محبوبیت همیشگی خوشنویسی/ وقتی خوشنویسی جای خود را به تکنولوژی نداد

به گزارش خبرنگار مهر، خوش خطی و بد خطی یکی از موضوعاتی است که همگان و همه روزه به نوعی با آن سروکار دارند، چک هایی که به علت ناخوانایی، مشتریان و بانک ها را با دردسر مواجه می کند از جمله مواردی است که بارها مشاهده شده است.

بدخطی در فرهیختگان جامعه نیز نهادینه شده است به طوری که به عنوان مثال اگر بخواهند بد خطی کسی را به رخ بکشند عبارت "مثل دکترها می نویسی" اولین عبارتی است که به زیان می آید.

اگر به درستی و نگاهی تیزبینانه به اوراق و متون تاریخی توجه شود، آثار ارزشمندی از دانشمندان و اندیشمندان بزرگ و به نام کشور بر جای مانده که نه تنها از نظر منبع علمی برای جویندگان راه علم و دانش دارای ارزش است، بلکه در کنار این ماندگاری علوم، می توان به دست نوشته هایی از استادان برجسته و هنرمندان قرن های مختلف دست یافت که با هنرنمایی در این کتب، نقشی زیبا از خطوط مختلف را برای مردم به یادگار گذاشته اند.

اما اینکه چرا با این پیشینه قوی از لحاظ خط، امروز با این مشکل مواجه شده ایم و راهکار حل مسئله چیست را با یک کارشناس مطرح کرده ایم.

غلامعباس خاموشی که به گفته خودش از دوران کودکی علاقه زیادی به خط داشته است و از دوران راهنمایی با بهره گیری از کتب موجود در زمینه آموزش خوش نویسی و بعد از آن در دوران دبیرستان با استفاده از محضر اساتید خط کشور، رتبه ممتاز را از انجمن خوشنویسان کشور به دست آورده است در گفتگو با خبرنگار مهر راهکار حل مشکل بدخطی را آموزش کودکان می داند.

خاموشی که از محضر اساتید خوشنویس معاصر چون "سید احمد علوی" و"محمد حیدری" بهره جسته است، در تعریف خوشنویسی می گوید: خوشنویسی، ترکیبی از تلاش فیزیکی دست برای نوشتن است و همین موضوع آن را زیبا، جذاب و معنوی می کند.

وی در مورد ارزش خوشنویسی نزد مسلمانان نیز به اظهار نظر "بورهات"، نویسنده کتاب هنر اسلامی استناد می کند: "هیچ هنری در پرورش ذوق هنری مسلمان به اندازه خطاطی مؤثر نبوده است".

نوشتن عامل مهم برقراری ارتباطات اجتماعی

خاموشی اظهار داشت: با شروع فصل مدارس و ارتباط مستمر با قلم و کاغذ، بازار علم اندوزی رونق بیشتری به خود می گیرد. امروزه با وجود تحول و رشد در تمامی زمینه ها، نوشتن؛ این زیباترین مهارت، هنوز به عنوان وسیله ای رایج و مهم برای ارتباط به حساب می آید.

وی افزود: در واقع نوشتن یک مهارت غیر کلامی است و افراد را برای اظهار دیدگاه‌ها، عقاید و کشف خلاقیتهای خود توانا می سازد.

این هنرمند خوشنویس عنوان کرد: خط از گرانبهاترین میراث فرهنگی هر قوم و ملت است و با در دسترس بودن نزد همگان، تداعی کننده تاریخ آن قوم است و در زبان فارسی، خط ارزشی دو چندان دارد. توانایی خوشنویسی نه تنها در بیان افکار، ایجاد ارتباط و رساندن معلومات مهم است بلکه در پیشرفت و کسب موفقیتهای تحصیلی نیز بسیار اهمیت دارد.

بدخطی مانعی در راه ارائه اندوخته های علمی است

این خوشنویس بیان داشت: در مقابل بدخطی، مانعی بر سر راه ارائه اندوخته های علمی دانش آموز است و این در شرایطی است که تکالیف نوشتاری کامل آنان به دلیل بدخطی ناقص جلوه می دهد و در واقع نوشته وی ناخواناست و به آن معنی است که به آسانی قابل خواندن نیست.

وی افزود: اصولاً معیارهای خوش خطی را می توان در خوانایی، صحت تشکیل حروف، یکسانی و یکنواختی انحناها و شیبهای حروف، فضای حروف و کلمات و راستای حروف نسبت به خطوط نوشتاری خلاصه کرد.

این خطاط یادآور شد: نوشتن نیاز به تلفیق مناسب حرکات قسمتهای مختلف بدن از جمله مچ، آرنج، شانه، تنه و ثبات هماهنگی حرکات ظریف انگشتان دارد و در این صورت است که می تواند در قالب خوش خطی نمایان شود. همچنین فشار انگشتان بر تنه مداد، فشار بر سطح نوشتار و فشار دست در تماس با سطح نوشتار، فشارهای لازم در نوشتن هستند.

لزوم آموزش "صحیح نوشتن" به کودکان

خاموشی یادآور شد: بسیاری از کودکان در کودکستان ها یا در خانه آموزش می بینند و در نتیجه آنان قبل از اینکه مهارتهای لازم مربوط به آمادگی نوشتن را بیاموزند، تحت آموزش نوشتن قرار می گیرند که در اینگونه کودکان، رفتار و عادتهای نوشتاری به صورت بسیار ضعیف رشد می کند که عواملی از جمله دلسردی و کاهش اعتماد به نفس را در آنها به دنبال دارد.

وی افزود: برخی از محققان بر نقش مهارت پیش نیاز و لازم قبل از آموزش نوشتن برای کودکان تأکید کرده اند که رشد عضلات کوچک، هماهنگی چشم و دست، توانایی نگهداری قاشق یا ابزارهای نوشتاری جزو مهارتهای اولیه در این پیش نیاز به حساب می آید.

خاموشی ادامه داد: در مجموع، آموزش نوشتن باید تا زمان کسب توانایی کودک در رسم 9 شکل هندسی اولیه به تعویق بیفتد. این 9 شکل خط عمودی، خط افقی، دایره، دو خط عمود بر هم، یک خط مایل به راست، مربع، یک خط مایل به چپ، ضرب در و مثلث هستند.

این هنرمند ابرکوهی گفت: ابتدا کودکان عمل نوشتن را با حرکات و علامت گذاریهای تصادفی و نامشخص که همان خط خطی کردن است، شروع می کنند و بعد از آن، با تقلید، نوشتن خود را ادامه می دهند در نتیجه وقتی کودک بتواند خطوط منحنی، افقی و عمودی را تقلید کند سپس به رنگ کردن تصاویر می پردازد.

وی ادامه داد: کودکان به طور عادی می توانند دایره را در سه سالگی، علامت به اضافه یا دو خط عمود بر هم را در چهار سالگی و مثلث را وقتی پنج سال و نیم هستند رسم کنند. برای برداشتن هر قدم کودک نیاز به تمرین، تجربه کامل دارد و باید از لحاظ ادراکی، قبل از برداشتن گام بعدی، آماده باشد و در این راستا به کمک اولیاء و معلم خود نیاز اساسی دارد.

هنرمندان روایتگران صادق دوران خود باشند/ ریشه و هویت فراموش نشود

خاموشی که آثار خود را در بسیاری از نمایشگاه های استانی و کشوری به نمایش در آورده است در مورد وظیفه هنرمندان خوشنویس نسل امروز گفت:فارغ از این که هنرمند امروز چه تکلیفی در برابر نسل امروز دارد و یا حتی این مسئله که برای حفظ هنر خوشنویسی اصیل چه شئونی باید رعایت شود، اصل در این است که روایتگر صادقی از رویدادهای عصر خودمان باشیم و فراموش نکنیم انسان همیشه از قابلیت خود غافل است و هر جا این قابلیت نادیده گرفته شود، مخدوش می شود و انسان از اندیشه و تعالی دور می افتد.

وی که عضو بسیج هنرمندان است و پوسترهای بسیاری را در حوزه های مختلف طراحی و خطاطی کرده است افزود: نسل حاضر کوشیده است تا بهره مندی از مدیریت های کلان هنری به حفظ هویت و رسالت ملی خود به تحولات تازه ای از هنرهای تجسمی در تئاتر، سینما، موسیقی، نقاشی، گرافیک، معماری، شعر و خط برسد و مسلماً در دنیای امروز هنرمندانی ماندگار هستند که با زنده اندیشی به دنیای هنر رو آورده اند.

این هنرمند خطاط گفت: خلاقیت و توجه به ارائه جلوه های نوین، عوامل مهمی هستند که هنرمند را فرزند زمانه خود می کند و برای نایل آمدن به این مهم لازم است که هنرمندان اصل، ریشه و هویت خود را بشناسند و نوآوری هایشان را بر پایه آنها ارائه کنند.

------------

گزارش: رحیم میرعظیم