برخی فیلم‌ها به جای تقبیح "خیانت" به ترویج آن می‌پردازند

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه شب گذشته هفت 13 مردادماه به دلیل پخش مسابقات المپیک با بیش از یک ساعت و نیم تاخیر در ساعت 40 دقیقه بامداد روی آنتن رفت.

نقد فیلم "بدون اجازه" با حضور مرتضی‌ هرندی کارگردان فیلم و همچنین بررسی مسئله اخلاق در سینما با حضور محمد صادق کوشکی و مهدی کرم پور از بخش‌های اصلی برنامه شب گذشته بود. نظرسنجی برنامه نیز اختصاص به طرح این سئوال داشت که مهمترین ویژگی یک فیلم تاثیرگذار اجتماعی چیست که در پایان گزینه مطابقت با مسائل روز جامعه بیشترین رای را به دست آورد.

بخش اول برنامه شب گذشته اختصاص به نقد فیلم "بدون اجازه" داشت. مرتضی هرندی در ابتدا درباره انتخاب یک سوژه اجتماعی برای ساخت اولین فیلمش گفت: قصد داشتم با ساخت این فیلم به مردم هشدار دهم همچنین قبلا نیز در تلویزیون تجربه ساخت فیلم‌های اجتماعی را داشتم و علاقه‌مند بودم که با یک ملودرام اجتماعی کارم را در سینما آغاز کنم. سوژه این فیلم در زمان ساخت از موضوعات روز به حساب می‌آمد.

فراستی در نقد این فیلم گفت: این فیلم به ژانر اجتماعی تعلق نمی‌گیرد بنابراین نباید به این راحتی این واژه‌ها را به کار برد. اگر این طور باشد همه فیلم فارسی‌های قبل از انقلاب در ژانر اجتماعی به حساب می‌آیند. نوع پرداختن به موضوع، فیلم را اجتماعی می‌کند. بنابراین صرف دوربین کار گذاشتن در یک اتاق پرو، فیلم را اجتماعی نمی‌کند. فیلمنامه فیلم خیلی بد است و حتی از فیلم‌های بدی که من در ماه‌های اخیر دیدم نیز خیلی بدتر است.

امیریل ارجمند در پاسخ گفت: آقای فراستی می‌گویند نباید خیلی راحت نسبت به برخی واژه ها اظهارنظر کرد من هم می گویم که برخی مواقع نباید خیلی ناراحت درباره برخی واژه ها صحبت کرد. معتقدم که دید آدم ها نسبت به مسائل اجتماع شان فرق می کند. هرندی نیز در واکنش به صحبت های فراستی گفت: من بسیار خوشحالم که آقای فراستی درباره فیلم، بد می گوید چون فراستی درباره هیچ فیلمی خوب نگفته و با تمام احترامی که برای ایشان قائلم معتقدم که بلد نیست از فیلمی تعریف کند. معتقدم که باید اندازه آن چیزی باشیم که درباره اش اظهار نظر می کنیم.

آقای فراستی از چند فیلمی هم که تا به حال تعریف کرده است بسیار بد تعریف کرده فراستی نیز در پاسخ عنوان کرد: شما آداب نقد کردن را بلد نیستید هر واژه ای در سینما معنی و تعریف دارد نباید به خودمان القابی را نسبت بدهیم که نتوانیم از زیر یوغ آنها خارج شویم. داستان این فیلم به هیچ عنوان اجتماعی نیست و تنها یک دختر و پسر بیمار و روانی را ترسیم می کند که در اتاق پرو دوربین کار گذاشته اند.

وی ادامه داد: خط اصلی فیلم، خط اصلی فیلم فارسی است . آدم های فیلم حتی ماکت هم نیستند. شخصیت ها آسیب شناسی نمی شوند و تنها آدم های بی دردی به تصویر کشیده شده اند که حتی در حد تیپ هم نیستند.

امیریل ارجمند در ادامه عنوان کرد: من تا به حال با هر کارگردانی که کار کرده ام با رضایت قلبی بوده است از بازی و آهنگسازی در این فیلم هم راضی هستم. من برای سینمای خودمان به دنبال یک اتفاق هستم و معتقدم که نباید به ذات سینما توهین کرد چون با این روند سینمای ایران هیچ گاه به جایی نمی رسد.

فراستی در پاسخ گفت: نباید نام هنر را بر هر چیزی که می سازیم بگذاریم.بلکه در طول زمان است که هنر یک شخص به اثبات می رسد. در طول سالهای گذشته ما همین طور به یکدیگر باج دادیم و به هم توپ پاس می دهیم که وضعیتمان از این قرار است.

وی گفت: هنرمندان بزرگ نه به خودشان هنرمند می گویند و نه به اثرشان هنر. جان فورد بزرگ در بهترین حالت خودش را یک معمار می داند بنابراین ما باید یاد بگیریم نسبت به جهان مودب باشیم و سیاه مشق های خود را هنر ندانیم.

فراستی ادامه داد: در سینما مفهوم و معنا زمانی ساخته می شود که فرمی وجود داشته باشد در سینما باید حرفهایمان را به فرم تبدیل کنیم و آدم ها نیز باید به آدم های سمپات تبدیل شوند چون اگر آدم ها باورپذیر نباشند فرم هم شکل نمی گیرد.

گفتگوی ویژه برنامه اختصاص به بحث اخلاق در سینما با حضور محمد صادق کوشکی و مهدی کرم پور داشت.

کوشکی در ابتدا درباره مرز ورود یک هنرمند به حوزه های اخلاقی گفت: زمانی یک هنرمند تعریفی از اخلاق برای خودش دارد و با توجه به آن تعریف چارچوب هایی را در اثرش مد نظر قرار می دهد در بحث دیگری جامعه و حاکمیت اعتقادات، هنجارها و باورهایی را تعیین می کنند که باید به آنها پایبند بود. اثر هنری محصول این دو طبقه بندی است.

وی ادامه داد: البته ممکن است باورهای اخلاقی هنرمند بالاتر از باورهای حاکمیت باشد اما در زمانی هم حاکمیت خط قرمزهایی را برای باورهای هنرمند قرار می دهد. در حال حاضر نیز بخشی از سینمای ما می خواهد از برخی ضوابط اخلاقی جامعه و حاکمیت پا را فراتر بگذارد و متاسفانه حاکمیت که در اینجا وزارت ارشاد دست آن را باز می کند هم کارش را به درستی در این زمینه انجام نمی دهد.

کوشکی در ادامه توضیح داد: این روزها مسائلی در برخی فیلم های ما مطرح می شود که مرزهای اخلاقی جامعه را زیر پا می گذارد مثلا فیلمسازی خودش را رسما مستهجن معرفی می کند اما وزارت ارشاد عکس العملی درباره این فیلمسازان و فیلم هایشان از خود نشان نمی دهد. وظیفه حاکمیت رواج اخلاق و مکارم در جامعه است.

در میانه برنامه ناگهان برنامه هفت به مدت چند ثانیه قطع شد و پس از آن مهدی کرم پور در ادامه بحث گفت: سینمای بعد از انقلاب در طول سه دهه جزو 5 سینمای برتر جهان به حساب می آید و علتش هم همان سینمای اخلاقی است.

گبرلو نیز در همین زمینه گفت: سینمای ایران در مسیر تولیدات خودش دچار افت هایی شده است اما این سینما در کلیت سینمای اخلاق مداری است .

کوشکی توضیح داد: در حوزه محتوا نباید سینمای ایران را با سینمای جهان مقایسه کرد بلکه این سینما باید با قوانین دینی سنجیده شود.

مهدی کرم پور نیز در همین رابطه گفت: ضروریات جامعه ایران نسبت به سالها قبل عوض شده است در شرایط اجتماعی امروز دیگر کسی حاضر نیست حتی فیلمی مثل " بایسکل ران " را که قبلا برایش صف می کشیدند دوباره ببینند. ما اول از همه باید یاد بگیریم سرگرمی و مخاطب عام را در سینما به رسمیت بشناسیم امروزه باید دید باورهای جامعه چیست و مردم چگونه به این نوع فیلم ها نگاه می کنند.

کوشکی در همین رابطه توضیح داد:هر فیلمی که ضوابط خانوادگی را به چالش می کشد و خلاف عرف عمل می کند ضد اخلاقی است. منظور از اهمیت فیلم ها در دهه 60 این است که ضوابط اخلاقی در آن دوره بیشتر رعایت می شود اما کسی منکر پیشرفت های تکنیکی و ساختاری در سینمای ایران نیست.

وی افزود: زمانی که در بسیاری از فیلم های سینمای ما حجاب شرعی رعایت نمی شود مرزهای اخلاقی زیر پا گذاشته می شود سینما باید مردم را تشویق به اخلاق دینی کند نه اینکه خودش مرزشکنی کند.

کرم پور در ادامه گفتگو توضیح داد: اینکه همه افراد و فیلم ها را به یک چشم ببینیم یک تعمیم پذیری فاشیستی است. نمی توان کلیات سینمای ایران را زیر سئوال برد.

کوشکی در واکنش به صحبت های کرم پور گفت: واژه فاشیست را هم اگر برای من تعریف کنید ممنون می شوم چون من معلم علوم سیاسی هم در دانشگاه هستم پس این واژه ها را در حضور من درست استفاده کنید.

کرم پور در پاسخ گفت: شما در همه زمینه ها فعال هستید هم کارشناس سینما هستید هم کارشناس علوم سیاسی و هم کارشناس فرهنگی.
کوشکی پاسخ داد: من کلا کارشناس فرهنگی هستم شما نیز بیشتر از یک عالم فقهی احادیث و روایات دینی را روایت کردید. معتقدم که از 72 فیلم جشنواره پارسال 13 فیلم با موضوع خیانت ساخته شده اگر در فیلمی به مسائل اروتیک پرداخته شود و به جای تقبیح خیانت به ترویج خیانت پرداخته شود مضموم و غیر اخلاقی است. در برخی از این نوع فیلم ها به مسئله خیانت با رنگ و لعاب زیادی پرداخت شده است .

کرم پور در پایان گفت: معتقدم که فیلم های سینمای ایران در بدترین شرایط نیز به مسئله خانواده بسیار اهمیت می دهند. و همچنین معتقدم که هر کسی می تواند درباره اعتقاداتش صحبت کند و صحبت از دین فقط کار مراجع و کارشناسان دینی نیست و قطعا آقای کوشکی هم کارشناس امور دینی نیستند.

در طول این گفتگو کوشکی مدام وسط صحبت های کرم پور و گبرلو می دوید و کمتر اجازه صحبت به کرم پور می داد این مسئله باعث گلایه کرم پور و البته کوشکی شده بود و هر دو معتقد بودند که عدالت رعایت نمی شود.