امیدهایی که به دیوارنویسی ختم می شود/ چشمانی در انتظار زندگی

به گزارش خبرنگار مهر، پیشرفت در تکنولوژی در علم پزشکی موجب شده است که در مقایسه با دهه های گذشته بیماران بیشتری امید بهبود داشته باشند و افرادی که که تا چند سال قبل ادامه زندگی شان غیر ممکن بود این روزها می توانند با امید بیشتری در جستجوی زندگی باشند.

عمل پیوند عضو 50 سال قبل در ایران برای اولین بار انجام شد اما پس از انقلاب و با توجه به ضرورتهای درمانی این مسئله با کش و قوسهای فراوانی همراه شد در ابتدا با نظر مثبت مراجع این عمل به صورت موردی در چند بیمارستان خاص در کشور انجام شد و در سال 72 لایحه ای در این خصوص به مجلس تقدیم شد اما به تصویب نرسید با گذشت سالها و افزایش تقاضای پیوند عضو و همچنین تاکید علما در این خصوص در سال 78 بار دیگر مجلس شورای اسلامی در این خصوص به شور نشست و در نهایت بیماران متقاضی عضو در 17 فروردین ماه 79 خبر خوش تصویب این قانون در مجلس را شندیدند و در نهایت این قانون خرداد ماه همان سال ابلاغ شد.

چشمانی منتظر برای اهدای زندگی دوباره

اما پس از آن چند سال طول کشید تا آئین نامه اجرایی آن در دولت نیز تصویب شود و درنهایت در سال 81 این آئین نامه نیز ابلاغ شد.

پیش از این موارد عمل پیوند کلیه از فرد زنده به بیمار در کرمان صورت می گرفت و به دلیل عدم وجود منع قانونی و شرعی کرمان طی سالهای بعد از انقلاب به مرکز پیوند کلیه در ایران شهرت یافت بطوریکه امید بسیاری از بیماران نارسایی کلیوی به بیمارستانهای کرمان ختم می شد اما این امید زمانی به واقعیت می پیوست که بیمار بتواند فردی را برای پیوند کلیه پیدا کند زیرا بر اساس تحقیقات پزشکی ادامه زندگی عادی هر فرد با یک کلیه به خوبی و بدون هیچ مشکلی امکان پذیر است.

وقتی که قانون و تکنولوژی کافی نیست

در این میان تنها اجازه قانونی، شرعی و پیشرفتهای علمی برای ادامه زندگی هزاران بیماری که هم اکنون در انتظار پیوند برای زندگی به سر می برند کافی نیست و اجازه خانواده بیمار مرگ مغزی در این میان شرط اساسی است که به نظر می رسد فرهنگ سازی در این خصوص جای کار بسیار دارد،  بیمارانی که برخی از آنها برای ادامه زندگی و پیدا کردن عضو در برخی موارد تنها چند صباحی فرصت دارند.

طبق آمار منتشر شده هم اکنون 19 هزار بیمار در کشور در انتظار پیوند عضو هستند که در این میان متقاضیان پیوند کبد، کلیه و قلب در صف اول قرار دارند.

هم اکنون در شهر کرمان مراکز تخصصی پیوند کلیه و کبد راه اندازی شده است و در طول سال چندین عمل موفق از این نوع انجام می شود و مرکز پیوند قلب در کرمان نیز در حال راه اندازی است.

22 پیوند کبد و 114 پیوند کلیه در کرمان

تاکنون 22 مورد پیوند کبد و 114 مورد پیوند کلیه از فرد مرگ مغزی به بیماران متقاضی عضو در کرمان انجام شده است و این آمار جدای از آمار پیوند کلیه از شخص زنده به بیمار است.

این آمار موفق و توانمندی درمانی که در این خصوص در کرمان وجود دارد موجب شده است که بسیاری از بیماران متقاضی عضو در کشور این شهر را آخرین نقطه امید خود بدانند.

همین امر موجب شده است که این بیماران به هر کاری برای پیدا کردن عضو مورد نظر دست بزنند یکی از این شیوه ها نصب تقاضاهای پیوند عضو بر در و دیوار شهر و به خصوص مراکز پیوند عضو در استان کرمان است.

اگر این روزها سری به این بیمارستانهای کرمان بزنید به سادگی بر روی هر دیوار تکه کاغذی را می بینید که هر چند برای یک رهگذر تنها چند کلمه است اما برای یک خانواده و بیمار تنها امید برای زندگی است.

این در حالی است که طی سال گذشته تنها 800 مورد پیوند عضو از بیماران مرگ مغزی در کشور روی داده است نکته قابل توجه این است که این تعداد به مراتب کمتر از کشور سنتی و عقب افتاده از نظر فرهنگی همچون عربستان است.

جای تامل بسیار دارد که عملا بی توجهی در خصوص رضایت خانواده در اهداء عضو موجب می شود یک سوم بیماران در انتظار عضو نیز امیدشان نسبت به ادامه زندگی نا امید شود و به پایان زندگی برسند.

این درحالی است که اگر تنها 20 درصد از افرادی که سالانه در ایران دچار مرگ مغزی می شوند اقدام به اهدا عضو می کردند نیاز بیماران در انتظار زندگی رفع می شد.

کما با مرگ مغزی متفاوت است

بیمار دچار مرگ مغزی که پدیده کاملا مجزا از کما است به هیچ عنوان به زندگی باز نخواهند گشت و امیدی برای ادامه بقا ندارد.

در شرایط کنونی نیز میزان رضایت خانواده ها نسبت به گذشته رشد قابل توجه یافته است.

در این میان اعضا هماهنگ کننده پیوند عضو نقش قابل توجهی در رضایت خانواده ها دارند زیرا زمان طلایی پیوند عضو مهمترین شرط در اهدا است اگر این زمان طی شود حتی در صورت رضایت خانواده دیگر امکان پیوند نخواهد بود.

کارت پیوند عضو؛ آخرین وصیت بیمار مرگ مغزی

این درحالی است که از کارت اهداء اعضا به عنوان یکی از مهمترین کلیدها برای رفع این مشکل یاد می شود، این کارت هر چند جنبه اجبار قانونی ندارد اما نشان می دهد فرد دچار مرگ مغزی خود تمایل به اهدا داشته است و همین مسئله خانواده ها را متمایل می سازد که به آخرین خواسته و وصیت بیمار مرگ مغزی عمل کنند.

طبق آمار رسمی زمان تقریبی برای جلب رضایت اهداء عضو چهار روز است و این درحالی است که در اکثر موارد همین زمان به عنوان زمان طلایی اهداء عضو تلقی می شود و پس از آن به دلیل از بین روفتن ارگانهای حیاتی دیگر امکان اهدای وجود نخواهد داشت.

راه اندازی مرکز پیوند قلب در کرمان

رئیس اداره پیوند دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با مهر در خصوص پیوند عضو در کرمان می گوید: استان کرمان هم اکنون به عنوان مرکز پیوند کلیه و کبد در کشور محسوب می شود و امید داریم به زودی مرکز پیوند قلب نیز در کرمان راه اندازی شود.