جلوه‌های متعدد حضور زنان در جامعه

حضور زنان در جامعه دارای جلوه‌های متعددی است:

الف- زن و فعالیت‌های علمی

ب- زن و فعالیت‌های اقتصادی

ج- زن و فعالیت‌های سیاسی

د- زن و فعالیت‌های مبارزاتی

امام خمینی(ره) با تلاش‌های آگاهی بخش خویش هر کدام از آنها را به سبک و روش مطلوب روشن و آشکار نمود؛ این جلوه‌های حضور را می‌توان در موارد ذیل خلاصه نمود:

الف) زن و فعالیت‌های علمی

تحصیل علم و دانش یکی از جنبه‌های حضور زن در جامعه است و این امر به گونه‌ای دارای اهمیت و ارزش است که اسلام همان طور که کسب علم و دانش را برای مردان واجب می‌داند زنان را نیز به همان نسبت به تحصیل علم فرمان داده و از گهواره تا گور یعنی از آغاز تا سرانجام به این امر مهم ترغیب نموده است.

حضرت امام خمینی(ره) ابتدا به خنثی سازی تبلیغات دشمنان مبنی بر مخالفت اسلام با تحصیل زنان همت گماشته و صریحاً اعلام نمود: "این حرف‌هایی که راجع به زنان و یا مسایل دیگر شنیده‌اید، اینها همه تبلیغات اشخاص مغرض است، زن‌ها آزاد هستند و در تحصیل هم آزاد هستند، در کارهای دیگر هم آزادند، همان طور که مردها آزادند."

او با تاکید و توصیه‌های مکرر که نشات گرفته از اسلام ناب بود، در عمل نشان داد که نظام جمهوری اسلامی ایران، موانع را از سر راه فعالیت‌های علمی زنان کنار می‌زند و مشوق و محرک آنان در کسب علم و دانش و تخصص است.

حضور گسترده زنان مسلمان در مراکز آموزش و فعالیت‌های ثمربخش علمی و پژوهشی آنان که به طور مستمر شاهد آن هستیم، مبین اهمیت خاص و ویژه‌ای است که حضرت امام خمینی(ره) برای آگاهی و یادگیری و کوشش و پژوهش زنان در مسایل علمی قائل بودند. این اهمیت و نظارت به حدی بود که به جزئی‌ترین مسایل از نظر آن بزرگوار دور نمی‌ماند و هرجا مانعی بود بلافاصله رفع می‌نمودند.

ب) زن و فعالیت‌های اقتصادی

حضور زن در میدان‌های کار و تلاش اقتصادی و داشتن حق مالکیت از جمله ارزش‌هایی است که تعالیم اسلام بر آن توصیه و تاکید دارد؛ چنان که ذکر شده قرآن کریم صریحاً اعلام می‌کند همان گونه که مردان را در آنچه کسب می‌کنند سهمی است، زنان را نیز بهره و نصیب‌شان در آنچه به دست می‌آ‌ورند محفوظ است.

براساس تعالیم مقدس اسلام، هیچ کس حق سلب مالکیت از زن و ایجاد مانع برای فعالیت‌های اقتصادی او را ندارد و زنان همان گونه که از سایر حقوق اجتماعی بهره مند هستند، از این حق الهی نیز برخوردار خواهند بود.

حضرت امام خمینی(ره) تاکید کردند که "در نظام اسلامی، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد، حق تحصیل، حق کار و‌حق مالکیت". همچنین تاکید داشتند که "تمام معاملات آنها به اختیار خودشان است و می توانند بسیاری از شغل‌ها را آزادانه انتخابت کنند."

امروز، رشد و پویایی جامعه اسلامی ایران به طور چشمگیری مدیون حضور فعال زنان مسلمان در میدان‌های فعالیت‌اقتصادی است. براساس نقشی که کارگزاران نظام اسلامی به تبعیت از مشی حضرت امام خمینی(ره)  برای تلاش‌های اقتصادی زنان قائل هستند حضور آنان روز به روز بیشتر و پررونق‌تر می‌شود و جامعه اسلامی اهداف و آرمان‌های مقدس را تحقق یافته‌تر می‌بیند.

ج) زن و فعالیت‌های سیاسی

زن مسلمان به آن دلیل که در سرنوشت خویش آزاد است و هیچ اجبار و تحمیلی را پذیرا نمی‌‌شود، مصداق آیات قرآنی و سوره‌هایی که برای اهل ایمان در نظر گرفته شده باید در مسایل سیاسی نیز احساس مسئولیت کند و علاوه بر کسب بینش لازم سیاسی با نگاهی کنجکاو تمام زوایا را بکاود و حقایق را لمس کند و بر نظام حکومت دقت و نظارت داشته باشد. حق رای دادن، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن،‌ حق انتقاد، حق حضور در مجلس شورا و مشارکت در مسئولیت تقنین، حق امر به معروف و نهی از منکر به کارگزاران و مسئولین مملکتی در سطوح بالا و پایین از جمله جلوه‌های حضور زن در فعالیت سیاسی است.

حضرت امام (ره) برای این بخش از حضور فعال زن در جامعه نیز اهمیتی ویژه قائل بودند به طوری که به جرات می توان اذعان داشت که آن بزرگوار، زن را از ذلت بی‌تفاوتی نسبت به مسایل سیاسی و احساس حقارت، ضعف و خود کم بینی‌های فراوان رهانید و شخصیت سیاسی او را در کنار سایر ابعاد شخصیتی‌اش رشد و نمو داد.

این حضرت امام بود که می‌فرمود: "اسلام زن را تا حدی ارتقاء می‌دهد که او بتواند مقام انسانی خود را در جامعه باز یابد و از شئی بودن بیرون بیاید و متناسب با چنین رشدی است که می‌تواند در ساختمان حکومت اسلامی مسئولیت‌هایی را به عهده بگیرد."

نکته قابل توجه اینکه آن پیشوای بصیر و آگاه، نه تنها معتقد بود که زن‌ها دخالت در سیاست دارند بلکه این امر را بر ‌آنان تکلیف می‌دانست و می‌فرمود: "خانم‌ها حق دارند که در سیاست دخالت بکنند و تکلیف‌شان این است."

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، نه تنها زنان مسلمان در صحنه‌های سیاسی حضور مستمر و وقفه ناپذیر داشته بلکه این حضور که ناشی از توصیه‌های مکرر حضرت امام (ره) بود الگوی زنان مسلمان جهان گردید و خیزش‌های رهایی بخش اسلامی نیز از وجود زنان به بهترین وجه در مبارزات سیاسی خود استفاده و بهره برداری کردند.

د) زن و فعالیت‌های مبارزاتی

حضور زن در عرصه فعالیت‌های سیاسی را تنها نمی‌توان در رای دادن و انتخاب کردن و انتخاب شدن و نظارت و انتقاد سازنده خلاصه کرد؛ بلکه یکی از ابعاد فعالیت‌های سیاسی یعنی حضور مستقیم و غیرمستقیم در نبرد، رویارویی با دشمنان دین و مملکت را نیز نمی توان بدون نقش فعال و حیاتی زنان به حاصل و ثمر نزدیک یافت.

حضرت امام موانع بزرگ و جدی بر سر راه حضور زن در فعالیت‌های مبارزاتی را برطرف کرد و با صلابت و قاطعیت هرچه تمام تر اعلام کرد که زنان همچون مردان در مبارزه با دشمنان دارای مسئولیت حضور هستند و هر فکر و توهمی را که در این امر مانع می‌شد، مردود و محکوم نمود. دیدگا‌ه‌های ژرف حضرت امام و برداشت‌های اصیل و نوین او از اسلام باعث شد که تنگ نظری و سخت گیری‌های بی‌دلیل و منطق رها شود و زن مسلمان ایران و دیگر کشورهای اسلامی خود را در تقابل با دنیای متفرعن و بربریت، شریک و سهیم بدانند.

این روشن بینی‌ها بود که زنان مسلمان ایران را به صحنه کشاند و در تمام مراحل نهضت اسلامی به مجاهدت‌های خالصانه واداشت؛ و دیدیم که زیباترین تعابیر از زبان و قلم آن بزرگ مرد در وصف این حضور مقدس تراوش نمود.

این سخن از پیشوای راحل امت اسلام است که "ما همگی مرهون شجاعت‌های شما زنان .... هستیم" و "زنان همدوش مردان، بلکه جلوتر از آنان در صف قتال ایستاده‌اند".