آیین "خون بس" ثبت ملی نشد

به گزارش خبرنگار مهر، قرار بود پرونده رسم "خون بس" توسط اداره کل میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد به پنجمین شورای عالی ثبت آثار تاریخی که شهریور ماه برگزار شد، برسد تا پس از بررسی به عنوان یکی از آداب و رسوم کهن این دیار در فهرست میراث معنوی کشور قرار بگیرد.

اما معاون میراث فرهنگی کهگیلویه وبویراحمد به خبرنگار مهر گفت: این امر انجام نشد چرا که اولویت ثبت با موارد دیگر بود و ما تنها 5 سهمیه داشتیم اما قرار شده است که این پرونده مجدد بررسی شود چرا که دلایل کافی برای ثبت ملی آن وجود نداشت.

رحیم دادی نژاد درباره اینکه برخی این رسم را یکی از آیین های اشتباه طوایف می دانند گفت: خون بس وجوه مثبت و منفی دارد وجه منفی آن یعنی که دختران عشایر را به دلیل اتفاقی که افتاده به اجبار به ازدواج دیگری در می آوردند و از طرف دیگر باعث ایجاد پیوند ازدواج و عاملی برای جلوگیری از ادامه خونریزی بین طوایف و نزدیک شدن آنها به یکدیگر می دانستند اما چون دلایل برای ثبت معنوی و ملی آن کافی نبود، این اقدام را به زمان دیگری موکول کردیم.

وی با بیان اینکه تهیه این پرونده بر عهده بخش خصوصی است افزود: خون بس فرهنگ غلطی نیست چا که هنوز هم برخی از قومیتها آن را برای پایان دادن به اختلافات برگزار می کنند.

تلاش برای ثبت ملی آیین خون بس درحالی است که براساس این آیین زمانی که مردی از یک طایفه به هر علت فرد دیگری را در طایفه دیگر به قتل می رساند، طایفه قاتل، دختری را به عنوان دیه و یا نشانی برای صلح به ازدواج یکی از نزدیکان طایفه مقتول در می آورد.

بنابراین برای جلوگیری از ادامه جنگ و دعوا و پایان دادن به قتل و کشتار مراسمی با عنوان خون بس و با حضور واسطه هایی از هر 2 طرف برگزار می شد که در آن یک ازدواج اجباری صورت می گرفت. در این میان تنها زن قربانی این اتفاق است که باید سالها به اجبار با کسی که خود در انتخابش نقشی نداشته زندگی کند به این ترتیب خوشبختی از آن زن گرفته می شود.

در همین ارتباط بنیاد دفاع از حقوق زنان نیز روز گذشته بیانیه ای در نقض این اقدام سازمان میراث فرهنگی منتشر کرد.

در فهرست میراث معنوی ایران آیین هایی مانند نوروز و مراسم عزاداری روزهای عاشورا و تاسوعا به چشم می خورد که در میان آداب و رسوم اقوام ایرانی جایگاه مشخصی دارند ولی سازمان میراث فرهنگی بر این موضوع مصر است که پرونده "آیین خون بس" را نیز در کنار آنها به ثبت ملی برساند.

آیا بهتر نیست آداب و رسوم متنوع اقوام زاگرس نشین که عاری از هرگونه تعصبات قومیتی و ناشی از فرهنگ نادرست است و یا ورزشهای رزمی که مختص به این اقوام است مورد مطالعه و ثبت قرار گیرد تا بعدها به دلیل اغفال مسئولان به نام کشورهای دیگر زده نشود.