تمام مشکلات شهریه‌ای دانشجویان شاهد و ایثارگر/ وجود ابهام قانونی

به گزارش خبرنگار مهر، آبان ماه سال گذشته اعلام شد که بر اساس ماده 113 قانون بودجه سال 90 تحصیل ایثارگران مشمول بند ک ماده 20 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه که شامل جانبازان 25 درصد و بالاتر و فرزندان آنان، فرزندان شاهد، آزادگان و فرزندان آنان می شود، در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و موسسات پژوهشی اعم از دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی دولتی رایگان است.

با این حال دانشجویان شاهد و ایثارگر برای تحصیل در دانشگاههای علمی کاربردی، پیام نور همچنین دوره های شبانه با مشکلات شهریه روبرو هستند.

مجتبی بذرافشان در گفتگو با خبرنگار مهر، مهمترین ابهامات و مستندات قانونی در زمینه دریافت شهریه از دانشجویان شاهد و ایثارگر که مشمول ماده 113 قانون بودجه سال 90 می شوند را تشریح کرد.

تاکیدات قانون برنامه پنجم

وی در این باره گفت: در بند "ک" ماده 20 قانون برنامه پنجم درج شده که شهریه دانشجویان جانباز 25 و بالاتر و فرزندان آنان، فرزندان شاهد، آزادگان همچنین دانشجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی از محل اعتبارات ردیف مستقل معاونت (برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری) تامین می شود.

معاون امور دانشجویان وزارت علوم با یادآوری این موضوع که در سال گذشته هم به این امر تاکید شده، خاطرنشان کرد که در قانون بودجه سال 91 بار دیگر با تعابیر دیگری بر پرداخت شهریه دانشجویان شاهد و ایثارگر تاکید شده است.

وی در این باره توضیح داد و گفت: در قانون بودجه سال 91 با تعابیر دیگری تاکید شده که تحصیل دانشجویان شاهد و ایثارگر که مشمول بند "ک" ماده 20 قانون برنامه پنجم می شوند همچنین حافظان کل قرآن در دانشگاهها و مراکز آموزشی دولتی رایگان است هزینه های مربوط به دانشگاههای غیردولتی از طریق بنیاد شهید، سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان اوقاف پرداخت می شود.

ابهامات تحصیل رایگان دانشجویان شاهد و ایثارگر

بذرافشان در خصوص ابهامات موجود در پرداخت شهریه این دانشجویان در قانون بودجه 91 اظهار داشت: از یک طرف در این قانون گفته شده که تحصیل این دانشجویان رایگان است اما از سوی دیگر اعلام شده هزینه ها توسط چه دستگاههایی پرداخت می شود. در واقع به نحوه پرداخت شهریه این دانشجویان اشاره نشده در حالی که آنچه مطرح شده این است که برخی دانشگاهها به علت دولتی بودن نباید از دانشجویان شاهد و ایثارگر شهریه دریافت کنند.

وی ادامه داد: با این حال تحصیل دانشجویان شاهد و ایثارگر در دانشگاههای غیردولتی و آزاد اسلامی به علت پرداخت شهریه ها توسط بنیاد شهید رایگان است و در این زمینه مشکلی وجود ندارد.

معاون دانشجویان داخل مشکل اصلی را در دوره های شبانه، پیام نور و علمی کاربردی عنوان کرد و ادامه داد: برداشت شده که این دانشگاهها هم به دلیل دولتی بودن نباید از دانشجو شهریه ای دریافت کنند اما عنوان نشده که شهریه این دانشجویان در دوره های شبانه،‌ پیام نور و علمی کاربردی باید توسط چه ارگانی پرداخت شود. از سوی دیگر مستندات قانونی حاکی از غیردولتی بودن این دوره ها است.

بذرافشان با اشاره به اساسنامه دانشگاههای علمی کاربردی و پیام نور همچنین تکلیفی که قانون برنامه توسعه برای دوره شبانه اعلام کرده به ارائه برخی مستندات قانونی پرداخت و اعلام کرد که این دو دانشگاه و دوره شبانه با استناد به قانون، شهریه پرداز هستند و فلسفه وجودی این سه بر اساس دریافت شهریه است، در صورت حل شدن ابهام در این زمینه شهریه دانشجویان شاهد و ایثارگر باید از طریق دستگاههای ذیربط پرداخت شود.

مستندات قانونی دوره شبانه

وی درباره شهریه ای و غیردولتی بودن دوره های شبانه بر اساس برخی مستندات قانونی اظهار داشت: تبصره 48 قانون برنامه اول توسعه اعلام کرده که دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در طول اجرای برنامه دوره های شبانه و خاص، تحصیل و هزینه سرانه شبانه را با تایید وزارتخانه های علوم و بهداشت حسب مورد از داوطلبان به تحصیل وصول و وجوه حاصله را به خزانه داری کل واریز و معادل آن را از محل ردیفی که به همین منظور در بودجه سالیانه منظور می شود دریافت و صرف هزینه های مربوط به دانشگاه کنند.

بذرافشان به شهریه ای بودن دوره های شبانه در تبصره 87 قانون برنامه دوم و بند " ج " ماده 152 قانون برنامه سوم اشاره کرد و افزود: در بند " ج " ماده 152 قانون برنامه سوم توسعه آمده که تحصیل فرزندان جانباران و ایثارگر همچنین شاهد که عدم تمکن مالی آنان به تایید رسیده باشد، رایگان است و تحصیل این دانشجویان در دانشگاههای آزاد اسلامی، پیام نور، دوره های شبانه از محل اعتباراتی که به همین منظور در بودجه سنواتی منظور شده توسط دانشگاهها دریافت می شود.

معاون دانشجویان داخل وزارت علوم در ادامه اظهار داشت: در برنامه چهارم توسعه هم به این موضوع تاکید شده بود در طول برنامه پنجم قانونگذار با اشاره به عبارت "مازاد شهریه آموزش رایگان" بار دیگر بر شهریه محور بودن شبانه تاکید کرده و بر اساس بند " ح " ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه دانشگاهها مجاز هستند از ظرفیت مازاد بر سهمیه آموزش رایگان یا ظرفیت جدیدی که ایجاد می کنند بر اساس قیمت تمام شده دانشجوی شبانه بپذیرند.

مستندات قانونی دانشگاه پیام نور

این مقام مسئول در وزارت علوم با اشاره به برخی از بندهای اساسنامه دانشگاه پیام نور، اظهارداشت: طبق اساسنامه دانشگاه پیام نور این دانشگاه تنها از نظر نظارتی، قوانین و مقررات وابسته به وزارت علوم است و هیچ وابستگی بودجه ای به این وزارتخانه ندارد.

به گفته بذرافشان، طبق مصوبات هیأت امنای این دانشگاه ارائه تمام خدمات آموزشی از منابع شهریه ای دانشجویان پرداخت می شود، همچنین طبق ماده 14 اساسنامه پیام نور، این دانشگاه دارای ردیف بودجه مستقل نیست و تنها دریافت کننده کمک دولتی به شمار می آید.

وی تاکید کرد که بر اساس مستندات قانونی فلسفه پیدایش دانشگاه پیام نور بر اساس شهریه ای است که از طریق دانشجویان، کمکهای دولتی و خیرین دریافت می شود.

مستندات قانونی دانشگاه جامع علمی کاربردی

معاون دانشجویان داخل وزارت علوم در ادامه این گفتگو با استناد به برخی از بندهای اساسنامه دانشگاه جامع علمی کاربردی بر غیردولتی بودن این دانشگاه با ارائه برخی مستندات قانونی تاکید کرد و گفت: بر اساس بند 2 اساسنامه دانشگاه جامع علمی کاربردی، این دانشگاه از نظر مدیریتی، ضوابط و مقررات زیر نظر وزارت علوم است و طبق ماده 15 اساسنامه می تواند در کشور موسساتی داشته باشد که باز طبق ماده مذکور این اساسنامه شعبات می توانند غیردولتی باشند.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تقریباً اکثریت شعب علمی کابردی غیردولتی است و در ماده 13 اساسنامه دانشگاه آمده که این دانشگاه می تواند از کمک های دولتی و نه بودجه مستقل دولتی استفاده کند.

به گفته بذرافشان، این دانشگاه همچنین بر اساس مستندات قانونی می تواند از سهمیه آموزش دستگاههای اجرایی به عنوان منبع درآمدی استفاده کند، بنابراین هر چند این دانشگاه از نظر مدیریتی تابع وزارت علوم است واحدهای آموزشی این دانشگاه که عملیات آموزش را بر عهده دارند غیردولتی به شمار می آیند. 

مغایرت دولتی بودن با فلسفه وجودی دوره های شهریه ای

معاون دانشجویان داخل وزارت علوم پس از ارائه این مستندات که بر غیردولتی بودن دانشگاههای پیام نور، جامع علمی کاربردی و دوره شبانه صحه می گذارد، گفت: به استناد این مصوبات و مستندات قانونی نظر مجموعه معاونت دانشجویان داخل سازمان امور دانشجویان این است که این موسسات و واحدها بر اساس دریافت شهریه اداره می شوند، پس این برداشت که دوره های مذکور دولتی هستند و مشمول آموزش رایگان می شوند و دانشجویان شاهد و ایثارگر نباید شهریه ای پرداخت کنند با فلسفه قانونی ایجاد چنین دانشگاههایی مغایرت دارد.

وی با بیان اینکه پیش از این در رایگان بودن تحصیل دانشجویان شاهد و ایثارگر مشکلی وجود نداشت، خاطرنشان کرد: پیش از این مشکلی نبود و بنیاد شهید و امور ایثارگران شهریه دانشجویان را پرداخت می کرد اما از زمانی که در قانون درج شد که شهریه دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاههای غیردولتی و آزاد را بنیاد شهید پرداخت می کند این برداشت پیش آمد که تحصیل در دوره های شبانه، پیام نور و علمی کاربردی رایگان است و بنیاد شهید موظف به پرداخت شهریه این دانشجویان نیست.

بذرافشان با بیان اینکه دانشگاههای پیام نور، علمی کاربردی و شبانه با توجه به این مستندات شهریه پرداز هستند و باید با این دانشجویان نیز مانند دانشجویان غیردولتی رفتار شود، گفت: تنها تحصیل دانشجویان در دوره های روزانه که باید تعهد دو تا سه برابری طول تحصیل بدهند رایگان است.