علل و عواملی را که زمینه ساز احتکار است، می توان به سه گروه داخلی و خارجی و جبری(طبیعی) تقسیم کرد:
الف) عوامل جبری
منظور از عوامل جبری یا طبیعی، عواملی است که وقوع یا عدم وقوع آن از حیطه قدرت بشر خارج بوده، مستقیما و یا غیر مستقیم در واقع احتکار و یا تشدید آن مؤثر است: مانند سیل، زلزله، خشکسالی، قحطی و به طور کلی بلایای طبیعی.
ب) عوامل خارجی
عواملی است که ناشی از تحولات جهانی و یا اعمال فشار از سوی دیگر کشورها بر جوامع تحمیل می شود، مانند جنگ، تحریمهای اقتصادی، تورم و افزایش قیمتهایی که در سطح جهانی اتفاق می افتد.
بی شک چنین عواملی تأثیرات سوء خود را در سطح کشور و یا جهان خواهد گذاشت و دولتها تنها با برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر نامناسب می توانند تا حدودی تأثیرات سوء آن پیشگیری و یا آنرا کاهش دهند.
ج)عوامل داخلی
به علل و عواملی گفته می شود که شرایط و اوضاع و احوال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و روانی و اعتقادی هر فرد و یا جامعه ای، زمینه ساز و ممؤثر در وقوع و یا گسترش احتکار می شود.
بعضی از عوامل زمینه ساز داخلی احتکار عبارتنداز:
1 - عدم ثبات اقتصادی
2 - نبودن آمار صحیح و دقیقی از میزان عرضه و تقاضا
3 - عدم تعادل بین عرضه و تقاضا و توزیع ناعادلانه آن
4 - عدم نظارت دقیق و قاطع و پیگیر از سوی دولت در کنترل قیمتها و ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا
5 - انحصار تولید و توزیع برخی کالاها در دست شخصی یا عده خاصی.
6 - ویژگیهای خاص و صفات خود کالا مثل کالاهایی که جزو ضروریات و مایحتاج روزانه مردم است که مردم در صورتی که قیمتها افزایش یابد باز مجبور به خرید هستند. به همین دلیل محتکر مطمئن است اگر با احتکار کالا باعث افزایش قیمت آن شود، باز کالا دست متحکر باقی نمی ماند و همیشه بازار فروش آن وجود دارد.
7- مهمترین عامل وقوع احتکار، ضعف ایمان و اعتقاد افراد است. ضعف ایمان به خدا و معاد و فراموش کردن این باور که همه روزی در مقابل خداوند متعال پاسخگوی اعمال خویش هستند و بی توجهی به پستی و زشت بودن احتکار و عواقب سوء و خطرناک دنیوی و اخروی آن مهمترین عامل وقوع احتکار است.
نظر شما