انتظار داریم به عنوان نماینده مردم با واقعیت کنار بیایید

به گزارش خبرنگار مهر، در متن جوابیه سید جمال ساداتیان تهیه کننده فیلم های "شبانه روز" و "انتهای خیابان هشتم" به علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی امده است:

انتظار به حق مردم از نمایندگان محترم خود در مجلس شورای اسلامی این است که با استفاده از ظرفیت ها و امکانات مجلس شورای اسلامی من جمله تریبون فراگیر آن، با نقد مسوولانه و سازنده عملکرد نقش آفرینان حیات اجتماعی، سطح فرهنگ و آگاهی عمومی را ارتقا بخشند، و نمایندگان مجلس در فرایند قانونگذاری و نظارت بر عملکرد دستگاه های مختلف، الگوی رفتاری مناسبی را برای شهروندان در نظم اجتماعی تعریف کنند.

قدرت؛ الزام‌آور این هنجارها در گرو فرهنگ‌سازی در حوزه‌های مختلف زندگی اجتماعی است. اما زبان هنر یک زبان ویژه و تخصصی است. با بهره برداری از ذات زیباشناختی افراد جامعه و با هدف ارتقای مسوولیت اجتماعی آن تولید می شود.
فرهنگ و هنر به لحاظ گستره موضوعی بیشترین تاثیر را بر آحاد جامعه دارد. قریب به اتفاق کشوهای پیشرفته یا در حال توسعه توان خود را بر گسترش فرهنگ، آداب، رسوم و ارزش اجتماعی قرار داده اند.

آمار و ارقام در کشورهای مختلف نشان می دهد که صرف هزینه های مالی و اعتباری در زمینه فرهنگ و هنر به طور نسبی در بالا بردن ضریب امنیت عمومی و کاهش کمی و کیفی جرایم و ناهنجاری های اجتماعی سهم بسزایی دارد. دانشمندان معتقدند هرگاه به یاری نشانه های زبانی نتوانیم واقعیت رویداد یا تجربه انسانی را بیان کنیم به هنر پناه می بریم، از هنر کاری بر می آید که از عهده هیچ وسیله ی دیگری ساخته نیست.

هنر از رازهایی سخن می گوید که عامه مردم آن ها را حس می کنند. اگر هنر بازتاب زندگی اجتماعی است توانایی دگرگون کردن مناسبات اجتماعی را هم دارد. بسیاری از دانشمندان برای بیدار کردند انسان از خواب سنگین غفلت از کلام استفاده نمی کنند، روی به استدلال نمی آورند، بلکه عقل بشر امروز تابع احساسات است. متخصصین امور انسانی دریافته اند که انسان از صورت توازن فکری خویش خارج شده است لذا در تلاشند تا این بازگشت و بیداری از طریق سینما و تلوزیون عملی شود.
تاثیرگذاری غیرقابل باور و انکار ناپذیر هنر و فرهنگ بر روح و روان و زندگی مردم پرسش های عمیقی پیش روی فیلسوفان قرار داده است. جز اینست که باید حقیقت را در هنر جست یا در هنر ساخت؟ شرایط تاثیر گذاری بر مخاطب روز به روز افق انتظار مخاطب را گسترده تر می کند.

هیچ هنری درباره واقعیت جهان به اندازه سینما صریح و پیچیده نیست، چون سینما از ترکیب همه فرم های هنری دیگر ساخته شده است. سینما بیش از موعظه ی هر فرزانه ای حقیقت را به همه می نمایاند، اگر قبول داشته باشیم مهمترین مسئله در مورد انسان آگاهی است، انسان بدون آگاهی اندیشه ای نخواهد داشت، اندیشه است که خیر را از شر تشخیص می دهد، هزار سال طول می کشد تا انسان به آگاهی برسد. سینما لذت بخش شد چون تفسیر زندگی است، هرچند که از عمر سینما زیاد نمی گذرد.
فیلسوفان فیلم به پژوهندگان این حوزه گوشزد کرده اند، که نباید در استدلال خود به وضوح، دقت مفهومی داشته باشید. فلسفه و فیلم روی هم تاثیر دارند، رابطه‌شان پویا و خلاق است، از همین راستاست که فیلم به هنر تبدیل می شود.

فلسفه  فیلم یکی از پر ریشه ترین زیر ساخت های فلسفه هنر در چند دهه اخیر است. فیلم به یکی از مهم ترین شاخصه‌های فرهنگی دوران جدید تبدیل شده است.

طبیعی است که در عالم هنر ادبیات و نشانه گذاری های متفاوتی برای بیان واقعیت به کار گرفته می شود. برای رسیدن به مقصد مشترک مسیرها و روش های مختلفی ممکن است انتخاب شود، اما در هر صورت اصول و مبانی مشترک در انجام فعالیت‌های اجتماعی وجود دارد که حدود آزادی عمل کنشگران اجتماعی را محدود می کند، از آن جمله احترام به شان و منزلت انسان و خود داری از به کار بردن الفاظ و عباراتی است که بنا به داوری عرف جامعه، توهین، افترا، و تهمت تلقی می شود.

ما بر این باور هستیم که بخشی از سخنرانی جنابعالی در روز سه شنبه 13/4/91 در صحن علنی مجلس که طی آن دست اندرکاران تولید و ساخت فیلم های شبانه روز و انتهای خیابان هشتم به صورت مستقیم مورد خطاب قرار گرفت، غیر مسئولانه است. مقایسه این فیلم ها با تولیدات و جهتگیری شبکه فارسی وان که از دید جنابعالی مروج روابط جنسی نامشروع زنان شوهردار است بطور تلویحی و حتی صریح وارد کردن اتهام به دست اندرکاران فیلم های شبانه روز و انتهای خیابان هشتم را نشانه رفته است. این دو فیلم به صورتی که در مجموعه سخنرانی جنابعالی معرفی می شوند، رواج دهنده بی بندوباری اجتماعی قلمداد می شوند. به نظرم با این ارزیابی، جنابعالی در مسیر خطا گام بر می‌دارید.

ما دغدغه های جنابعالی را در حفظ و ارتقاء جایگاه خانواده را درک می کنیم و دلسوزی و مسئولیت پذیری شما را در این خصوص ارج می نهیم با این وجود بر این باور هستیم که عدم تسلط شما بر جنبه های فنی تولیدات هنری و شیوه های متفاوت پیام رسانی و تاثیر گذاری در حوزه‎های هنری موجب شده است که با یک ارزیابی شتابزده از پیام رسانی و تاثیرگذاری این فیلم ها از مسیر عدالت و انصاف خارج شوید و این در شرایطی است که شما در مقام عضو محترم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی این فرصت و امکان را داشتید که قبل از دست زدن به داوری شتاب زده پرسش‌های شخصی خود در خصوص این فیلم ها را با دست اندرکارانش در میان می گذاشتید و پاسخ های دریافتی را مورد ارزیابی قرار می دادید.

زبان هنری بیشتر وقت ها زبان رمز و راز و تمثیل ها و نمادهاست، و درک زبان و پیام فیلم در خارج از فضاهای حقیقی آن ممکن است ما را دچار اشتباه کند. کما اینکه در مورد فیلم انتهای خیابان هشتم پیام فیلم به تصویر کشاندن چهره زشت هیولای فقر فرهنگی و اقتصادی است.

اگر خواهری صرفا به خاطر علاقه شدیدش به برادرش و برای نجات وی از اعدام تن به بزرگترین ذلت و شکنجه می سپارد، این فیلم نه تنها نمی تواند گزینه خوبی برای ترویج فحشا باشد بلکه با ارائه تصویر یک قربانی پاک سرشت و شدیدا عاطفی درصدد است که همدردی اعضای خاموش جامعه را که در مقابل دیدگان آنها هر روز انسان های بیگناهی قربانی می شوند بر انگیخته و همبستگی اقتصادی و فرهنگی اعضا جامعه را به عنوان یک راه حل در ایجاد نظم و پاسداری از ارزش‌های اجتماعی معرفی کند و تحریک وجدان عمومی جامعه، که این روزها به شدت کمرنگ شده است، در چهارچوب تصویرهای دهشتناک و دردناک این پیام ارسال می شود که هر انسانی و حتی اولیاء دم باید پیآمدهای تصمیمات خود و هزینه‌های اجتماعی آن را قبل از هر اقدامی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند و متوجه مسئولیت اجتماعی خود باشند.

دست اندرکاران تولید فیلم ها ی "شبانه روز" و "انتهای خیابان هشتم" برای هدایت صحیح پیام خود با کارشناسان و متخصصان متعددی از حوزه های علوم اجتماعی و انسانی مشورت کرده و در مورد چگونگی برقراری ارتباط سازنده با مخاطب به گفت و گو و تبادل نظر پرداخته اند. جای تاسف است که داوری جنابعالی فاقد پشتوانه تخصصی و کارشناسانه است و حاصل آنهم در توهین و تهمت ناروا به تولیدکنندگان یک اثر هنری عرض اندام می کند. فاصله میان دو دریافت از فیلم به قدری زیاد است  که بدون ایجاد فضای مناسب گفت و گو عبور از سو تفاهمات و سو ظن ها میسر نیست. در مقابل سخنرانی جنابعالی چهار گزینه پیش روی ما قرار دارد.

1. سکوت و بی اعتنایی به آنچه رخ داده است.
2. ایجاد هیاهو و اقدام متقابل
3. توسل به مراجع قضایی و پیگیری حقوقی موضوع
4. اطلاع رسانی صحیح و تلاش برای برقراری گفتمان سازنده و رفع سو تفاهم ها

گزینه اول را یک اقدام غیر مسئولانه و بی نتیجه ارزیابی می کنیم. گزینه دوم را در شان مخاطب محترم نیافتیم. در خصوص گزینه سوم با وکلای خود مشورت کردم و مطمئن شدم که ما حق طرح شکایت را داشته و با توجه به موضع گیری دادستان محترم تهران و رویه قضایی موجود و سابقه محکومیت نمایندگان پیشین مجلس بخاطر ارتکاب فعل مجرمانه در چهارچوب نطق های پش از دستورشان به این نتیجه رسیدیم که شکایت ما قابل پیگیری در محاکم قضایی است و اما این اقدام را هم سازنده ارزیابی نکردیم.

در شرایط امروز جامعه، که سینما همانند بچه یتیم تو سری خورده شده‌ای که دیگر چیزی از آن باقی نمانده، از جنابعالی بیشتر از این انتظار می رود. همیشه در اذهان عمومی جنابعالی آدمی روشنفکر و همگام با واقعیت ها ارزیابی می شدید و از امروز شما هم دچارسوء تفاهم شده‌اید. بدانید بخش اعظمی از وظیفه و رسالت سینما باید انعکاس دهنده وضعیت جامعه باشد. جنابعالی به عنوان نماینده مردم سعی کنید با واقعیت کنار بیایید. اگر شما هم شعارزده شوید دیگر نمی دانیم از چه کسی باید انتظار همراهی داشت.