ساکنان همین کوچه هستند که صنعت کفش و دمپایی قم را به رتبه اول صادرات استان ارتقا داده‌اند، اما اهالی آن که حدود 100 واحد تولیدی در محدوده این کوچه فعالیت می‌کنند از مشکلات نفس‌گیر و تودرتوی تولید و صادرات گرفته تا عدم روشنایی، آسفالت نبودن و ضعف در زیرساخت‌های شهری و ناهماهنگی در دستگاه‌های خدمات‌رسان که موجب شرمندگی آنها در بازدید تاجران خارجی شده، گلایه‌مندند.
به گزارش خبرنگار مهر، در ماه‌های اخیر افزایش قیمت مواد اولیه به خاطر نوسانات قیمت ارز منجر به افزایش قیمت تمام شده کفش و دمپایی شده و تولیدکنندگان این صنعت مجبور شدند بر قیمت محصولات خود بیفزایند.
صلاح پورشریف رئیس هیئت مدیره شرکت نسرین پلاست در این زمینه گفت: حدود چند ماه گذشته قیمت گرانول EVA به ازای هر کیلو حدود 800 تومان افزایش یافته و از 3 هزار و 200 تومان به 4 هزار تومان رسیده است.
وی گفت: قیمت هر کارتن برای بسته‌بندی کفش نیز از 800 تومان به 1100 تومان و هر کیلو سلفون از 2500 تومان به 3100 تومان افزایش یافته است.
به گفته پورشریف افزایش مواد اولیه قیمت تمام شده هر جفت دمپایی مردانه را از 1250 تومان به 1550 تومان افزایش داده است.
هزینه سرسام‌آور برق
به نظر شهاب آقاجانی مدیر کارخانه نیکان، علاوه بر افزایش قیمت مواد اولیه مشکلات دیگری این واحدها را می‌رنجاند که نبود امکانات شهری و رقابت‌های ناسالم از جمله آنهاست.
به اعتقاد وی اگر یک تولید کننده کفش و دمپایی در شرایط فعلی سرمایه میلیاردی خود را در بانک پس انداز کند سود حاصل از آن بیشتر از درآمد تولید است.
وی افزود: بهای برق مصرفی کارخانه برای هر دوره 25 روزه به طور متوسط 600 هزار تومان محاسبه می‌شود و ما بارها درخواست گازرسانی به این واحدها را به دست اندرکاران ارائه کردیم ولی بی‌فایده بود.
کارگاه‌های زیرپله‌ای تهدیدکننده حیات تولیدکنندگان واقعی
معضل دیگری که بیشترین لطمه را به تولیدکنندگان واقعی این صنعت وارد کرده است فعالیت کارگاه‌های غیرمجاز در سایه عدم نظارت کافی است. این کارگاه‌ها با استفاده از مواد اولیه نامرغوب قیمت تمام شده کفش و دمپایی را کاهش می‌دهند تا بازار فروش این کالا را در تصرف خود درآورند.
به نظر صلاح پورشریف که پدرش 35 سال و خودش به همراه برادرش 20 سال از عمرشان را در مسیر تولید گذرانده‌اند، استفاده از گرانول ارزان‌تر، عمر محصول را پائین می‌آورد و فروشندگان و مصرف کنندگان این کالاها نسبت به تولیدکنندگان آن بدبین می‌شوند.
وی گفت: ما به هیچ وجه به خاطر تفاوت 200 تومانی در هر کیلو گرانول، سابقه چند دهه‌ای تولید خود را زیرسئوال نمی‌بریم و حاضریم کمترین سود را از تولید این کالا به دست آوریم ولی کفش و دمپایی بی‌کیفیت تولید نکنیم.
اما به اعتقاد مصطفی کرمانی دیگر تولیدکننده کفش ماشینی که در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان عضویت دارد، واحدهای غیرمجاز که از آن به عنوان واحدهای زیرپله‌ای یاد می‌شود به خاطر تولید محصول بی‌کیفیت دوام نمی‌آورند.
وی گفت: اینکه بنده یا امثال بنده که در مسیر تولید قانون‌مند هستیم به خاطر این است که زیر نظر دستگاه‌ها و نهادهای مسئول فعالیت می‌کنیم و خودمان را به پرداخت هزینه‌هایی که در نظر گرفته شده پایبند می‌دانیم اما کارگاه‌های زیرپله‌ای هیچ گونه عوارض، بیمه، مالیات بر ارزش افزوده و ... نمی‌پردازند.
فعالیت 60 کارگاه زیرپله‌ای
وی از نبود مدیریت سالم بر تولید کفش ماشینی انتقاد کرد و گفت: هیچ کانالی وجود نداشت که بر واردات ماشین آلات تولید کفش و دمپایی ماشینی نظارت کند و چرا باید امروز 120 دستگاه ماشین آلات EVA یا 300 دستگاه PU در استان وجود داشته باشد؟
کرمانی تعداد کارگاه‌های زیرپله‌ای را حدود 60 کارگاه اعلام کرد و گفت: البته در جلسه‌ای که با رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان داشتیم قرار شد فرصت یک ماهه به صاحبان این واحدها داده شود تا در انجمن‌ها و تشکل‌های در نظر گرفته شده عضویت پیدا کنند در غیر این صورت این واحدها پلمب می‌شوند.
کاهش صادرات به عراق
مشکل دیگری که در مسیر صادرات کفش ماشینی به عراق وجود دارد، تعیین استاندارد جدید از سوی این کشور است. به گفته کرمانی، حدود 60 درصد از تولیدات کفش و دمپایی در قم به عراق صادر می‌شود ولی این کشور از امسال ضریب‌های جدیدی در کشش و سختی کفش و دمپایی اعمال کرده و یکی از شرکت‌های فرانسوی مسئولیت بازرسی از این کالاها را برعهده دارد.
وی افزود: فرمول‌های تولیدی ما با همه فرمول‌هایی که عراق به تصویب رساند همخوانی ندارد، بنابراین روند صادرات این کالا به عراق نسبت به مدت مشابه آن سیر نزولی دارد، ولی قرار شد این مسئله در سفر مسئولان استان به عراق مورد پیگیری قرار گیرد.
چالش‌های تولید
کرمانی با ابراز گلایه از سخت‌گیری‌های بی‌مورد برخی دستگاه‌ها گفت: در استان قم حتی یک آزمایشگاه جامع استاندارد ویژه کفش و دمپایی وجود ندارد و اداره کل استاندارد از ما انتظار دارد در هر یک از واحدهای تولیدی یک آزمایشگاه با هزینه کلان ایجاد شود.
وی گفت: ما به مسئولان پیشنهاد دادیم که به خاطر نزدیک بودن کارگاه‌های کفش و دمپایی با همدیگر، چند واحد تولیدی به صورت اشتراکی اقدام به ایجاد آزمایشگاه کنند ولی این پیشنهاد مورد موافقت قرار نگرفت.
این تولیدکننده کفش و دمپایی در مورد پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اظهار کرد: در زمینه مالیات بر ارزش افزوده، اجحاف در حق تولیدکنندگان می‌شود و ما انتظار داریم مسئولان حمایت بیشتری از این صنعت داشته باشند.
وی ادامه داد: در زمینه ارزیاب تخصصی و آزمایشگاه تخصصی مشکلات عدیده‌ای وجود دارد و به خاطر عدم تهمیدات لازم، اجناس یکی از تولیدکنندگان 2 ماه در بندر متوقف است.
کفش و دمپایی در صدر صادرات
به گفته عضو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان حدود 230 واحد صنعتی کفش و دمپایی و 100 واحد خدماتی و تامین کننده مواد اولیه در قم وجود دارد که بیش از 50 درصد این کارگاه‌ها فعال هستند.
این واحدها که اقدام به تولید دمپایی، چکمه، کفش، زیرپلاستیکی و... می‌کنند زمینه اشتغالزایی مستقیم 3 هزار و 500 نفر و غیرمستقیم 15 هزار نفر را فراهم کرده‌اند.
در استان قم دو انجمن مرتبط با این صنعت وجود دارد که شامل انجمن صنایع همگن کفش ماشینی با عضویت 70 درصد تولیدکنندگان این بخش و انجمن صادرکنندگان کفش ماشینی استان است.
سالانه 200 میلیون جفت انواع کفش و دمپایی در کشور تولید می‌شود که از این تعداد 130 میلیون جفت آن ماشینی است و صنعت کفش و دمپایی قم با تولید سالانه 80 میلیون جفت کفش ماشینی حدود 60 درصد از این تعداد را به خود اختصاص داده است و جزو قطب کفش ماشینی کشور محسوب می‌شود.
یکی از مزیت‌های صنعت کفش ماشینی استان، جایگاه آن در بازار جهانی است به گونه‌ای که این صنعت در سال‌های 87، 88 و 89 جزو کالای اول صادراتی استان محسوب می‌شد و به گفته کرمانی در سال 89 حدود 45 میلیون دلار صادرات در این صنعت صورت گرفته که نسبت به سال قبل آن از رشد 30 درصدی برخوردار بوده است.
وی اضافه کرد: البته این مقدار به صورت رسمی از گمرک استان قم صادر شده و اگر حجم صادرات این کالا از گمرک استان‌های مرزی محاسبه شود رقم صادراتی آن به بیش از 90 میلیون دلار می‌رسد.
به اعتقاد کرمانی پیش بینی می‌شود در سال 90 حجم صادرات کفش و دمپایی از استان قم حدود 5 درصد نسبت به سال 89 افزایش داشته باشد.
این عضو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان کشورهایی از قبیل چین، ترکیه و روسیه را از مهم‌ترین رقیب‌های ایران در صنعت کفش و دمپایی ماشینی عنوان کرد و گفت: بالابودن کیفیت، تنوع و رنگ‌آمیزی محصولات تولیدکنندگان قمی رضایت بازار هدف را جلب می‌کند به گونه‌ای که در سال 87 حدود 80 درصد بازار کفش و دمپایی ماشینی کشور آذربایجان در دست تولیدکنندگان چینی بود ولی در سال بعد این تولیدکنندگان ایرانی بودند که 70 درصد بازار این کشور را از آن خود کردند.
تولیدکنندگان کفش و دمپایی در سالی که از سوی مقام معظم رهبری به سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شده، انتظار بیشتری از مسئولان استان دارند تا جلوه ارزآوری این کالا را رونق بخشند.
...................................
روح‌الله کریمی
نظر شما