به گزارش خبرنگار مهر، نسبت سیاست و اخلاق بحثی است که در تاریخ اندیشه مورد توجه بوده است. برخی اندیشمندان واقعگرا معتقد هستند که اخلاق قابل اطلاق به حوزه سیاست نیست. در مقابل برخی مکاتب معتقد هستند که اخلاق نه تنها قابل اطلاق به حوزه سیاست است، بلکه باید اخلاق در سیاست مورد توجه باشد.
مهمترین و بارزترین متفکر مکتب وظیفه‌گرایی اخلاقی، "امانوئل کانت" است. کانت معتقد است که ما وظیفه داریم عمل نیک انجام دهیم، فارغ از آنکه نتیجه یا پیامدهای آن چه باشد. کانت در حوزه اخلاق اشاره مشهوری دارد مبنی بر اینکه: "من راست می گویم حتی اگر جهان بر هم بریزد." بدین معنا کانت هیچ حیثیتی برای نسبیت اخلاق قایل نیست و فارغ از وظایف، توجهی به هیچ بعد دیگر رفتارها ندارد.
پروفسور نیک باستروم مدیر مؤسسه آینده بشر دانشگاه آکسفورد و استاد فلسفه در این دانشگاه در خصوص امکان کاربست اخلاق فضیلت‌گرا در حوزه سیاست به خبرنگار مهر گفت: بحث از نسبت اخلاق و سیاست همواره موجب بحثهای جالب توجهی بوده است.
پروفسور نیک باستروم مدیر مؤسسه آینده بشر دانشگاه آکسفورد و استاد فلسفه در این دانشگاه در خصوص امکان کاربست اخلاق فضیلت‌گرا در حوزه سیاست به خبرنگار مهر گفت: بحث از نسبت اخلاق و سیاست همواره موجب بحثهای جالب توجهی بوده است.
وی تصریح کرد: تعیین این نسبت به پرسشهای زیادی پاسخ می‌دهد. در واقع یکی از بحثها این است که چگونه با لحاظ کردن واقعیتهای سیاسی می‌توان به اصول اخلاقی نیز پایبند بود.
استاد فلسفه دانشگاه آکسفورد یادآور شد: یکی نکته باید مورد توجه قرار گیرد این است که چگونه می‌توانیم رعایت اخلاقیات را به فرهنگی در جامعه تبدیل کنیم به گونه‌ای اعضای یک جامعه خود را مسئول اعمال خود بدانند.
وی در ادامه تأکید کرد: معمولاً انسان تظاهر به اخلاقیات می کند و این در حالی است که اخلاقی رفتار نمی‌کند. وانمود کردن به رفتار اخلاقی در میان سیاستمداران نیز امری جا افتاده است.
این فیلسوف معاصر در ادامه تأکید کرد: نهادهای نظارتی و حقوقی باید در یک سیستم سیاسی اجتماعی و سیاسی وجود داشته باشد تا بتواند جلوی این فریبکاریها و اعمال خلاف قانون را بگیرد.
مدیر موسسه آینده بشر دانشگاه آکسفورد افزود: بی مسئولیت بودن حکومتها و نظامهای سیاسی دارای ابعاد وسیع و گسترده است. علاوه بر مردم یک جامعه، جامعه جهانی نیز ممکن است از سوء رفتارهای یک حکومت آسیب ببیند.
وی در پایان تصریح کرد: تدوین اصول اخلاقی و حقوقی برای این بوده که نظامهای سیاسی از یک سو و افراد از سوی دیگر نسبت به اعمال و رفتار خود پاسخگو باشند.
نیک باستروم مدیر موسسه آینده بشر دانشگاه آکسفورد است. او استاد پیشین مؤسسه مطالعات اجتماعی و سیاسی دانشگاه ییل بوده است. از او بالغ بر 179 کتاب و مقاله به چاپ رسیده که برخی از آنها به زبانهای گوناگون ترجمه شده است. حوزه تخصصی او فلسفه اخلاق، فلسفه تحلیلی، فیزیک، منطق ریاضی و آینده تکنولوژی است.
................
گفتگو از جواد حیران‌نیا
نظر شما