مسابقه كريكت ابتكاري براي اعتماد سازي
پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان قراراست در اقدامي جالب مسابقه كريكت ميان تيم ملي كشورش با تيم ملي هندوستان را از نزديك ببيند و اين يعني اينكه مشرف به دهلي نو سفر خواهد كرد كه در نوع خود مي توان آن را بكارگيري ورزش در خدمت سياست و صلح دانست.
از سوي ديگر مونماهان سينگ نخست وزير هندوستان نيز به نوبه خود آمادگي اش را براي گفتگو با پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان درباره مساله كشمير اعلام كرده است رئيس جمهور پاكستان هفته آينده (17 آوريل - 28 فروردين) دراستاديوم دهلي حضور پيدا مي كند كه البته آن را مي توان يك گام ديپلماتيك در قالب ورزش به عنوان تلاشي براي پيشبرد روند صلح كه همچنان در آغاز راه خود به كندي حركت مي كند.
سينگ گفته است آماده است با مشرف درباره همه مسائل گفتگو كند با اينكه سفر مشرف بيشتر يك سفر غير رسمي و ورزشي است تا يك سفر رسمي سياسي ، نخست وزير هند مي گويد آماده است در باره كشمير و تدابير افزايش اعتماد سازي با مشرف گفتگو كند.
از سوي ديگر مونماهان سينگ نخست وزير هندوستان نيز به نوبه خود آمادگي اش را براي گفتگو با پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان درباره مساله كشمير اعلام كرده است.
رئيس جمهور پاكستان هفته آينده (17 آوريل - 28 فروردين) دراستاديوم دهلي حضور پيدا مي كند تا بازي نهائي كريكت را ميان تيم كشورش با همسايه هسته اي اش از نزديك تماشا كند كه البته آن را مي توان يك گام ديپلماتيك در قالب ورزش به عنوان تلاشي براي پيشبرد روند صلح تلقي كرد كه همچنان در آغاز راه خود به كندي حركت مي كند.
سينگ گفته است آماده است با مشرف درباره همه مسائل گفتگو كند كه اين از يك رويكرد مثبت در ميان رهبران دو كشور براي همگرايي و پايان دادن به يك تنش طولاني مدت خبر مي دهد .
با اينكه سفر مشرف بيشتر يك سفر غير رسمي و ورزشي است تا يك سفر رسمي سياسي ، نخست وزير هند مي گويد آماده است در باره كشمير و تدابير افزايش اعتماد سازي با مشرف گفتگو كند.
از سوي ديگر 18 فروردين اولين اتوبوس خط ارتباطي هند و پاكستان در منطقه كشمير پس از 60 سال به عنوان نماد صلح بين دو كشور همسايه هند و پاكستان از شهر سرينگار حركت خود را در حضور مانموهان سينگ نخست وزير هند آغاز كرد هر چند دقايقي پس از حركت در نزديكي سرينگار، مركز كشمير تحت اداره هند، مورد حمله قرار گرفت.
رئيس جمهور پاكستان كه قرار است 27 فروردين براي تماشاي بازي كريكت ميان تيم كشورش با هند به دهلي نو سفر كند، گفت : مساله كشمير در صدر دستوركار مذاكرات با رهبران هند در سفر هفته آينده به دهلي قرار دارد نه كريكت .
رئيس جمهور پاكستان گفت : خدمات رساني از طريق اتوبوس كه اخيرا راه اندازي شد گامي در راه حل مشكل كشمير است كه در چارچوب تدابير و اقدامات اعتماد سازي ميان طرفين صورت گرفته است
پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان با دعوت از هند براي فراموش كردن صفحه تلخ گذشته در روابط ميان دو كشور خواستار حل مسالمت آميز مساله كشمير شد.
همانطور كه مشرف تاكيد كرد دو كشور بايد در ايجاد اعتماد سازي و انجام گفتگوي فراگير دركنار يكديگر مشاركت كنند
تاثير كشمير بر سياست خارجي كشورهاي همسايه
روزنامه آلماني " دي ولت " چندي پيش نوشته بود مساله كشميربرسياست خارجي كشورهاي همسايه سايه افكنده است و تداوم اختلاف نظر پيرامون كشمير مي تواند بر كشورهاي همسايه نيز تاثير گذار بوده و در اتخاذ سياست خارجي آنها اثر داشته باشد .
مساله كشمير حدود نيم قرن است كه به يكي از معضلات عمده ميان هند و پاكستان تبديل شده است و پرويز مشرف رئيس جمهورپاكستان در اين زمينه تصريح كرده است كه بدون تغيير در سياستهاي اتخاذي در گفتگوهاي دو جانبه نمي توان به يافتن راه حل مفيدي انديشيد .
مذاكرات دوجانبه براي حل اختلافات
"منمومان سينگ " شهريور سال گذشته در يكصدمين روز فعاليت كابينه جديد در دهلي نو از زمان شروع بكار(ارديبهشت 83)تاكيد كرده بود كه پيشرفت در روابط با پاكستان درباره كشمير و روابط دو جانبه از اهميت بسياري برخوردار است و قصد داريم درگفتگوهاي دوجانبه با پاكستان به جلو گام برداريم .
وزراي خارجه هند و پاكستان چند روز پس از اظهارات سينگ، براي مذاكره مستقيم درباره موضوع كشمير در دهلي پايتخت هند با يكديگر گردهم آمدند.
اين مذاكرات براي نخستين بار در سه سال گذشته در سطح وزراي امور خارجه دو كشور صورت گرفت .
چندي بعد پرويزمشرف " رئيس جمهوري پاكستان و " مانموهان سينك" نخست وزيري هند درحاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورك دراظهاراتي اعلام داشتند كه دو كشور با در نظر گرفتن امكانات مشترك خواهان پايان يافتن درگيريهاي كشمير و برقراري صلح در اين منطقه و بهبود و تقويت روابط دوجانبه هستند.
هند و پاكستان از ابتداي سال 2004 گفتگوهاي گسترده خود را براي حل اختلافاتشان برسر موضوع ايالت كشمير آغازكردند.
مقامات مسئول دولت پاكستان و هند از يك سال پيش چندين بار درحاشيه نشست سازمان ملل درنيويورك با هم ديدار و گفتگو كردند اما سفرمشرف به هند اولين سفر وي پس از شكست نشست دوجانبه در اگرا نزديك دهلي نو در جولاي 2001 است.
خروج شماري از نظاميان هندي از كشمير گامي براي اعتماد سازي
اواخر آبان سا ل گذشته سه هزار تن از نيروهاي هندي از كشمير خارج شدند كه نخست وزير هند با بيان اينكه بخشي از نيروهاي هندي از كشمير خارج مي شوند، سينگ هدف از كاهش نيروها دراين منطقه مورد مناقشه با پاكستان را تقليل خشونت در منطقه جامو و كشمير از جانب جدائي طلبان عنوان كرد.
پاكستان با استقبال از اين اقدام هند آن را "يك شروع خوب" براي پايان دادن به نيم قرن مناقشه بين دو قدرت اتمي توصيف كرد.
اين در حاليست كه تحليلگران عقب نشيني كامل دو طرف را تا حل نزاع بسيار بعيد مي دانند.
كشمير منطقه اي است كه سالها مورد نزاع هند و پاكستان بوده است و اين منطقه به دو بخش هندي و پاكستاني تقسيم شده است .
از سال 1989 ميلادي تاكنون حدود 45 هزار تن در منطقه كشمير جان خود را از دست داده اند با وجودي كه دو كشور از هنگامي كه روند صلح در سال گذشته آغاز شد روابط ديپلماتيك و ورزشي و فرهنگي اقتصادي و نيز حمل و نقل و ارتباطات را تقويت كرده اند اما با اين حال پيشرفت چنداني درباره مساله كشمير در مذاكرات دو طرف حاصل نشده است.
هشت نكته مندرج در دستور كار مذاكرات هند و پاكستان
آغاز دور جديد مذاكرات صلح اواخر بهمن 82 بود كه هشت نكته در دستور كار هند و پاكستان قرار داشت كه مهمترين مساله مناقشه كشمير بوده است .
1- كشمير : ايالتي اعيان نشين كه تحت تسلط مسلمانان قرار دارد و اخيرا بين هند و پاكستان تقسيم شد وهريك از رقبا ادعاي ماكيت كامل آن را دارد . اين منطقه در سال 1947 كه استقلال خود را از انگليس اعلام كرد شاهد چندين درگيري بين هند و پاكستان بود .
2- منطقه مورد مناقشه سياچن : اين منطقه پوشيده از برف كه هفتاد و هفت كيلومتر وسعت دارد مشرف به پاكستان ، هند و چين مي باشد با اعلام آتش بس در امتداد مرزهاي كشمير كه هنوزهم ادامه دارد حضور نظاميان دو كشور در آنجاكاهش يافته است .
3-منطقه مرزي مورد مناقشه سر كريك مارشز : اين منطقه كه سرشاراز منابع طبيعي و نفتي است مورد مناقشه دو كشور مي باشد .
4- درياچه ولار كشمير : اختلاف بر سر آب اين در ياچه زماني بالا گرفت كه هند مبادرت به ساخت يك سد بر روي روخانه جلم در كشمير كرد كه به خاطر كمبود آب با مخالفت پاكستان روبرو شد .
5-اعتماد سازي : شامل اقدامات قدم به قدم بين دو طرف مانند آتش بس ، پايان عبور و مرورنفوذيها ، مرزهاي آرام و افزايش ارتباطات مردم كه در دو طرف مرزهاي كشمير هند و پاكستان زندگي مي كنند مي باشد .
6- مواد مخدر : تلاش دو طرف براي كنترل اين منطقه براي جلوگيري از قاچاق مواد مخدر .
7- همكاري اقتصادي و تجاري : با مروز تصميماتي كه در خلال اجلاس جنوب آسيا كه در ماه دسامبر در اسلام آباد برگزار شد و مذاكراتي كه روي تسهيل بيشتر روي موانع تجاري انجام شد .
8- كاهش محدوديتهاي سفر اتباع دو كشور : با مرور توافقات موجود كه منجر به بهبود ارتباطات هوايي ، زميني و ريلي شد و مذاكرات روي احتمال تسهيل دو جانبه قوانين ويزا .
پيشنهاد هند براي حل مشكل كشمير
11 دي ماه 1382 دولت هند چهار پيشنهاد را براي اعتماد سازي در روند صلح با پاكستان و بهبود روابط دو كشور مطرح كرده بود.
دولت هند در نخستين پيشنهاد خواستار برگزاري نشستي در 19 ژانويه جاري (29 دي 82) براي بررسي نحوه از سرگيري تردد اتوبوس ها ميان سرينگار پايتخت تابستاني بخش هندي كشمير ومظفر آباد پايتخت بخش پاكستاني كشميرشد.
و دومين پيشنهاد ، انجام گفتگوهايي با پاكستان در 12 ژانويه (22 دي 82 ) براي ايجاد خط اتوبوس راني ميان موناو در ايالت راجستان شمال غربي هند و خوكراپوردر ايالت سند پاكستان است .
خدمات حمل و نقل با قطار ميان دو كشور تا جنگ 1965 برقرار بود.
دو پيشنهادي ديگر هند براي بهبود روابط و اعتماد سازي ميان دو كشور شامل لغو محدوديت تحرك ديپلمات هاي هند و پاكستان در داخل خاك هر يك از دو كشور و افزايش تعداد افراد هيات هاي نمايندگي سياسي هر يك از دو كشور به 75 نفر بود.
پيشنهاد پاكستان براي حل مشكل كشمير
رئيس جمهور پاكستان تاكيد كرده است كه بدون حل مسئله كشمير صلح در جنوب آسيا غير ممكن است وي چهار نكته را براي حل مساله كشمير از جمله ورود در مذاكرات ميان هند و پاكستان ، تقريب نقطه نظرات و ديدگاه هاي طرفين و دستيابي به راهي براي حل اختلافات در مورد كشمير اعلام كرده است .
مشرف اعلام كرده بود كه پاكستان آماده است در صورتي كه هند نيروهاي خود را از ايالت كشمير بيرون بكشد ، اين كشور نيز متقابلا دست به چنين اقدامي خواهد زد.
پاكستان در حال حاضر ، 50 هزار نظامي در كشمير دارد در حالي كه شمار نظاميان هندي در اين منطقه به 700 هزار تن مي رسد.
مشرف در يك مصاحبه تلويزيوني گفته بود كه دو كشور بايد كينه ها را براي برقراري صلح دفن كنند ، هند و پاكستان اخيرا از آتش بس در كشمير خبر داده بودند.
رئيس جمهوري پاكستان با پيشنهاد " مساله استقلال و يا كنترل مشترك منطقه هيماليا" دو گزينه براي بحث و گفتگو پيرامون بحران كشمير ارائه داده بود.
مشرف كنترل مرزي منطقه را ناكافي عنوان كرد و خواستار جستجو براي پيدا كردن راه حلي براي آرام كردن اوضاع منطقه بحران زاي كشمير شد.
درباره راه حل مشكل كشمير اقبال احمد خان سفير پاكستان درتهران معتقد است كه مردم كشمير از 50 سال پيش براي به دست آوردن حق تعيين سرنوشت خود مبارزه مي كنند، منشور سازمان ملل متحد هم اين حق را به رسميت شناخته است، بايد در كشمير رفراندوم برگزار شود تا مردم كشمير اعلام كنند خواهان الحاق به هند هستند يا پاكستان.
پيشنهادهاي پاكستان براي حفظ بازدارندگي استراتژيك در جنوب شرق آسيا
اقبال احمد خان سفير پاكستان در تهران در گفتگو با خبرگزاري مهر با مثبت ارزيابي كردن روند مذاكرات ميان كشورش با هند گفت: عدم حل مشكل كشمير باعث بي ثباتي در منطقه جنوب آسيا شده است، لذا پاكستان و هند مذاكرات جامعي را آغاز كرده اند و هردواحساس كردند كه بايد راه حلي براي معضل كشمير ايجاد كنند.
به گفته وي ، پاكستان به منظور حفظ ثبات بازدارندگي استراتژيك درجنوب آسيا پيشنهادهاي مشخصي را به هند ارائه كرده است، كه شامل :
1- توقف دو جانبه آزمايش هاي هسته اي بعدي
2- نگهداري سلاح هاي هسته اي دروضعيت غير آماده باش
3- مستقر نكردن موشك هاي بالستيك با قابليت هاي هسته اي
4- توافق رسمي درباره اطلاع رساني قبلي در زمينه آزمايش هاي موشكي
5- لزوم توافق در بدست آوردن و استقرار سيستم هاي موشك هاي آنتي بالستيك
6- اعتماد سازي به منظور كاهش خطر استفاده از سلاح هسته اي در نتيجه محاسبه نادرست يا به صورت تصادفي
7- بحث و بررسي درباره دكترين امنيت هسته اي يكديگر براي اجتناب از مسابقه تسليحاتي و موشكي در سطح منطقه
به گفته اقبال احمد خان ، اسلام آباد آمادگي دارد اين پيشنهادها را در مذاكرات دوجانبه با هند يا بوسيله ميانجيگري سازمان ملل و يا سايرقدرت هاي بزرگ مورد بحث قرار دهد.
نظر يك كارشناس
حسن هاني زاده كارشناس مسائل خاورميانه درباره سفر قريب الوقوع پرويز مشرف به هند مي گويد : اين سفر نقطه عطفي در مناسبات جديد ميان دو همسايه هسته اي مي باشد اگر چه هدف از اين سفر تماشاي مسابقه كريكت ميان تيم هاي دو كشور است اما در حقيقت آن را مي توان گامي براي شكستن مواع رواني موجود بر سر مناسبات دو كشور تلقي كرد .
به گفته هاني زاده، با توجه به اينكه جهان پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 و طرح هاي متعددي كه آمريكا براي سيطره بر منطقه خاورميانه و شرق آسيا تهيه كرده است به نظر مي رسد كشورهايي كه داراي يك سري اختلافات عقيدتي وارضي هستند در صدد هستند تا در رفتار سياسي خود نسبت به يكديگر تجديد نظر كنند ، هند و پاكستان به عنوان دو كشور همسايه كه داراي مشتركات تاريخي و فرهنگي و جمعيتي هستند اينك از ميدان نبرد وارد ميدان بازي هاي سياسي شده اند تا بتوانند به تدريج زمينه را براي برقراري يك رابطه حقيقي كه در نهايت به سود هر دو كشور باشد فراهم كنند.
دهلي و اسلام آباد با توجه به وجود پتانسيل هاي مهم بايد در راستاي حركت به سوي بازسازي اقتصادي و ورود به هزاره سوم كه برخورد تمدن ها جاي خود را به گفتگوي تمدن ها داده است، گام بردارند .
اين دو كشور در طول پنج دهه گذشته بيش از سه جنگ خانمان سوز را كه در آن ده ها هزارتن جان خود را از دست دادند پشت سرگذاشتند اما اين جنگ ها هيچ نتيجه اي عايد دو كشور نكرد .
اين كارشناس درباره سفر مشرف به دهلي مي گويد : سفر مشرف كه در ظاهر براي تماشاي بازي كريكت ميان دو تيم ملي پاكستان و هند صورت خواهد گرفت در حقيقت نويد بخش حركت ديپلماسي نو در قالب بازي هاي سياسي است كه جهان در گذشته هم شاهد آن بود مانند بازي پينگ پنگ ميان تيم هاي چين و آمريكا دراوايل دهه هفتاد كه به تدريج اين بازي ها زمينه برقراري روابط سياسي ميان پكن و واشنگتن را فراهم كرد.
هاني زاده با بيان اينكه مشكل كشمير يكي از مهمترين موارد اختلاف ميان دو همسايه هسته اي مي باشد، تاكيد مي كند كه حل اين مشكل از راه نظامي امكان ندارد زيرا ساكنان دو كشمير داراي قرابت هاي سببي و نسبي هستند و جنگ مي تواند به واگرايي ساكنان اين منطقه منجر شود لذا رهبران دو كشور بايد يك سري اقدامات فرهنگي و رواني را براي همگرايي ميان ساكنان دو كشمير ايجاد كنند و به نظر مي رسد چنين شيوه اي دو از دسترس نيست .
رهبران دو كشور بايد راهكارهاي مناسب را براي حل برخي معضلات حاشيه اي ناشي از اختلافات سياسي برطرف كنند .
به گفته اين كارشناس، رهبران دو كشور از اراده سياسي كافي براي حل مشكلات فيمابين بويژه درباره كشمير برخوردار هستند زيرا هيچ مانعي نمي تواند در برابر برقراري روابط مشترك سنگ اندازي كند.
هاني زاده درباره ابتكار پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان براي سفر به دهلي و استقبال رهبران هند از اين اقدام مي گويد: مشرف در دوران زمامداري خود ثابت كرده است رهبري زيرك و توانا است كه مسائل منطقه اي و جهاني را به خوبي درك مي كند و مايل نيست كه فضاي حاكم نظامي بر دو كشور در اين شرايط زماني ادامه يابد از سوي ديگر رهبران هند نيز بارها حسن نيت خود را براي برداشتن گام هاي اوليه در راستاي حل مشكل كشمير ثابت كرده اند .
وي درباره تاثير حل مساله كشمير بر ثبات منطقه اي معتقد است: مسلما حل عادلانه مساله كشمير و از ميان بردن آثار ناشي از جنگ هاي گذشته كه ميان هند و پاكستان روي داد مي تواند به شكوفايي اقتصادي دو كشور كمك كند و جمهوري اسلامي ايران به دليل داشتن روابط مستحكم سياسي و اقتصادي با دو كشور مي تواند نقش سازنده اي در حل مساله كشمير ايفا كند.
نظر شما