لزوم بهره مندی از جایگاه جهانی فرش دستباف ایران/ ثبت جهانی ریزماهی خوی

به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، کیفیت و نقوش زیبا همراه با رنگهای متنوع، فرش ایرانی را در جایگاه شایسته‌ای در دنیا قرار داده به گونه ای که کشورهای رقیب چون هند، پاکستان، چین، نپال و حتی ترکیه توانایی تولید فرش با کیفیت فرش دستباف ایران را ندارند.

ولی این در حالی است که این کشورها در حال تولید فرش دستباف از طریق کپی برداری از نقوش زیبای فرشهای ایرانی و صادارت آن به کشورهای بازارهدف فرش ایران هستند.

صادرات بی رویه فرشهای دستباف نامرغوب، موجب شده تا کشورهایی که در گذشته در این صنعت حرفی برای گفتن نداشتند امروز در بازارهای جهانی جایگاهی بالاتر از ایران را به خود اختصاص دهند.

دراین میان فعالیت افراد کم تجربه و واسطه ها در این هنر صنعت ایرانی به خصوص در امر صادرات که نیاز به شناخت کارشناسانه بازار دارد، یکی دیگر از دلایل نزول جایگاه فرش دستباف ایرانی ازدیدگاه کارشناسان است.

عدم ثبت جهانی طرحها و نقوش ایرانی نیز از دیگر علل ایجاد زمینه سو استفاده مادی و معنوی از جایگاه هنر اصلی فرش دستباف ایرانی در بازارهای جهانی عنوان می شود.

فرش ریز ماهی خوی به نام تبریز عرضه و شناخته شده است

در این راستا متاسفانه طرحهای ریز ماهی شهرستان خوی و آهنین افشار شهرستان تکاب نیز از این گرودنه معیوب فرش دستباف کشور بی نصیب نمانده و بویژه طرح ریز ماهی خوی به دلیل کم توجهی بافندگان و مسئولان آذربایجان غربی حتیدر بازار داخلی فرش دستباف به نام تبریز عرضه و شناخته می شود.

فرش ریز ماهی خوی و افشار آهنین تکاب آذربایجان غربی که از استحکام، ظرافت و کیفیت بالایی برخوردار هستند و با پشم، ابریشم، چله و گل ابریشم در ابعاد، نقوش و رنگ آمیزی های متنوع با گره ترکی تولید می شود در بین فرشهای دستباف تولیدی استان از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند.

فرش افشار تکاب و ریز ماهی خوی با دارا بودن شهرت جهانی در بین سایر تولیدات فرش آذربایجان غربی، نیازمند اتخاذ تدابیر لازم در جهت تسریع در شناسنامه دار کردن، بازاریابی مناسب و اعطای تسهیلات بانکی به دارندگان کارگاههای تولید فرش هستند.

در جهت ساماندهی و بررسی وضعیت تامین مواد اولیه و کیفیت آن، کارگاههای تولید و قالیبافان، نحوه فروش و صادرات فرش دستباف آذربایجان غربی با حضور مسئولان مرکز ملی فرش ایران همایشی تحت عنوان اقتصاد مقاومتی با حضور فعالان تعاونیهای فرش دستباف استان برگزار شد.

باید از جایگاه جهانی فرش دستباف ایران بهره برداری کرد

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در این همایش ضمن تاکید بر لزوم بهره گیری از جایگاه جهانی فرش دستباف ایران برای توسعه این هنر صنعت قدیمی و اصیل ایران، افزود: با ورود ایران به بازار جهانی، فرش دستباف نیز وارد بازار شده و مردم دنیا با این هنر ایرانی آشنا شدند بطوریکه از گذشته های دور فرش دستباف به عنوان مهم‌ترین کالای صادراتی ایران محسوب می شود.

عبادالله اکبری با بیان اینکه خواستار توجه ویژه به حوزه فرش دستباف آذربایجان غربی و اشتغالزایی پایدار با بهره گیری از این هنر صنعت شد و اظهار داشت: بر اساس مطالعات انجام شده برای اشتغالزایی در صنعت به ازای هر نفر به طور میانگین باید 310 میلیون ریال هزینه شود در حالی که این رقم در حوزه فرش 50 میلیون ریال است.

وی با بیان اینکه می‌توان با برنامه‌ ریزی مطلوب درصد قابل ملاحظه‌ ای از نیروهای آماده به کار را جذب کرد، افزود: هم‌ اکنون فرش دستباف آذربایجان غربی به بیش از 100 کشور دنیا صادر شده و بیشتر حجم صادرات به کشورهای آلمان، ایتالیا، فرانسه و سوئیس تعلق دارد.

این مسئول با بیان اینکه انواع فرش‌ دستباف پشم، ابریشم، چله، گل ابریشم در ابعاد، نقوش و رنگهای متنوع بافته می‌ شود، عنوان کرد: خوی، ارومیه، تکاب، بوکان، میاندوآب، شاهین‌دژ و مهاباد از مهمترین مراکز تولید این کالا در استان به شمار می‌آید که فرش آهنین تکاب و ریزماهی خوی به علت استحکام، ظرافت و کیفیت از شهرت جهانی برخوردار هستند.

پیگیری برای ثبت جهانی فرش ریز ماهی خوی

مسئول ثبت برند در مرکز ملی فرش ایران هم در این همایش از پیگیری برای ثبت جهانی فرش ریزماهی به نام شهرستان خوی در آذربایجان غربی خبر داد و گفت: در این راستا باید اقدامات لازم جهت ثبت ملی این طرح به نام خوی انجام تا در مرحله بعدی پیگیری‌ لازم برای به ثبت رساندن طرح در یونسکو آغاز شود.

سید مهدی میر صالحی ضمن اظهار تاسف از عدم ثبت جهانی هیچ یک از طرحهای فرش ایرانی، اظهار داشت: این در حالی است که حتی استراتژی مدونی نداریم که باید با برنامه ریزی و ابتکار عمل این شکاف فراموش شده فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی را پر کنیم.

وی ورود به این عرصه و نتیجه گرفتن از آن را بسیار پیچیده و دشوار عنوان کرد و گفت: فرش دستباف نخستین کالایی است که برای ثبت جهانی آن در کشورمان اقدام می‌شود بنابراین باید تلاش جمعی و همت مضاعف شکل بگیرد تا نتیجه مورد انتظار حاصل شود.

وی با بیان اینکه ثبت یک برند در سازمان ملل متحد باعث ارتقای ارزش و ارزآوری می‌شود ادامه داد: برای تثبیت تقاضا در بازارها باید به مبحث برند بیشتر توجه شود زیرا برند با تثبیت تقاضا صرفه اقتصادی ایجاد می‌کند به طوری که بر همه روشن است محصولات برنددار نسبت به محصولات بدون برند با قیمت‌های بالاتری به فروش می‌رسد.

مسئول ثبت برند فرش در مرکز ملی فرش ایران اظهار داشت: در شرایط کنونی اقتصاد باید به این قبیل مباحث بیشتر پرداخته شود زیرا هدف از ایجاد برند شناساندن محصولات یا خدمات یک کشور به مشتریان بوده و موجب تشخیص محصولات کشورهای مختلف از یکدیگر می‌شود.

لزوم توجه به مشاغل مکمل قالیبافی در آذربایجان غربی

مدیرگروه فرش دستباف سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی نیز در این همایش با بیان اینکه متاسفانه در حوزه مشاغل مکمل قالیبافی از جمله تهیه پشم مرغوب، رنگرزی، بازاریابی، طراحی و ... با مشلاتی مواجهه هستیم، ادامه داد: باید همه این بخشها موازی با یکدیگر حرکت کنند.

خلیل نوری بازاریابی، تبلیغات، آموزش، تهیه، تولید و توزیع مواد اولیه مصرفی مرغوب، فروش، صادرات، طراحی، رنگ‌ آمیزی، رنگرزی و ریسندگی خوب را از اصول اولیه برای بافت فرش دستبافت صادراتی و مرغوب دانست و اظهار داشت: با حمایت های دولتی از جمله بیمه تامین اجتماعی و برگزاری دوره های آموزشی می توان انگیزه حضور در این هنر صنعتی را برای جوانان ایجاد کرد.

وی از فعالیت 105 هزار بافنده در مناطق مختلف آذربایجان غربی در حال حاضر در حوزه فرش دستباف خبر داد و عنوان کرد: ازاین تعداد 64 هزار و 187 نفر از آنها فرش دستباف را شغل دائمی خود قرار داده‌ و 41 هزار و 97 نفر نیز به عنوان شغل موقت آن را انتخاب کرده‌ اند.

وی با بیان اینکه بدون وجود علاقه نمی‌توان در این هنر صنعت به فعالیت پرداخت، گفت: هنر فرشبافی با وجود دارا بودن جاذبه‌ و زیبایی های زیاد با دشواریهایی نیز همراه بوده که داشتن علاقه عمیق به هنر صنعت و حمایتهای مادی و معنوی دولت رمز ماندگاری در آن است.

نوری یادآور شد: در حال حاضر 1 میلیون و 170 هزار و 729 نفر قالیباف در سطح کشور به طور مستقیم به فرشبافی مشغول هستند و 200 هزار نفر نیز به طور غیرمستقیم و جانبی به این هنر صنعت وابسته هستند و از راه‌های مختلف ارتزاق می‌کنند.

همه طرحهای فرش دستباف آذربایجان غربی معرفی و ثبت شوند

مدیرعامل اتحادیه فرش دستباف آذربایجان غربی هم در این همایش محرابی، قندیل‌دار، شکارگاه، هراتی، قابقابی، گل فرنگ را از جمله طرحهای رایج قالی در منطقه آذربایجان در کنار طرحهای معروف ریزماهی و آهنین افشار عنوان کرد و گفت: همه طرحهای فرش دستباف بایدمعرفی و ثبت ملی و جهانی شوند.

مرضیه بنفشه افشار از فعال بودن بیش از 34 هزار کارگاه قالیبافی در مناطق مختلف آذربایجان غربی در جهت تولید و صادرات فرش دستباف خبر داد و اعلام کرد: سالانه بیش از 424 هزار مترمربع فرش در استان تولید می‌شود که از این میزان 256 هزار مترمربع تولید مستمر و 158 هزار مترمربع نیز تولید فصلی هستند.

وی با اشاره به اینکه آذربایجان غربی یکی از مهم‌ترین مراکز تولید فرش دستباف کشور محسوب می شود، ادامه داد: طرح‌ های افشار تکاب و زرین خوی از طرح‌ های اصیل و پرطرفدار این خطه قلمداد می‌شود که در داخل و خارج کشور، مشتریان زیادی را به سوی خود جذب کرده است.

به هر حال با وجود برخی مشکلات هنوز هم فرش ایران در دنیا مزین و نشان کیفیت فروشگاهها و خانه هاست، و رقبای ما که از طرحها، نقشه ها و رنگهای ایران استفاده می کنند چون بدون کیفیت این فرشها را بافته و تنها با نگاه تجاری آن را عرضه می کنند، نمی توانند مقابل فرش خوب ایرانی عرض اندام کنند اما ارتقای فرش ایرانی و حفظ بازارهای جهانی نیازمند برنامه ریزی و حمایت اصولی است.

11 درصد از صادرات فرش کشور مربوط به آذربایجان غربی است و 85 درصد فرش‌های دستباف تولید شده استان قابلیت صادرات دارند که این امر ضرورت توجه به رفع صادرات پیش روی این صنعت در استان را دو چندان می کند.