرکز در مراحل اولیه قرار دارد و تا زمان تکمیل این ساختمان فعالیت‌ها و اقدامات پژوهشی در راستای رسیدن به اهداف بالاتر ادامه دارد.

مسئول پژوهشکده انگور ملایر با اشاره به اینکه شهرستان ملایر قطب تولید انگور و محصولات به دست آمده از آن است، گفت: نیاز شهرستان به این مرکز بسیار ضروری بود.

پژوهشکده انگور ساختارهای علمی را به ساختارهای اجرایی کشاورزی نزدیک می کند

وی هدف اصلی این پژوهشکده را نزدیک کردن ساختارهای علمی، پژوهشی به ساختارهای اجرایی کشاورزی عنوان و تأکید کرد: افزایش و بهبود تولیدات ملی زمانی محقق می‌شود که عرصه‌های علمی وارد بخش کشاورزی شود.

بررسی ها بیانگر آنست که کیفیت محصول کشمش برای رقابت در بازارهای جهانی باید افزایش یابد اما مکانیزه پذیر نبودن باغات به دلیل خرد و پراکنده بودن آن سبب شده تا در بخش صنایع تبدیلی نیز این مشکلات کاملا مشهود باشد.

آگاه سازی کشاورزان و باغات داران با روش های نوین باغداری و آشنایی آنها با ادوات و فنآوری های جدید در تولید، برداشت، نگهداری و جابجایی محصول به ویژه انگور که از ظرافت و لطافت خاصی برخودار است علاوه بر افزایش تولید سود مناسبی را در درازمدت نصیب کشاورزان و باغداران می کند.

با افزایش کیفیت محصول انگور به ویژه در بخش فرآوری قدرت رقابت این محصول با تولیدات خارجی فراهم می شود و با توجه به مشکلات صادراتی از جمله افزایش تولید کشورهای رقیب اگر به کیفیت و تولید محصول ایرانی توجه نشود جایگاه کنونی ایران در تولید انگور و کشمش به دست کشورهای دیگر خواهد افتاد.

_________

گزارش از: پروین قادری دانشمند