تحول در حوزه؛ لازمه پیشرفت نظام اسلامی

به گزارش خبرنگار مهر، مقام معظم رهبری در این دیدار با اشاره به این نکته که مبنای اصلی کار در حوزه‌های علمیه تربیت فقیه می‌باشد، گفتند: «لازم است در کنار توجه به این مبنای اصلی به آموزش و فراگیری علوم عقلی اعم از فلسفه و کلام نیز اهتمام شود.»

رهبر معظم انقلاب همچنین دو سال پیش نیز در جریان سفر تاریخی به شهر مقدس قم در جمع اساتید و نخبگان حوزوی با اشاره به ضرورت مدیریت صحیح تحول در حوزه تصریح کردند: «آینده نگری، مدیریت تحول برنامه ریزی علمی، بازنگری در متون آموزشی، سیاست گذاری متناسب با نیاز‌های علمی حوزه‌ها و ترسیم چشم انداز آینده و اهتمام بیش از پیش به کرسی‌های آزاد اندیشی علمی از ضرورت‌های اساسی ادامه حرکت رو به رشد و افزایش نفوذ و تأثیرگذاری حوزه‌های علمیه با توجه به رشد سریع و پرشتاب تحولات و فناوری‌های نوین است».

گرچه سابقه و تاریخچه حوزه های علمیه شیعی بالغ بر هزار سال است اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اهمیت رسالت و کارکردهای کلان این حوزه در باب حکومت داری، اداره مطلوب جامعه و گره گشایی از بن بست‌ها در امر مدیریت اسلامی بیش از پیش خود را نشان داد، چه آن که این انقلاب در پرتو رهبری فردی به ثمر نشست که پیش از هر چیز، خود یک شخصیت حوزوی و برآمده از متن حوزه‌های علمیه به شمار می‌رفت.

امام امت البته در تاسیس این نظام اسلامی، همواره بر لزوم بهره گیری از ظرفیت بسیار زیاد فقه جواهری تاکید کرده و همواره تکیه کلامشان این بود که اسلام و تشیع، حلال مشکلات بشریت در همه زمینه هاست.

روند تحولات بیش از سه دهه از عمر نظام مقدس جمهوری اسلامی به خوبی نشان داد که چنین نظامی تا چه اندازه نیازمند به تولید محتوا از یک سو و حمایت مبنایی از سوی دیگر از جانب حوزه و حوزویان است.

بی‌جهت نبود که مقام معظم رهبری به عنوان یک شخصیت حوزوی متفکر، آینده نگر و حکیم در سفر سال 89 به قم، از حوزه علمیه به عنوان "مادرِ نظام اسلامی" تعبیر نمودند.

امروزه با توجه به تحولات شتابان در عرصه ملی و بین المللی، لزوم تعامل هوشمند و منسجم حوزه و نظام بیش از پیش احساس می شود، به ویژه آن که در شرایط کنونی ، ایران اسلامی به عنوان محور مقاومت ملت های مستقل دنیا در برابر زیاده خواهی های نظام سلطه مطرح است و لازمه استمرار این محوریت، بیش از هر چیز نیازمند ارایه یک الگوی مناسب و عملی برای تحقق اهداف مورد نظر است؛ الگویی که حوزه و دانشگاه بیش و پیش از هر نهاد دیگری باید آن را ترسیم نموده و به دنیا عرضه کنند.

واقعیت آن است که حوزه علمیه در روزگار کنونی خود، آماده جهشی خیره کننده در عرصه‌های علمی، پژوهشی و آموزشی در دو بعد سخت افزاری و نرم افزاری است و شرط لازم برای چنین جهش و صعودی، بی‌شک تهیه نقشه جامع حوزوی و به تبع آن شناسایی و رفع آسیب‌ها و آفت‌های نظام حوزه است.

در این باره البته می‌توان به آفاتی چون مدرک گرایی، تشدید دیوان سالاری، برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌های متعدد اما بی‌نتیجه، بی توجهی به علوم روز به ویژه در بخش علوم عقلی و کلامی و برخی دیگر از برنامه‌های کلیشه شده اشاره داشت که بر روند مدیریت تحول در حوزه اثرات نامطلوبی به جای می‌گذارد.

از آن سو، روزآمدسازی نظام آموزشی، پژوهش محوری و فراهم کردن فضای نقد و نظریه پردازی از طریق ایجاد کرسی‌های آزاد اندیشی از دیگر بایسته هایی است که باید به طور جدی نصب العین عموم حوزویان به ویژه مدیران و تصمیم گیران ارشد حوزه قرار بگیرد تا ان شاء الله در سایه یک حوزه متحول، نظام اسلامی بتواند همچون گذشته موانع موجود را از سر راه برداشته و به سوی قله های علم و معنویت، حرکت کند.