امین متولیان، مدیرعامل موسسه انتشارات بین‌المللی الهدی که تنها ناشر ایرانی حاضر در بیست و نهمین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تونس به شمار می‌رود، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به طور کلی دو عامل ما را برای شرکت در این نمایشگاه ترغیب کرد و امید داشتیم که سایر دستگاه‌های فرهنگی را هم به این کار وادارد که این گونه نشد. نخست اینکه کشور تونس دروازه ورود فرهنگی به مغرب عربی است و ما عمدتا به دلیل موقعیت و شهرت عمومی کشورهایی مثل مصر و الجزایر از آن غفلت کرده‌ایم.
وی افزود: تونسیها به دلایلی در فرهنگ، خود را صاحب ادعا و حتی بالاتر از کشوری چون مصر می‌دانند که البته به طور نسبی و از نظر شاخص‌های فرهنگی نیز این ادعا بعید نیست. این موضوع به ویژه در حوزه محصولات کودک و نوجوان بیشتر به چشم می‌آید و حتی در فرم و قالب ارائه محتوی این پیشتازی دیده می‌شود.
متولیان همچنین به انقلاب کشور تونس در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای عربی آفریقا، پس از رخداد انقلاب، مطالبات فرهنگی به حاشیه رفته اما تونس با دایر کردن نمایشگاه بین‌المللی کتاب خود سعی کرده حیات فرهنگی خود را تجدید کند.
مدیر عامل موسسه انتشارات بین‌المللی الهدی با اظهار تاسف نسبت به بی‌توجهی به حضور در این نمایشگاه از سوی مدیران و ناشران فرهنگی کشور گفت: توقع این است که اگر باور داریم خاستگاه انقلاب‌های کشورهای منطقه فرهنگی و عقیدتی است، باید از فرصت‌های تعامل فرهنگی نیز استفاده کنیم؛ به ویژه که بسیاری از متفکران و نخبگان منصف و معتدل در این کشورها چشم انتظار حضور فرهنگی ایران هستند.
وی تاکید کرد: البته می‌شود پذیرفت که به خاطر شرایط خاص این کشور در دو سال گذشته و حضور گرایش‌های قوی سلفی‌‌گری امکان تحقق همه خواست‌های فرهنگی ما در تونس وجود نداشته، اما این فرصت فرهنگی چیزی نبود که به سادگی از دست برود و به نظرم حضور ضعیف ما در این نمایشگاه نشان داد فاصله میان حرف و عمل ما در حوزه بیداری اسلامی در این کشورها به ویژه از نظر فرهنگی زیاد است.
متولیان همچنین گفت: تاسف‌بار است که حتی دستگاه‌های فرهنگی که دغدغه و ادعای کار فرهنگی در حوزه بیداری اسلامی دارند هم این نمایشگاه را ندیدند. البته قبول داریم که مشکلات اقتصادی فراوان است و ما هم تحت این فشار بودیم، اما فکر می‌کنم باید اولویت بیشتری به این موضوع داده می‌شد.
وی افزود: وقتی بعد از انقلاب تونس کتاب‌هایی مانند «لاتحزن» شیخ القرنی و «الایدئولوجیا الاسلام السیاسی» محمدحاج یا «البرج الرومی» سمیر السلامی پرفروش می‌شوند، حتما برای ارائه تفکر اسلام انقلابی البته با رعایت مختصات خاص کشور تونس، فضا بسیار مهیاتر از قبل است و باید آن را مغتنم شمرد. ایران امسال در نمایشگاه کتاب الجزایر هم حضوری غریبانه داشت و در بسیاری از دیگر کشورهایی هم که حرفی برای گفتن می‌توانیم داشته باشیم، بی‌اعتنا تنها نظاره‌گر و عبور کننده از کنار نیازهای فرهنگی هستیم.
مدیرعامل موسسه انتشارات بین‌المللی الهدی تاکید کرد: در موضوع دیپلماسی، یکی از اولیت‌های دیپلماسی فرهنگی است و باید برای این موضوع سرمایه‌گذاری جدی در کشور ما در جهت حضور در کشورهای منطقه و جهان انجام شود. در بسیاری از کشورهای عربی که در آنها انقلاب رخ داده است، ایران فراتر از باور امروز ما شناخته می‌شود و اتفاقات آن رصد می‌شود و انتظار می‌رفت که این موضوع از سمت ما نیز صورت بپذیرد.
وی نبود تفکر راهبردی در دیپلماسی فرهنگی را علت اصلی اینگونه کم توجهی‌ها دانست و اشاره کرد: حضور حداقلی الهدی با حمایت رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات به عنوان متصدی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی انجام شد؛ چرا که وی نه در مقام رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بلکه به عنوان یک چهره علمی در این حوزه، از معدود کسانی است که اولویت‌های دیپلماسی فرهنگی را به درستی تشخیص داده؛ هرچند که سایر نهادهای فرهنگی متاسفانه هنوز به این تشخیص نرسیده‌اند.
نظر شما